Change.inc

<p>Met deze technologie is SusPhos in staat waardevolle producten en een afvalvrij proces te creëren. Marissa de Boer is CEO en oprichter van het bedrijf dat al een pilotfabriek startte op de afvalwaterzuivering in Leeuwarden. Europa kijkt nieuwsgierig mee met het team van De Boer. In diverse landen wordt het verplicht om fosfaat uit afvalwater te recyclen.</p>
<p>“Hoe we nu met fosfaat omgaan is niet duurzaam noch toekomstbestendig. Ik denk dat wij met ons proces hier op globale schaal een verandering in kunnen en gaan brengen. We hebben al internationale opdrachten, maar eerst willen we de fabriek in Moerdijk operationeel hebben.”</p>

SusPhos

<h2>Oud brood voor de kippen</h2>

<p>Kipster maakt het duurzaamste ei ter wereld, met afstand: bij productie van het op-een-na duurzaamste ei komt er ruim drie keer zoveel CO2 vrij. Maar het bedrijf gebruikt bijvoorbeeld ook reststromen van de supermarkt als kippenvoer. De kippen van Kipster leggen geen bruine maar witte eieren (die duurzamer zijn). Het bedrijf doet nog veel meer om zo duurzaam mogelijk te zijn. Het is die wil om te veranderen, om te laten zien dat het mogelijk is om betaalbare eieren te maken, die revolutionair is. De toekomst van het voedselsysteem, en de mogelijkheden daarvan, worden duidelijk dankzij bedrijven zoals Kipster.</p>

Kipster

<h1>“Zonder transparantie geen duurzaamheid” </h1>

<p><strong>Eosta is één van de grootste biologische fruitbedrijven van Europa. Algemeen directeur Volkert Engelsman is een man met een missie. De eenzijdige focus op winst en aandeelhouderswaarde is hem een doorn in het oog: “Het moet alléén nog maar om de prijs gaan, maar daar moeten dan wel de kosten en baten voor mens en planeet in worden meegerekend.” </strong></p>

<p>Eosta is geen naam die bij veel mensen een belletje doet rinkelen. Toch is Eosta een grootmacht op zijn terrein: de verkoop en distributie van biologisch fruit. “Eens, niemand kent ons”, zegt ook algemeen directeur Volkert Engelsman van Eosta. “Als iemand vraagt wat we doen, dan zeg ik: we zijn een doorsnee fruitboer in Waddinxveen West.” </p>

<h3>Alles is biologisch </h3>

<p>Maar die doorsnee fruitboer bestiert in Waddinxveen een circulair verwerkings- en distributiecentrum van 35.000 vierkante meter, en levert als marktleider fruit aan de grootste supermarktconcerns van Europa, waaronder AholdDelhaize, Tesco en Carrefour. </p>

<p>“Alles wat we doen, is biologisch”, zegt Engelsman, die in 2017 nummer 1 was in de jaarlijkse Duurzame Top 100 van Trouw. De missie: “Gezonde producten op de markt brengen, op een sociale en ecologisch verantwoorde manier.” </p>

<p>Eosta bedient een brede klantengroep, waarbij Engelsman ernaar streeft dat geen enkele afnemer meer dan 5 procent van het totale volume afneemt. “Met name bij de supermarktketens moet je op je hoede zijn. Vertrouw op Allah, maar bindt wel je kameel vast. Als ze te belangrijk worden dan riskeer je een race naar de laagste prijs, meestal ten koste van de mens en de planeet.” </p>

<h3>People, planet, profit </h3>

<p>Engelsman haalde in 2016 in het FD hard uit door de supermarkten te betichten van ‘crimineel gedrag’. De eendimensionale focus op het maximaliseren van de aandeelhouderswaarde remt duurzame ontwikkelingen, meent Engelsman. De stevige stellingname kwam hem op de nodige kritiek te staan. “Maar het heeft ook voor een constructief gesprek gezorgd.” De Eosta-directeur pleit voor maximale transparantie. “Zonder transparantie geen duurzaamheid.” </p>

<p>“Zolang we people, planet, profit zeggen, blijven blijft het dweilen met de kraan open”, aldus Engelsman. “Prijs gaat het in die discussie namelijk altijd winnen. We praten al decennia over het externaliseren van maatschappelijke kosten. Dus het wordt tijd voor een nieuwe rekenmethode waarin ook de schade aan mens en milieu wordt meegenomen. Wat mij betreft praten we alléén nog maar over de prijs, maar daar moeten dan wel de kosten en baten voor mens en planeet in worden meegerekend.” </p>

