Changemaker Fleur Bakker (Refugee Company): ‘In migratie zie ik geen probleem. Eerder potentie’

Het sociale aspect typeert je als ondernemer. Is dat altijd al zo geweest?

“Het is wel een rode draad door mijn werkende leven. Ik ben afgestudeerd als ontwerper, waarna ik bij film, televisie en theater aan de slag ging. Al vrij snel ben ik voorstellingen gaan maken met jongeren uit asielzoekerscentra, toen op vrijwillige basis. Mettertijd ben ik steeds meer in dat onderwerp gegroeid. Wat ook groeide, was mijn frustratie. Ik ontmoette mensen die in hun thuisland goede banen hadden, maar hier niet aan werk konden komen. Ik was verbaasd. Waarom kunnen zij in Nederland nergens terecht? Dat moet toch anders kunnen? Acht jaar geleden heb ik de stichting Refugee Company opgericht. Inmiddels hebben we vier locaties in drie steden.”

Je helpt mensen die naar Nederland zijn gevlucht aan een werkplek. Waarom is dat zo belangrijk?

“In Nederland verblijven zo’n 60.000 mensen op 160 opvanglocaties. Een asielprocedure loopt soms wel drie jaar. Wordt er een status toegekend, is het vaak nog twee jaar wachten op een woning. Een leven staat daardoor vijf jaar op pauze. Het leven in een azc staat in het teken van wachten. Mensen staan te springen om aan de slag te gaan. Ik ben ervan overtuigd dat werken een goede manier is om de taal te leren, een netwerk op te bouwen en simpelweg te snappen hoe het in Nederland werkt. Daarbij heeft Nederland een tekort aan arbeidskrachten. Voor mij is het een logische oplossing om mensen die gevlucht zijn, te laten werken.

Dit jaar is er een enorme doorbraak geweest. Op het moment dat mensen zes maanden in de asielprocedure zitten, mochten ze eerder maar 24 weken werken per jaar. De rechter heeft beoordeeld dat dit tegen de Europese wet- en regelgeving is. Mensen in het azc mogen nu het hele jaar werken. Voor werkgevers is dat interessant. Eerder was het zo dat iemand na het inwerken eigenlijk gelijk alweer moest stoppen. Dat is gelukkig niet meer zo. Al is er nog wel een hoop administratieve rompslomp voordat iemand daadwerkelijk aan de slag kan, denk aan tewerkstellingsvergunningen en andere papieren.”

Wat is het succes van A Beautiful Mess, het impactrestaurant dat nu een derde locatie heeft in hartje Amsterdam?

“Superlekker eten! Het menu bestaat uit gerechten afkomstig van de plekken waar onze medewerkers vandaan komen. Zo hebben we Pakistaanse linzensoep, Sudanese vis en Eritrese bloemkool op de kaart. Het is echt een wereldkeuken, gasten vinden dat heel leuk en lekker. Naast een restaurant zijn we ook een ontmoetingsplek. We willen mensen met elkaar verbinden. We organiseren bijvoorbeeld workshops wandkleden maken en onlangs hadden we in Amsterdam het connectiecafé. Daar kwamen 85 bezoekers op af. Dit zijn mensen uit het azc, maar ook bewoners uit de buurt. Onder het genot van een muziekprogramma en lekkere hapjes zorgen we ervoor dat werelden elkaar ontmoeten.”

Zijn de keuken en de eettafel de ideale plekken om verschillende culturen te vieren?

“Zeker. Als een nieuwe medewerker in het traject de hummus wil maken, dan is die vaak nóg lekkerder dan de vorige. Er zijn zoveel smaken, mensen en culturen. We willen uitdragen dat dat een verrijking is. Eten leent zich daar perfect voor.”

In Nederland en andere Europese landen lijkt het draagvlak voor migratie af te nemen. Ik vraag me af: hoe krijg je anderen mee in jouw missie?

“Van de afgelopen verkiezingen word ik niet vrolijk. Asielopvang staat onder druk, terwijl mensen niets meer dan een plek zoeken waar ze goed en veilig kunnen leven. We moeten migratie heel anders aanvliegen, op een positieve manier. Nederland kan de mensen die in het azc verblijven heel goed gebruiken. We moeten ze niet afschrijven, maar in ze investeren. In migratie zie ik geen probleem. Eerder potentie. Binnen ons bedrijf kijken we altijd hoe iemand een plek kan krijgen. We focussen niet op een taalachterstand of het feit dat iemand nog geen Nederlandse letters kan lezen. We kijken naar het positieve en wat ze kunnen brengen. Dat is vaak veel meer dan je denkt. Ik wil het bedrijfsleven vragen om meer open te staan voor mensen met een andere achtergrond. Zij zijn hartstikke waardevol. ”

Waar zie je dat je al verschil maakt?

“Het is bijzonder om te zien dat je veel kan betekenen in een mensenleven. Een van onze deelnemers vertelde laatst dat de baan bij ons haar leven heeft veranderd. Ze voelt zich thuis, gezien en ze groeit. Zo’n verhaal maakt me heel blij. Doordat mensen bij ons meelopen, maakt iemand straks een sterkere start bij een andere werkgever. Daar is het mij om te doen. Het liefste zou ik meer doen en wel 10.000 mensen aannemen, maar dat gaat niet. Dan is het goed om te beseffen dat we al een verschil maken in het leven van onze medewerkers.”

Met welke partijen zou je willen samenwerken?

“Ik wil onze activiteiten opschalen en uitbreiden naar meer steden. Het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers, red.) is daarin een belangrijke partner, samen met gemeentes. Ook hebben we een mooie samenwerking met Booking.com. Zij hebben een deel van hun kantoor beschikbaar gesteld voor impactondernemers, waar wij er één van zijn. Dat is heel bijzonder. We hoeven geen huur te betalen, maar zitten wel op een A-locatie met uitzicht op het IJ. We hopen veel gasten te verwelkomen. De opbrengsten van het restaurant gaan naar onze programma’s, waardoor we meer impact kunnen maken. Zulke partners zijn goud waard.”

Meer Changemakers:

• Changemaker Wim de Laat (The Protein Brewery) brouwt plantaardige eiwitten: ‘Dit is de toekomst’
• Changemaker Karina Tiekstra (oud-CEO MyWheels): 'Je gaat toch geen vijfhonderd euro per maand betalen voor een auto?!'
• Changemaker Hans De Neve (Carbyon) wil 'de tijd terugdraaien' door CO2 uit de atmosfeer te vangen