Soja – sojaschroot, eigenlijk – is belangrijk krachtvoer voor koeien in de veeteelt. De eerste scheepsladingen ontbossingsvrije soja, geschikt voor de veemarkt, zijn inmiddels in Drachten gearriveerd per schip. Tot dat moment komen was niet eenvoudig, zeggen Agrifirm en FrieslandCampina in een gezamenlijk persbericht. Volgens de bedrijven is soja namelijk ‘een fysiek gesloten’ keten. "Het maakt de keten minder transparant en daarmee moeilijker om ontbossingsvrije sojateelt te kunnen garanderen", zegt een woordvoerder van FrieslandCampina.
De soja die de coöperaties gebruiken is momenteel RTRS-gecertificeerd, een duurzaamheidskeurmerk bedoeld om onder andere ontbossing tegen te gaan. “Bij het vervoeren van de soja - van kleine en grote landbouwbedrijven en sojaleveranciers - kunnen verschillende ladingen samenkomen”, schrijven de bedrijven. Daardoor is het niet meer helder of de soja die uiteindelijk in Nederland wordt gebruikt wel voldoet aan de gestelde eisen.
In 2021 klonk er nog felle kritiek op het keurmerk door onder andere WNF in Zembla, nota bene één van de initiatiefnemers van het certificaat. De natuurorganisatie stelde dat het geen vertrouwen meer heeft in het RTRS-keurmerk. Uit satellietbeelden bleek in 2020 nog dat leveranciers van RTRS-soja zich schuldig maakten aan ontbossing.
Fysiek gescheiden inkopen
Deze ‘100 procent ontbossingsvrije’ soja voor veevoer moet daar verandering in brengen. Zodra verschillende stromen aan soja eenmaal gemengd zijn, zijn ze niet meer te herleiden naar de bron van oorsprong. “We willen heel graag uitsluiten dat de soja komt uit recent ontboste gebieden”, zegt Guus van Laarhoven, senior manager regenerative farming bij FrieslandCampina. Agrifirm en FrieslandCampina willen dat het proces transparanter en traceerbaarder wordt: de partijen soja worden fysiek gescheiden ingekocht. Daarmee kan ‘gegarandeerd worden’ dat deze niet uit ‘recent ontbost gebied’ komt.
“Toen we van start gingen was de ambitie om samen te werken met enkele grote soja-coöperaties in Zuid-Amerika, die aantoonbaar al jaren verbouwen in dezelfde gebieden”, zegt Ruud Tijssens, director public & cooperative affairs bij Agrifarms. “Waarvan we onder meer met satellietbeelden en onafhankelijke controleurs weten: het landschap of de bossen zijn hier niet recent aangepast naar landbouwgrond voor soja.”
In een bijgevoegde video in het persbericht benadrukt Tijssens dat het gaat om ‘recent ontboste’ gebieden. "Daarmee doelen we op gebieden waar nog steeds ontbossing plaats kan vinden, in tegenstelling tot gebieden waar al heel lang geen bossen meer zijn", laat een woordvoerder van FrieslandCampina desgevraagd weten.
"Het gaat er ons niet alleen om of er nu iets ontbost gaat worden door een nieuwe soja oogst; we willen het ook met terugwerkende kracht kunnen indammen en dat is waarom je kijkt naar of een paar jaar geleden een gebied is ontbost en omgezet voor landbouw."
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