<p>Zelf voegt Eosta de daad bij het woord. “Wij werken aan een nieuw bestuursmodel. We overwegen om profit, planet and people alle drie 33 procent van het stemrecht te geven. Dat zou betekenen dat de aandeelhouder 100 procent van het financiële kapitaal inbrengt, maar slechts 33 procent van het stemrecht krijgt. We zouden bijvoorbeeld Greenpeace het stemrecht voor het natuurlijk kapitaal kunnen geven.” </p>

<p>Eosta is enthousiast over initiatieven om deze denkwijze breder door te voeren binnen het bedrijfsleven. “De Nederlandsche Bank, commerciële banken en institutionele beleggers beginnen duurzaamheid mee te nemen in de eisen en scans voor de financiële sector. Simpelweg om risicomanagement redenen. Dat is belangrijk om de perverse prikkels uit de markt te halen.” </p>

<h3>Nature &amp; More </h3>

<p>Ook in de bedrijfsvoering zet Eosta stappen. Onder het merk Nature &amp; More, dat overigens vooral buiten Nederland wordt verkocht, voorziet Eosta alle producten van een code, waarachter de consument de voetafdruk kan vinden, en dus kan zien wat de impact is van het fruit. Aan de voorkant van de keten werkt Eosta intensief samen met de telers. “Wij werken uitsluitend met lange termijncontracten met boeren. We helpen boeren met duurzame initiatieven, de verbetering van bodemvruchtbaarheid, biodiversiteit, teeltbegeleiding en met financiering.” </p>

<p>Eosta meet ook de impact van boeren. Externe begeleiders beoordelen aan de hand van de Nature &amp; More ‘duurzaamheidsbloem’ (gerelateerd aan de Sustainable Development Goals) hoe de telers ‘scoren’. “Vervolgens gaan we aan de slag met het verschil tussen de doelstellingen die we hebben en de werkelijkheid”, vertelt Engelsman. “Je kunt in die trajecten niet alles tegelijk doen. Werken we eerst aan bodemvruchtbaarheid, of aan iets anders? Naast de eerste twee M’s van Meten en Managen is er nog een derde M nodig van fatsoenlijke verMarkting. Boeren vragen terecht ‘hoe kan ik groen worden als ik rood sta?’ Wij belonen boeren voor het verduurzamen van hun teelt en bedrijfsvoering.” </p>

<h3>Gangbaar is te goedkoop </h3>

<p>Iedere schakel in de keten heeft financiële prikkels nodig om duurzame keuzes te maken. “Ik vind het mooi om samen met zoveel mogelijk belanghebbenden na te denken over hoe we de duurzaamheidsimpact kunnen Monetariseren, de vierde M. We hebben ‘true cost accounting’ pilots nodig. De Capitals Coalition heeft daar samen met diverse VN-organisaties en de grote accountants standaarden voor ontwikkeld. We kunnen daardoor per hectare en per kilo uitdrukken wat de kosten van de ecologische en sociale impact zijn. Dat helpt om er met boeren en consumenten, maar ook met banken, beleggers en verzekeringsmaatschappijen over te communiceren. Zodat je kunt zeggen: biologisch is niet te duur, gangbaar is te goedkoop zolang we maatschappelijke schade afwentelen op de volgende generatie. Koop biologische druiven en bespaar de maatschappij 25.000 liter water.” </p>

<h3>Coronacrisis: een wake-up call </h3>

<p>Voor Engelsman is de coronacrisis een wake-up call. “Achter de coronacrisis voltrekt zich in slow motion een veel groter drama op het gebied van klimaatverandering en biodiversiteitsverlies. De aarde verkeert in ademnood en verliest zijn herstelkracht.” Het is volgens de Eosta-directeur ‘penny wise, pound foolish’ als we ons beperken tot het managen van de coronacrisis. “De bottom line is dat we naar een duurzamere en een biodiversere wereld moeten om dit soort pandemieën onder controle te kunnen houden.” </p>

<p>De post-corona wereld vraagt om een systeemverandering van de economie, vindt Engelsman. “In die wereld schuiven we verborgen kosten niet langer door naar onze kinderen, en rekenen we onszelf niet langer rijk. Corona houdt ons een spiegel voor waarin we de beperkingen van ons economisch bestel tegenkomen. Corona laat zien dat klimaatopwarming en biodiversiteitsverlies niet alleen toekomstige generaties, maar ook de onze al schade kan berokkenen.” </p>

