‘Mensen met hoogste inkomens hebben onevenredig grote ecologische voetafdruk’

Daarbij wordt opgemerkt dat het hoogste percentiel van de inkomens in het verloop van een jaar verantwoordelijk is voor een even groot deel CO2-uitstoot als de 10 procent laagste inkomens over een periode van meer dan twee decennia.

De onderzoekers merken wel op dat de studie werd afgesloten voor de uitbraak van de coronapandemie en de lockdowns, die een aantal uitstootrijke activiteiten van de rijkere klasse, zoals vliegtuigreizen, verstoorden.

Zelfs in rijke landen is het CO2-uitstoot verschil groot

De onderzoekers ontdekten dat mensen die in het Verenigd Koninkrijk wonen en vier jaar geleden minstens 170.000 pond verdienden, verantwoordelijk waren voor een veel grotere uitstoot van broeikasgassen dan de 30 procent bewoners die in datzelfde jaar een loon van maximaal 21.500 pond ontvingen.

“De bevindingen benadrukken de enorme tegenstelling tussen een vervuilende elite die met zijn uitstootrijke levensstijl de klimaatcrisis aanwakkert en de meerderheid van de bevolking, zelfs in de ontwikkelde landen, die een veel kleinere ecologische voetafdruk heeft”, zeggen de onderzoekers.

Volgens de metingen van Autonomy zou het zesentwintig jaar duren voordat iemand die weinig verdient evenveel CO2-uitstoot als de rijkste bevolkingscategorie er in amper een jaar doorheen jaagt. De denktank benadrukt dat een CO2-belasting deze ongelijkheid recht zou kunnen trekken. “Indien het Verenigd Koninkrijk twee decennia geleden was begonnen met een belasting van de uitstoot van het hoogste percentiel van de inkomensgroepen, zou er inmiddels ongeveer 126 miljard pond kunnen zijn verzameld om de impact van de opwarming van de aarde – onder meer door investeringen in woningisolatie voor armere gezinnen – rechtvaardiger te verdelen.”

Het Verenigd Koninkrijk is volgens de onderzoekers niet het enige land met grote variaties in emissies tussen verschillende inkomensgroepen. “Steeds meer wordt gewezen op het bestaan van een vervuilende elite waarvan de levensstijl weinig verband houdt met het gedrag van de meerderheid van de bevolking”, stippen de onderzoekers aan.

“Dit geldt voor rijke naties, maar ook voor ontwikkelingslanden. Daar zijn de armsten doorgaans slechts voor een minieme hoeveelheid emissies verantwoordelijk, terwijl de hoogste vermogenscategorieën qua impact vergelijkbaar zijn met de elite van de rijke landen.”

Selectieve belastingen

De onderzoekers merken op dat minder dan de helft van de inwoners van het Verenigd Koninkrijk jaarlijks een vliegtuigreis maakt. Anderzijds is het hoogste percentiel van de inkomens verantwoordelijk voor een vijfde van alle overzeese vluchten die vanuit het Verenigd Koninkrijk worden ondernomen. “Vliegtuigreizen, verplaatsingen in grote en dure wagens, het bezit van meerdere huizen – typische karakteristieken van de rijkere klasse – genereren een grote ecologische voetafdruk.” Maar het gaat verder dan reizen. Zo heeft de hoogste inkomensklasse ook impact vanwege hun eetgedrag en hun uitgebreide garderobe. “Armere mensen blijven meestal dichter bij hun thuisbasis, wonen in bescheiden huizen en gebruiken het openbaar vervoer, terwijl hun uitgaven voor luxeartikelen en producten zoals fast fashion veel lager zijn.”

“De enorme uitstoot van koolstofdioxide door de allerrijksten in de samenleving de voorbije decennia is verbazingwekkend”, zegt Will Stronge, onderzoeksdirecteur van Autonomy. Daarom pleit hij voor belastingen. Volgens de denktank is dat voor overheden de meest efficiënte manier om klimaatverandering aan te pakken. “Selectieve heffingen op een aantal vervuilende activiteiten kunnen zich op de rijkere klasse richten en hoeven anderzijds de kosten van het levensonderhoud voor de grote meerderheid van de mensen niet te verhogen.”

Dat is echter niet waar het Verenigd Koninkrijk nu op inzet. “De Britse regering heeft er de voorkeur aan gegeven om de belastingen op activiteiten zoals verplaatsingen met het vliegtuig of de auto te verlagen”, stipt Stronge aan. Juist zaken dus die een zware impact op het leefmilieu kunnen hebben.

Stronge hoopt dat de overheid snel van koers verandert. “Vele mensen nemen allerlei maatregelen – zoals het uitschakelen van de verlichting – om energie te besparen, maar die inspanningen zullen geen enkel verschil maken indien de autoriteiten blijven negeren dat de rijke klasse een onevenredig zware verantwoordelijkheid voor de klimaatcrisis draagt.”

Lees ook: Privéjets stoten 5 tot 7 keer meer CO2 uit, kan Max Verstappen niet met de auto?