Deze week is de campagne 1001ha van duurzaamheidsorganisatie Urgenda en boerenorganisatie LTO Nederland van start gegaan. Voor het vierde jaar op rij worden veehouders aangemoedigd om over te stappen op kruidenrijk gras. Dat is goed voor de biodiversiteit en vermindert de hoeveelheid kunstmest en bestrijdingsmiddelen die over het land worden uitgereden. Boeren krijgen korting op de duurdere zaadmengsels - betaald door overheden én door burgers via een crowdfundingsactie.
Grasfalt
Op veel Nederlandse graslanden domineert Engels raaigras - een snelgroeiende grassoort met hoge voedingswaarde voor de koe. Deze velden vol één en dezelfde plant hebben weinig natuurwaarde en worden daarom ook wel ‘grasfalt’ genoemd. De monocultuur velden zijn erg kunstmest-hongerig en zorgen zo voor veel stikstof in het milieu.
Mengsels van gras en kruiden zorgen voor minder behoefte aan bemesting. In het mengsel dat de boeren krijgen aangereikt, zit klaver dat van nature stikstof uit de lucht aan zich bindt. Hierdoor is kunstmest niet meer nodig. Ook trekken kruidenrijke velden bijen, vlinders en insecten aan. Daarnaast zorgen de langere wortels van de kruiden ervoor dat water beter wordt vastgehouden in de bodem.
Koudwatervrees
Maar boeren zijn huiverig om de overstap naar ander type gras te maken, ziet Hanneke van Ormondt, medewerker landbouw en biodiversiteit bij Urgenda. “Ze zijn bang om de controle los te laten. Als je met kunstmest werkt, weet je precies hoeveel stikstof je toevoegt. Van klaver weet je niet precies hoeveel stikstof het zal binden.” Daarom geeft 1001ha korting op de kruidenrijke graszaden, waarvan de kosten zo’n twee keer hoger liggen dan van traditionele graszaden.
“We maken het zo laagdrempelig mogelijk om kruidenrijk gras uit te proberen. We zorgen ervoor dat de eerste hectares even duur zijn als Engels raaigras. We stellen verder geen eisen, we verplichten boeren tot niks. We helpen alleen de financiële drempel weg te nemen.”
Een omslag
Uit onderzoek van 1001ha blijkt dat boeren enthousiast zijn over deelname aan de pilot: ruim driekwart gaf vorig jaar aan door te willen gaan met het inzaaien van kruidenrijk gras. Volgens Van Ormondt wegen de extra kosten voor het kruidenrijke zaadmengsel uiteindelijk op tegen de lagere kosten voor kunstmest en gewasbescherming.
De afgelopen jaren heeft het project 4.000 hectare kruidenrijk grasland gesubsidieerd, op ruim 1.000 boerenbedrijven. “Kruidenrijke graslanden nemen een enorme vlucht. Zaadverkopers zeggen dat de markt de afgelopen jaren compleet is veranderd.” Van Ormondt ziet een omslag op de Nederlandse melkveehouderijen ontstaan. “Boeren leren weer hoe graslanden er vroeger uitzagen. Toen kwamen er vanzelf kruiden in het gewas. Nu werken we met productievere kruidenmengsels, waardoor je heel hoge opbrengsten blijft halen.”
Lees meer:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