<h3>Kentering </h3>

<p>In de financiële wereld ziet Engelsman al een kentering. “De klimaatstresstest zoals De Nederlandsche Bank die hanteert heeft grote gevolgen. Grote beleggers zeggen doodleuk tegen oliemaatschappijen dat hun miljardeninvesteringen een tikkende tijdbom zijn.” Beleggers spreken in dit verband over ‘stranded assets’, investeringen in olie- en gasinstallaties, die door de groei van duurzame alternatieven hun waarde dreigen te verliezen, wat tot miljardenafschrijvingen kan leiden. “Hetzelfde geldt voor Rabobank, die tot over zijn oren in de landbouw van gisteren heeft geïnvesteerd en mega-afschrijvingen riskeert als een kringloop- of natuur inclusieve landbouw het nieuwe normaal wordt.” </p>

<p>De overheid mag wat Engelsman betreft in de steun- en herstelmaatregelen ook meer rekening houden met duurzaamheid. “Hoezo Booking.com in leven houden? Bedrijven steunen: prima, maar dan wel als bedrijven mens en planeet daarin meenemen. Bij het nieuwe normaal hoort: geen duurzaamheidsplan, geen steun.” </p>

Eosta

<h2>Boom voor boom de aarde herbebossen</h2>

<p>Land Life Company kiest gebieden uit die het zwaar te verduren hebben gekregen door overmatige landbouw, begrazing of bosbranden. Als een gebied is geselecteerd wordt de omgeving met drones gescand en maakt het bedrijf een 3D-model. Vervolgens wordt voor een beplantingsstrategie gekozen die aansluit op de natuurlijke habitat. Het doel: een bos planten die er over 50 jaar nog steeds staat. In totaal wil Land Life Company maar liefst 3 miljoen bomen planten in 2020; het jaar daarop wil het bedrijf dit aantal verdubbelen.</p>

Land Life Company

<h2>Slaafvrij blijkt lastig</h2>
<p>Tony's Chocolonely zette de slavernij in de cacaomarkt op de kaart. En hoewel het bedrijf de aanvankelijke claim van 100 procent slaafvrije chocola moest aanpassen, omdat de cacaoindustrie weerbarstig is, streeft het bedrijf nog steeds naar een duurzamere manier om mensen te laten werken in de chocoladesector. Ook werkt het via de Fairtrade-principes, waardoor boeren meer geld krijgen voor hun werk. De combinatie van slimme marketing, innovatieve smaken en een duurzame bedrijfsmissie maakt Tony Chocolonely tot een voorbeeldbedrijf voor velen.</p>

Tony's Chocolonely

<h2>Visie</h2>
<p>Marlies van Wijhe is de vierde generatie die aan het roer staat van het meer dan honderd jaar oude bedrijf. Duurzaamheid is al decennia lang doorvlochten in de organisatie. Niet alleen vanwege de prangende maatschappelijke noodzaak, maar juist omdat het gelijk staat aan het voortbestaan van het familiebedrijf. Dat Van Wijhe als eerste chemiebedrijf een B-Corp werd sluit daar geheel op aan. Mede door de strenge monitoring van dit certificaat blijft er voortdurend focus op duurzaamheid en wordt het bedrijf elke dag uitgedaagd om zichzelf te verbeteren. Hoewel de verduurzaming van de verfindustrie gestaag gaat, wil Van Wijhe koploper zijn in de transitie.</p>
<h2>Strategie</h2>
<p>In 2050 moet heel Nederland klimaatneutraal zijn. Koninklijke Van Wijhe Verf streeft ernaar om al in 2025 klimaatneutraal te zijn op scope 1 en 2. Het bedrijf blijft zich continue uitdagen om betere en duurzamere oplossingen te bedenken. </p>
<p>Van Wijhe probeert zoveel mogelijk hernieuwbare grondstoffen te gebruiken voor zijn producten, en is daarbij voortdurend opzoek naar biologische en biogene alternatieven voor grondstoffen. Maar ook buiten het bedrijf probeert Van Wijhe zijn duurzame strategie uit te dragen. Biodiversiteit is een onderwerp waar Van Wijhe actief op inzet met de stichting Future for Nature, die jonge natuurbeschermers ondersteunt met het internationaal beschermen van dieren en planten. Al eerder heeft Van Wijhe haar klanten geënthousiasmeerd door met elkaar een stuk grond op Park de Hoge Veluwe te bebossen. Inmiddels is het bedrijf ook betrokken bij het internationale onderzoek naar gezonde bodems. Het bodemleven in de hele wereld is van essentieel belang bij het herstel van bossen. </p><h2>Uitvoering</h2>
<p>Veruit de grootste klimaatwinst is te halen door de fossiele grondstoffen voor verf te vervangen met hernieuwbare. Hiertoe ontwikkelde Van Wijhe een muurverf die voor 60 procent bestaat uit duurzame materialen. Ook heeft het bedrijf een concept paint muurverf ontwikkeld, onder de naam Flower Power, die 99 procent fossielvrij is en geen microplastics bevat. Daarbij heeft Van Wije gebruik gemaakt van kleursystemen uit de natuur. Deze muurverf laat zo zien dat het ook anders kan. </p>
<p>Terwijl Van Wijhe voortdurend kijkt hoe het verf duurzamer kan maken, is daarnaast het mobiliseren van de eigen medewerkers een belangrijk element van de duurzaamheidsstrategie. Het Green Team, bestaande uit een groep jonge medewerkers, probeert binnen het bedrijf draagvlak te creëren voor duurzaamheid. Zo organiseren ze jaarlijks onder meer een duurzaamheidsweek met sprekers, duurzame lunches en een ‘fiets challenge’.</p>

