Het voorstel schrijft voor dat alle supermarkten met een oppervlakte van meer dan 1.000 vierkante meter hun overgebleven voedingsmiddelen doneren. Het gaat om eten en drinken dat op één dag voor de houdbaarheidsdatum niet verkocht is. De voedingsmiddelen moeten aan goede doelen worden gegeven. Supermarkten zijn dan ook verplicht om hier contracten voor te sluiten met goede doelen. Een wettelijk kader geeft duidelijkheid over hoe om te gaan met overgebleven voedsel en gaat verspilling tegen, zo is de gedachte.
Moet Nederland volgen?
De Brusselse maatregel is niet nieuw. Frankrijk heeft al sinds 2016 zo’n wet inclusief eventuele boetes. Het weggooien van voedsel kan Franse supermarkten dus duur komen te staan. In Spanje wordt ook gewerkt aan een wet om voedselverspilling te beboeten. Moet Nederland volgen? Vooralsnog doneren onze supermarkten boodschappen en geld op vrijwillige basis aan organisaties zoals de Voedselbank.
Vrijwillig doneren
Dat vrijwillig doneren gaat heel goed, zegt Paul van Berkel. Hij is bestuurslid voedselwerving bij de Vereniging van Nederlandse Voedselbanken. “Er wordt al grootschalig gedoneerd door supermarkten. Zo’n maatregel zou in Nederland dus niet zoveel helpen.”
Toch neemt de stroom etenswaren die richting de Voedselbanken gaat af. Van Berkel: “Supermarkten willen hun aanbod uiteindelijk het liefste verkopen. Veel voedsel wordt daarom afgeprijsd verkocht. Twintig jaar geleden vertrouwden consumenten dat niet en kochten ze het ook niet. Nu is dat anders. In het kader van duurzaamheid en voedselverspilling tegengaan, worden deze afgeprijsde artikelen juist gekocht.”
Druk bezig
Supermarktketen PLUS is druk bezig om zo min mogelijk voedsel te verspillen. Woordvoerder Elise van Ee: “We moeten er nog meer bewust van zijn dat het echt niet meer kan om voedsel weg te gooien. Dat geldt voor alle supermarkten en ook voor PLUS. Omdat we met veel zelfstandige ondernemers werken, wordt voedselverspilling per winkel anders aangepakt. Bijvoorbeeld door fikse afprijzingen of donaties aan de Voedselbank of sociale buurthuizen. Ruim de helft van de winkels is aangesloten bij Too Good To Go, een online platform waar onverkocht eten alsnog wordt verkocht.”
Vrijheid
De tendens dat voedsel weggooien zonde is, die is er inmiddels wel, zegt Van Ee. “Er zijn diverse manieren om maatregelen te nemen. Die vrijheid is voor ondernemers wel zo fijn.” Bovendien is het niet zo dat al het overgebleven eten zomaar gedoneerd kan worden. “De Voedselbank kan niet alles aannemen. Blikken en ingepakte producten zijn geen probleem, maar aangebroken verpakkingen of verse broden kunnen niet vanwege de voedselveiligheid. Dus binnen zo’n verplichting moeten dan ook weer bepaalde uitzonderingen worden opgenomen.”
Meer initiatieven
Er ontstaan steeds meer initiatieven om voedselverspilling tegen te gaan, ziet Van Berkel. Hij wijst naar organisaties zoals Too Good To Go. “Dat is natuurlijk een mooi initiatief. Uiteindelijk hebben we hetzelfde doel: minder eten weggooien. Het gevolg is alleen dat dit soort artikelen niet meer bij de Voedselbank terecht komen, maar bij consumenten.”
Daar maakt Van Berkel zich wel zorgen om. “Vorig jaar kreeg de Voedselbank veel donaties binnen doordat mensen hun energietoeslag doneerden. Dat is super. Maar voor de lange termijn redden we het daar niet mee.” Tegelijkertijd ontstaan er nieuwe acties. “Bijvoorbeeld in Leerdam. Daar kan men een fictief gezin van de Voedselbank adopteren en hen van eten voorzien. Dat is geweldig om te zien.”
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
