GRO begon klein, maar groeit inmiddels net zo hard als de oesterzwammen die het bedrijf kweekt. Het haalt 400.000 kilo koffiedik per jaar op bij 250 bedrijven, en produceert daarmee circa 50.000 kilo oesterzwammen per jaar. Het koffiedik wordt bij de kweker vermengd met stro en sporen. Dit substraat vormt de basis waar de paddenstoelen uit groeien. Na acht weken is het tijd voor de eerste oogst.
Het proces is volgens Wouter Muis, commercieel directeur bij GRO, helemaal circulair en daarmee klaar voor de toekomst. In 2050 wil de Nederlandse overheid immers dat Nederland 100 procent circulair is en dus geen afval meer produceert. “Wij maken van een reststroom - het koffiedik - iets voedzaams en nuttigs. Het is een heel tastbaar voorbeeld van de circulaire economie, waarmee je het ook dichter bij de mensen brengt. Én we dragen bij aan de eiwittransitie die nodig is voor een beter klimaat.”
Blended burgers met vlees en zwammen
In dat laatste zal de komende jaren de meeste groei zitten. GRO werkt onder andere samen met Jumbo, waar zogenoemde blended vleesproducten in de winkel liggen: burgers of worsten die voor de helft uit oesterzwammen bestaan. “Maar ze hebben wel de smaak en textuur van vlees. Daardoor kan je een groot publiek minder dierlijke eiwitten laten eten”, vertelt Muis. Daarnaast gaan veel van de paddenstoelen naar de horeca (de Beren-keten van restaurants heeft bijvoorbeeld carpaccio van oesterzwam) en worden er vegetarische snacks van gemaakt zoals bitterballen, kroketten, burgers en chips.
Lees ook: 6 alternatieven voor vlees
GRO is niet de enige die paddenstoelen kweekt op koffiedik. Maar het bedrijf bestaat al tien jaar en groeit gestaag. De oprichter, Jan Willem Bosman Jansen, ontdekte tien jaar geleden in Afrika dat oesterzwammen op resten van de koffieplant circulair te kweken zijn. In Zimbabwe, waar zijn vrouw een kindertehuis had, bezwoeren op die manier gekweekte zwammen een voedselcrisis. Bosman Jansen zit in de filmwereld in Amerika en zag in die tijd de opkomst van plantaardig eten. Al snel kwam hij met het plan om in Nederland circulair paddenstoelen te kweken.
Restwarmte en zonnepanelen
Daarbij is duurzaamheid een van de belangrijkste pijlers. Niet alleen circulair, maar ook zoveel mogelijk energieneutraal. De kwekerij heeft bijvoorbeeld zonnepanelen en maakt gebruik van restwarmte. Het ophalen van koffiedik gaat zoveel mogelijk met bestaand transport; vrachtwagens die iets leveren, en normaal leeg terug zouden rijden, nemen nu koffiedik mee.
Het kweken doet GRO overigens niet meer zelf; daarvoor hebben ze een exclusief contract met een kweker: Verbruggen. Die weet precies wat de beste omstandigheden zijn voor de oesterzwammen. Dat is ook Muis’ tip voor alle bedrijven: kies je partners zorgvuldig. “Als je alles zelf wil doen komt daar vaak niet het beste product uit. En je moet anderen ook wat gunnen. Misschien worden de marges daardoor kleiner, maar uiteindelijk zorgen goede partners er wel voor dat je snel kan groeien.”
En snel groeien doet GRO; vorig jaar verdubbelde de omzet voor het tweede jaar op rij. Dit jaar had dat ook moeten gebeuren, maar Covid-19 gooide roet in het eten. “85 procent van onze klandizie was in 2019 foodservice, horeca en catering. Dat viel weg, hoewel het in de zomer weer een beetje terugkrabbelde. We hopen dat, als dit allemaal voorbij is, we weer gewoon door kunnen groeien.” Als Muis naar de toekomst kijkt, hoopt hij dat er nog meer oesterzwam-producten in de winkel liggen. “We kijken bijvoorbeeld naar kant-en-klare vegan sauzen, die bijna al een volledige maaltijd zijn. Dat soort gemak, daar zit men op te wachten.” Als puur vegaproduct in de winkel kan GRO op prijs niet concurreren met de goedkope sojaproducten, maar dat hoeft volgens Muis ook niet.
Nederlanders drinken veel koffie
Qua grondstoffen zal er in ieder geval niet snel een tekort zijn. “Nederlanders staan in de top drie koffiedrinkers van de wereld. Er is een gigantische hoeveelheid van, en wij gebruiken nu maar een klein deel. Daar zal onze groei niet stuk op lopen”, denkt Muis. Het buitenland lonkt ook; GRO onderzoekt mogelijkheden in Scandinavië en Duitsland. “En we willen meer in retail doen. Dat zijn langere processen dan in horeca, maar uiteindelijk willen we nog veel meer producten dan nu in (online) supermarkten hebben.”
Duurzaambedrijfsleven profileert de komende weken scale-ups: Nederlandse bedrijven die inmiddels de start-upfase ontgroeit zijn en door willen stomen naar de volgende levensfase. Wat drijft de mensen die er werken, hoe onderneem je duurzaam, wat brengt de toekomst en wat is het advies voor anderen? Wij zoeken het elke dag uit.
Lees ook: Dit paddenstoelenpak verandert je lichaam in compost
Beeld: GRO
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