Koninklijke Van Wijhe Verf

<h1><br /></h1>
<p>Het motto van JCDecaux is al ruim een halve eeuw hetzelfde: met stadsmeubilair de leefbaarheid in grote steden verbeteren. Hierbij wordt het idee van leefbaarheid steeds weer aangescherpt. De klassieke bushokjes waarop het bedrijf is gebouwd, hebben door de jaren heen nieuwe functionaliteiten gekregen, zoals groene daken en 4G versterkers om bij te dragen aan een duurzame publieke ruimte. Daarnaast maakt JCDecaux steeds meer gebruik van circulair meubilair.<br /></p>
<h2>Win-win-win model</h2>
<p>Oprichter Jean Claude Decaux was in de vroege jaren ’60 actief als billboardplakker in het plaatsje Beauvais, net ten noorden van Parijs. Dit deed hij om reclame te maken voor de schoenenzaak van zijn ouders. Dankzij de reclame schoot de omzet omhoog, waarna andere winkeliers hem al snel inhuurden om dat kunstje te herhalen. Zo begon hij aan zijn reclamebedrijf, dat al snel uitgroeide tot een succesvolle onderneming. </p>
<p>Het huidige businessmodel, waar het bedrijf in de 21<sup>e</sup>
eeuw nog steeds op draait, werd een paar jaar later opgezet. In 1964 sloot Decaux een contract met de gemeente Lyon, om veertig bushokjes te plaatsen. De ondernemer hoefde er niets voor terug te hebben, behalve de mogelijkheid om reclame te tonen op het bushokje. Een win-win-win-situatie: de gemeente hoefde zelf geen bushaltes meer aan te schaffen, de reiziger kon beschut tegen de regen op de bus wachten, en JCDecaux kon de reclameboodschappen van zijn klanten kwijt.</p>
<p>“Decaux ontzorgde de burger en de gemeente, in ruil voor het exploiteren van de gecreëerde reclameruimte”, zegt Hannelore Majoor, algemeen directeur van JCDecaux Nederland. “Onze missie is hetzelfde als in 1964: het vergroten van de leefbaarheid in steden.” JCDecaux beperkt zich niet alleen tot de bekende abri’s, maar exploiteert ook vrijstaande reclameobjecten. “In ruil voorzien we de openbare ruimte van bankjes, prullenbakken en openbare toiletten. Maar ook bijvoorbeeld van deelfiets-systemen.” Het bedrijf voorziet ook in het beheer en onderhoud van het stadsmeubilair. “Graffiti wordt binnen 24 uur verwijderd.”<br /></p>
<h2>Verduurzamen in coronatijd</h2>
<p>JCDecaux is een beursgenoteerd bedrijf, maar de meerderheid van de aandelen is nog steeds in handen van de familie Decaux. Drie zonen runnen nu het bedrijf. Majoor schetst dat JCDecaux “ongelofelijk hard is getroffen” door de coronacrisis, maar dat aan de waarden van het familiebedrijf niet is getornd. </p>
<p>In 2020 zijn “bloedrode cijfers” geschreven en ook in 2021 zal de omzet lager uitvallen dan pre-corona. “Maar hoe zwaar we het ook hadden, de strategie staat nog pal overeind. Duurzame ontwikkeling, een kernelement van de strategie, stelt ons in staat te anticiperen op veranderingen en vormt een belangrijke motor voor groei en innovatie.” </p>
<p>Dat betekent onder meer dat de verduurzaming van de eigen bedrijfsvoering onverdroten wordt voortgezet. In Nederland draait JCDecaux al volledig op duurzame elektriciteit, volgend jaar moet dat wereldwijd het geval zijn. Er worden steeds meer elektrische auto’s aangeschaft voor de buitendienst en investeringen in het digitaliseren van objecten worden niet vertraagd. “Als je op afstand die uitingen kunt aanpassen, hoef je er ook minder vaak naar toe. Dat bespaart afval en kosten”, legt Majoor uit. </p>
