Vandaag nog aan de slag! 7 oplossingsrichtingen voor de nieuwe economie

De Nieuwe Businessagenda bestaat allereerst uit onderzoek naar de stand van het land op vijf relevante onderwerpen: uitstoot broeikasgassen, primaire grondstoffen, verspilling, biodiversiteit en ecosystemen, en inclusief werkgeverschap. Vervolgens is gekeken op welke terreinen doorbraken nodig zijn om klimaatneutraal, circulair en inclusief te ondernemen.

De oplossingsrichtingen hiervoor worden op drie niveaus gegeven: landelijk, op het niveau van coalities en op het niveau van een individueel bedrijf. De agenda bevat ook voorstellen voor innovatieve projecten en zit bomvol acties die ondernemers nu al kunnen doen om écht positieve impact te maken.

1. Nieuwe rijkdom

Het huidige economische systeem draait vooral om financiële winst. In de nieuwe economie streven bedrijven niet per se naar stijgende omzetcijfers, maar naar meer natuur, een betere volksgezondheid, of minder eenzaamheid. Een landelijke bewustwordingscampagne is nodig om de huidige mindset te veranderen. Met vertegenwoordigers van het brede bedrijfsleven en van social enterprises en koplopende bedrijven zelf als afzenders. Bedrijven kunnen echter vandaag al de knop omzetten en ook gaan streven naar niet-financiële waarden. Naast KPI’s voor omzet en winst, zou je dan bijvoorbeeld ook doelstellingen op het gebied van jouw bijdrage aan de maatschappij kunnen formuleren. Bijvoorbeeld ‘aantal mensen met een arbeidsbeperking in dienst’. Ondernemers die laten zien dat het kan, geld verdienen én de wereld verbeteren, fungeren als boegbeelden in de campagne.

2. Gratis bestaat niet

In de huidige economie betaalt niemand de echte prijs van de impact op het milieu en de maatschappij die door bedrijven wordt veroorzaakt. Als het uitstoten van CO2 en het aantasten van de biodiversiteit geld gaat kosten, zijn bedrijven eerder geneigd klimaat- en natuurvriendelijk te werken. In de nieuwe economie betaalt de vervuiler. Als het om klimaatverandering gaat, hangt zo´n maatregel in de lucht: de kans is groot dat op termijn een CO2-belasting wordt ingevoerd. Bedrijven kunnen zelf beginnen met een interne CO2-boekhouding en zich aansluiten bij het initiatief van MVO Nederland rondom CO2-beprijzing. In het ontwerp Klimaatakkoord dat eind december 2018 werd gepresenteerd, staat overigens al dat op korte termijn van bedrijven wordt verlangd dat ze een CO2-boekhouding gaan opstellen.

3. Fabriek zoekt fans

Dankzij keurmerken en audits zijn de arbeidsomstandigheden in handelsketens verbeterd. Maar om dit nog een stap verder te brengen is meer nodig. Een oplossing is een gedecentraliseerd en gedemocratiseerd beoordelingssysteem zoals Booking.com of Iens hanteert. Er zijn al voorbeelden van bedrijven die blockchain gebruiken voor ketenbeheer. Denk aan Albert Heijn en Refresco voor de keten van sinaasappels en Moyee Coffee voor de koffieketen. Bedrijven kunnen ook zonder blockchain aan de slag gaan. Zo is er het Stappenplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen van MVO Nederland. Een andere mogelijkheid is om zelf onderzoek te doen met de Risicochecker.

Lees ook het interview met Moyee Coffee

4. Verschillen moet je willen

De Nederlandse samenleving is divers, maar het gemiddelde managementteam nog niet. Ook wordt veel talent verspild en dat is zonde. Er is namelijk een grote vraag naar personeel voor de energietransitie, de zorg, het onderwijs en ICT. Je kan aan diversiteit op de werkvloer werken door training, informatie of advies aan experts te vragen. Ook kunnen bedrijven aanhaken bij het LHBTI-manifest of het Diversiteit in Bedrijf-netwerk. Een makkelijk begin is het toepassen van de zogenoemde ‘Rooney Rule’; nodig voor elke vacature minstens één kandidaat uit met een migratieachtergrond.

5. Nederland wereldkampioen groene energie

Nederland loopt ver achter met de energietransitie. Slechts 6,6 procent van de opgewekte energie komt uit hernieuwbare bronnen. Elk bedrijf moet daarom aan de bak. De doelstelling is daarbij niet ‘klimaatneutraal’ maar klimaatpositief. Dat betekent producten ontwikkelen die CO2 als grondstof gebruiken, meer energie opwekken dan je verbruikt en CO2 vastleggen door bijvoorbeeld herbebossing. Als ondernemer kun je beginnen met het herinrichten van de werkplaats: verminder energieverbruik, verhoog het aandeel hernieuwbare energie en gebruik de onmisbare fossiele brandstoffen zo efficiënt mogelijk.  

6. Een kwetterende lente

Er is te weinig aandacht voor biodiversiteit, en veel ondernemers hebben een blinde vlek voor dit thema. Door de wereldwijde afname van de biodiversiteit worden ecosystemen zwakker. Individuele bedrijven hebben daar invloed op, maar niet iedereen is zich daarvan bewust. Maak een begin op en rond je eigen bedrijfspand met het aanleggen van groene daken, het ophangen van insectenhotels en nestkastjes of het vervangen van tegels door groen. Een stap verder is jouw impact op de biodiversiteit in kaart brengen. Dat kan met de Biodiversity Footprint Calculator van de Wageningen University. Handig om te weten is dat er ook subsidies zijn voor het herstel van biodiversiteit.

Lees ook de reportage over groene daken in Amsterdam.

7. Geef de grondstof door

In een circulaire economie worden grondstoffen en materialen oneindig hergebruikt. Daarom moeten vraag en aanbod van gebruikte grondstoffen en materialen soepel bij elkaar worden gebracht. Dat klinkt simpel en Marktplaats.nl laat al 20 jaar zien dat het voor consumenten goed werkt. Voor bedrijven is het een stuk complexer, maar om de circulaire economie te laten draaien moeten ook bedrijven aan de slag met hun reststromen. Daarvoor zijn verschillende platforms opgezet zoals Excess Materials Exchange en Floow2. Bedrijven kunnen een bijdrage leveren door hun reststromen in kaart te brengen en zich bij deze ‘marktplaatsen’ aan te sluiten. Het succes valt of staat met het aantal gebruikers.

Lees ook het interview met Excess Materials Exchange.

 

Foto: Adobe Stock