<p>Daarnaast heeft JCDecaux een steeds groter aandeel circulair meubilair in bezit. Dit zijn bushokjes en andere reclameobjecten die volledig bestaan uit universeel inzetbare onderdelen en duurzame materialen. Door het gebruik van deze onderdelen kan een kleinere voorraad aangehouden worden, en daalt het energieverbruik bij reparaties.<br /></p>
<h2>Groene abri’s</h2>
<p>Verduurzaming en innovatie gaan bij JCDecaux hand in hand. Zo is het bedrijf druk bezig met het ontwikkelen en plaatsen van ‘groene abri’s’. Dat zijn bushokjes met een groen dak, die door de begroeiing de biodiversiteit stimuleren. Een stap verder zijn de abri’s met mossen die de lucht zuiveren, en abri’s die water kunnen herbergen zodat na een stortbui het riool niet overstroomt. “In dichtbevolkte wijken in grote steden kunnen groene abri’s het verschil maken”, meent Majoor.</p>
<p>De groene abri’s brengt Majoor bij een internationale vergelijking: “In Parijs en Kopenhagen staan honderden van zulke abri’s, in Amsterdam nu drie”. Hoe dat komt? “Het aanbestedingsklimaat is in Nederland minder daarop gericht. Het zou enorm helpen als lokale politici en bestuurders ons zouden zien als een partner, die kan helpen om stedelijke problemen op te lossen. In Amsterdam hoor je nog vaak dat al die verstorende reclame maar weg moet. Terwijl wij iedere nacht met twintig man in Amsterdam in de weer zijn om alles schoon en netjes te houden. Die reclame is echt wel ergens goed voor.”<br /></p>
<h2>Meer samenwerking noodzakelijk</h2>
<p>De directeur van JCDecaux zoekt naar oplossingen. “We hebben een groter gevoel van samenwerking nodig, in plaats van ‘wij’ tegen ‘zij’. Ik wil meer de dialoog opzoeken.” Dat doet Majoor bijvoorbeeld door aan te haken bij initiatieven rond Smart City-technologieën. “We werken mee aan <em>crowd</em> <em>control</em>-maatregelen in Amsterdam, waarmee we bezoekers via onze displays kunnen waarschuwen als het te druk wordt. Juist in deze tijd is de behoefte aan <em>crowd control</em> en informatievoorziening groot.”</p>
<p>Ook worden er sensors geplaatst op objecten. Zo deed een projectgroep van de Universiteit Utrecht onderzoek naar de luchtkwaliteit. “Wij willen graag samenwerken met iedereen die zich met de openbare ruimte bezighoudt. Dat kan verbeteringen en duurzame besparingen opleveren. Kijk bijvoorbeeld naar het onderhoud aan bushaltes. De ene dienst komt het hekwerk schoonspuiten, de ander de afvalbakken legen, en een derde kauwgom van de stoep steken. Kunnen we niet beter de handen ineenslaan met de gemeenten? Dat scheelt ook veel auto’s in de stad, die vaak noodgedwongen het verkeer hinderen tijdens hun werkzaamheden.”<br /></p>
<h2>Aanbestedingsbeleid</h2>
<p>Majoor is van mening dat gemeenten hun aanbestedingsbeleid kritisch onder de loep moeten nemen. “De prijs is nog vaak een té zwaarwegende component. Wij hebben afgelopen jaren diverse aanbestedingen verloren op prijs terwijl we 100 procent scoorden op alle overige criteria zoals innovatie en duurzaamheid.”</p>
<p>Als het aan JCDecaux ligt, zou een gemeente moeten zeggen: we nemen genoegen met een X-bedrag aan afdracht over de exploitatie van het stadsmeubilair. Laat marktpartijen op basis van dat bedrag maar meedingen en een inhoudelijk voorstel doen hoe ze willen voldoen aan alle wensen van gemak, duurzaamheid, circulariteit, connectiviteit, veiligheid en biodiversiteit. Daarnaast zouden contracten meer ruimte moeten bieden om gedurende de vaak lange contractduur te blijven innoveren.</p>
<p> </p>
<h3><br /></h3>

JCDecaux

<h2>Grote schaal betekent grote verantwoordelijkheid</h2>
<p>Albron vindt zijn oorsprong in De Volksbond tegen Drankmisbruik, die in 1899 een verwarmd koffiehuis opende waar arbeiders tegen een lage prijs warme dranken en eten konden krijgen. Dit koffiehuis verving de haven- en spoorcafés waar werklieden hun loon uitgaven aan drank, met alcoholisme en armoede tot gevolg. Inmiddels is Albron, met activiteiten op bijna 900 locaties, het grootste zelfstandige catering- en horecabedrijf van Nederland. Albron neemt maatschappelijke verantwoordelijkheid door gasten en opdrachtgevers te helpen een duurzamere en gezondere voedingskeuze te maken. Het foodservicebedrijf is op veel plekken aanwezig: van winkelstraten tot ziekenhuizen en van kantoren tot recreatieplekken. Met betaalbare producten en gerechten probeert Albron alle gasten te bewegen naar een gezond en duurzaam voedingspatroon. Zo wordt bijvoorbeeld actief ingezet op het verkopen van plantaardige alternatieven op vlees en zuivel, is het zuivelaanbod 100% biologisch en zijn alle eieren van de meest duurzame boerderij ter wereld: Kipster.</p>
<p>Daarnaast werkt Albron samen met opdrachtgevers en leveranciers uit de keten om de CO2-voetafdruk van eten en drinken te verlagen. Dat doet het door voedselverspilling terug te dringen, korte ketens te stimuleren en te kiezen voor lokale, verse producten uit het seizoen. De inkoopafdeling speelt hier een nadrukkelijke rol in door niet alleen te sturen op de laagste kosten, maar ook op duurzaamheid en gezondheid.<br /></p>
<h2>Maatschappelijke drijfveer verankerd in het DNA</h2>
<p>Vanuit de oorsprong van Albron is de maatschappelijke drijfveer sterk verankerd in het DNA van het bedrijf. Het foodservicebedrijf vindt het belangrijk om in te zetten op gezondheid en welzijn in het eten en drinken dat zij verkoopt. Ook op sociale thema’s zet Albron stappen, bijvoorbeeld door werk te bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en daar concrete doelstellingen aan te verbinden. Albron is een stichting met een winstoogmerk, zonder aandeelhouders. Deze unieke eigendomsstructuur weerspiegelt de visie en ideële achtergrond: winsten die niet opnieuw in Albron worden geïnvesteerd, worden uitgekeerd als dividenden aan de stichting om sociale impact te maken met eten en drinken. </p>
<p>In The Green House, het circulaire restaurant en evenementenlocatie van Albron in Utrecht, wordt geëxperimenteerd met innovatieve, duurzame oplossingen. Zo gebruikt het restaurant producten die groeien in de plantenkas op het dak en staat op de menukaart de CO2-uitstoot per gerecht vermeld. Geslaagde experimenten worden weer op andere plekken toegepast. Op meerdere locaties zet Albron duurzame stappen, bijvoorbeeld door weegschalen te gebruiken die voedselverspilling in de restaurants registreren. In het kader van het tegengaan van voedselverspilling wordt ook gewerkt met een saladebar uitsluitend gemaakt van minder knappe, afgekeurde groentes.<br /></p>

Albron

<h2>Wegwerpflesjes de wereld uit</h2>

<p>Merijn Everaarts richtte Dopper op nadat hij op een zomerse dag honderden petflessen op het strand had zien liggen. Het bedrijf heeft als missie het gebruik van kleine flesjes water terug te dringen en daarmee iets te doen aan de hoeveelheid plastic in de oceanen. De fles is volledig recyclebaar. Met de Dopper Wave campagne wil het bedrijf zowel consumenten als bedrijven overtuigen om geen wegwerpwaterflesjes meer te gebruiken of aan te bieden. Meer dan 300 bedrijven in Europa hebben zich aangesloten. Zo bespaart De Bijenkorf ruim 65.000 plastic wegwerpflessen per jaar.</p>

Dopper

Bouw en infra

Advies en dienstverlening

Retail

Financiën

Energie

Transport en mobiliteit

Industrie & Chemie

Leiderschap

Circulaire economie

Technologie

Landbouw en voeding

Sluit je aan en versnel de duurzame transitie!

Todays Change Makers Marissa De Boer bruin

Foto maarten elsinga

Fotoma2

Foto 2 camille oostwegel

Hannelore lowres

Ey entrepreneur tijn 2

Foto teun verheij albon

Portret nathalie van de poel pmc

201105 dbl 6

Seamore willem sodderland

Dbl merijn everaarts marijndewijs 05

Jaap korteweg nils elzenga

Louise vet 01

Green leader henk jan beltman tonys chocolonely

Jurriaanruys doorarnostevens 1

Volkert engelsman eosta

Christophe barnouin

190506 duurzaambedrijfsleven 201

Ruud zanders

Logo Vattenvall 2021 diap

HPVV5551 BE Wportal Roderick Glerum

Daan Versteeg

Lizzy Butink

Maren de Weerd

Wendeline Besier

Xander Slager

Martijn van Paassen

Roel Nozeman

Fred Bos

Julia van Boven

Jeljer Haarsma

Drees Peter van den Bosch

Peter Paul Weeda

Mariah Mansvelt Beck

Peter Molengraaf

Debby Slofstra

Erik van Houten

Irene Visser

Sabine Stuiver

Sheila Struyck

Leen Zevenbergen

Renco Schipper

Maarten van Dam

Jan Lenstra

Wendy de Jong

Jan Willem van de Groep

Marianne van Leeuwen

Finn McClain

Stephan Bredewold

Mark Hartmans

Sebastian Monteban

Joop Joost Hietbrink

Henk van Raan

Joost Wouters

Danielle de Nie

Thaddeus Anim-Somuah

Jacqueline van den Ende

Kika Buhrmann

Marloes van Heteren

Sanne Akerboom

Mirwais Momand

Rinke Zonneveld

<h3>Persoon</h3>

<p>Jaap Korteweg groeide op als boerenzoon in het Noord-Brabantse dorp Langeweg. In 1992 nam hij als negende generatie boer het akkerbouwbedrijf over van zijn vader. Zes jaar later schakelde het bedrijf over op biologische teelt. Tot 2017 was hij getrouwd met Marianne Thieme, voormalig fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren. Korteweg woont in Etten-Leur samen met zijn nieuwe partner en kinderen.</p>

<h3>Positie</h3>

<p>In 2008 richtte Korteweg met een compagnon De Vegetarische Slager op. Hoewel hij van vlees houdt, besloot hij om na de varkenspest uitbraak in 1997 vegetariër te worden. “Ik werd benaderd om kadavers op te slaan, dat was een goede business. Toch deed ik dat niet”, zegt hij hierover. De naam ‘De Vegetarische Slager’ koos hij bewust. “Mensen moeten onze naam juist zien als een ode aan vlees. Ik noem mezelf slager omdat ik vlees lekker vind. Alleen verkoop ik vlees zonder dier”, zei hij in een <a href="https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/hij-is-de-man-achter-de-vegetarische-slager-mensen-denken-nu-nog-dat-ze-niet-zonder-vlees-kunnen~b9f87c2f/">interview</a> met de Volkskrant. In 2015 werd Korteweg verkozen tot Ondernemer van het Jaar.</p>

<h3>Resultaat</h3>

<p>Eind vorig jaar verkocht Korteweg De Vegetarische Slager aan de levensmiddelengigant Unilever. Daarmee wil hij zijn ambitie verwezenlijken om de grootste slager ter wereld te worden. “We willen over een aantal jaar sterk gegroeid zijn. Dat kan een groot bedrijf als Unilever veel beter”, noemt Korteweg als belangrijkste reden. Inmiddels heeft De Vegetarische Slager een omzet van zo’n € 25 mln met 4.000 verkooppunten in zeventien landen.</p>

<p>Stilzitten is niet aan Korteweg besteed. Nieuwe ideeën liggen alweer op de loer, zoals een veganistische melkboer waarbij de koe wordt vervangen door een nieuwe techniek. “Het is nog moeilijker dan vlees vervangen”, zegt Korteweg hierover. Maar net als bij De Vegetarische Slager biedt elke uitdaging nieuwe kansen.</p>

Jaap Korteweg

Willem van Weede

Jeroen van de Ven

Sandra van Beest

Wim Betten

Quirine de Weerd

Chantal Schrijver

Johan Krijgsman

Danny Benima

Ika van de Pas

Savitri Groag

Danny Hoekzema

Marije Klomp

Samuel Beltman

Thibaud van der Steen

Marjet Rutten

Karina Tiekstra

Wim de Laat

Fleur Bakker

Eva Ronhaar

Christian Kampmann

Kadir van Lohuizen

Joost de Kluijver

Ellyne Bierman

Yasin en Tansel Kiliç

Stefan Evers

Vincent van der Holst

Christian de Jong

Evelyn Brakema

Mirjam Schmüll

Hanneke van de Vijfeijke

Misha Elkerbout

Mark Boode

Samira I. Ibrahim

Bas Timmer

Daniel Rosen Jacobson

Peter Paul Kleinbussink

Elisah Pals

Peter van der Reijden

Pol Knops

Léon van Bossum

Erik Troost

Rick Verkuyl

Beau-Anne Chilla

Catharinus Wierda

Elles Kempers

Oliver Yeboah

Leon Dielen

Hans Geels

Nicole Freid

Thijs Huijsmans

Kiki Lauwers

Suzanne Debrichy

Kiki Hagen

Dick van Driel

Niels van Stralen

<p>“Fosfaat is essentieel voor alles wat leeft. Wij hebben het nodig voor onze energie en krijgen het binnen via ons eten. Daarna komt het via het toilet in ons afvalwater terecht en wordt het niet gerecycled. Nu wordt het fosfaat onder andere uit fossiele mijnen gehaald. Ontzettend zonde natuurlijk om het fosfaat niet te hergebruiken. Wij hebben bij SusPhos een technologie ontwikkeld waarmee we dit fosfaat weer om kunnen zetten naar een fosfaatproduct dat direct als meststof gebruikt kan worden.”</p><h2>Eerste circulaire fosfaatfabriek van Nederland</h2>
<p>“Wij werken nauw samen met onze partner SNB (een slibverwerker, red.) aan de fabriek, die nu in de ontwerpfase zit. Voor het ontwerp worden wij ondersteund door het ingenieursbureau Bilfinger Engineering. Daarnaast werken wij samen met gemeentes en onderzoeksbureaus. De fabriek wordt gebouwd op de locatie van onze partner SNB. De fabriek zal 100 procent van het as van SNB verwerken en de geproduceerde producten zullen een fosfaatmeststof en een cementvervanger zijn.”</p>

Marissa de Boer

CEO
SusPhos

Zoek een Changemaker

Marlies van Wijhe

Koninklijke Van Wijhe Verf

Maarten Elsinga

Jurriaan Ruys

Land Life Company

Nathalie van de Poel

Teun Verheij

Albron

Camille Oostwegel

Tijn van Elderen

Merijn Everaarts

Dopper

Caroline Van der Lande

Ruud Zanders

Kipster

Lisette Kreischer

Christophe Barnouin

Hannelore Majoor

JCDecaux

Volkert Engelsman

Eosta

Henk Jan Beltman

Tony's Chocolonely

Louise Vet

Jaap Korteweg

Willem Sodderland

Marissa de Boer

CEO SusPhos

Zoek een Changemaker

Marlies van Wijhe

Koninklijke Van Wijhe Verf

Maarten Elsinga

Jurriaan Ruys

Land Life Company

Nathalie van de Poel

Teun Verheij

Albron

Camille Oostwegel

Tijn van Elderen

Merijn Everaarts

Dopper

Caroline Van der Lande

Ruud Zanders

Kipster

Lisette Kreischer

Christophe Barnouin

Hannelore Majoor

JCDecaux

Volkert Engelsman

Eosta

Henk Jan Beltman

Tony's Chocolonely

Louise Vet

Jaap Korteweg

Willem Sodderland

CEO
SusPhos