Gras: het groeit overal ter wereld. Toch doen we er maar weinig mee. Waar mensen puur gras niet kunnen verteren, kunnen dieren dat wel. Daarom eindigt het steevast in veevoer. Het Limburgse Grassa heeft daar een oplossing op gevonden. Door gras te raffineren, worden er eiwitten, suikers, mineralen en alternatieve meststoffen uit gewonnen.
Minder ammoniak, fosfaat en methaan
Het gras dat overblijft, gaat als ruwvoer terug naar koeien. Het voordeel is dat de dieren dit makkelijker kunnen verteren. Daardoor bevat de mest 30 procent minder ammoniak en fosfaat. Ook stoten de koeien 10 tot 15 procent minder methaan uit.
Eiwitten
En het wordt nog mooier. De eiwitten afkomstig uit gras zijn namelijk wél geschikt voor humaan voedsel. Gras is eiwitrijk: per jaar produceert één hectare gras tweemaal zoveel eiwit als soja. Welke menselijke (voedsel)toepassingen zijn er allemaal mogelijk met de grondstof gras?
Low Food Lab
Over deze vraag boog het Low Food Lab zich. Het initiatief is een samenwerking met kennisinstituut Flevo Campus en te omschrijven als een broedplaats voor nieuwe voedseloplossingen. Volgens Tessa van der Geer, die nauw betrokken is bij het project, is het niet meer dan logisch om graseiwit te benaderen als kansrijke proteïnebron. “De wereldbevolking groeit nog altijd en de vraag naar proteïne wordt alleen maar groter. Gras is een duurzame manier om hierin te voorzien. Het zou het nieuwe soja kunnen zijn, met als extra voordeel dat het overal ter wereld groeit. We hoeven het niet te importeren, maar kunnen het van eigen bodem halen. Het ligt letterlijk voor het oprapen.”
Van mozzarella tot papier
Dat je met graseiwit allerlei kanten op kan, bewezen de deelnemers van het Low Food Lab. De toepassingen zijn zo divers als de mensen die ze maakten. Zo ging chef-kok Nina Olssen aan de slag met mozzarella gemaakt van gras. Kruidenspecialist Marjolein Triesscheijn verwerkte gras in frisse cocktails. Dit deed ze met gedroogd gras. “De zachte aroma’s maken het geschikt om cocktails mee te maken. Gedroogd gras heeft wat weg van vanille en honing. Het is een uitdaging om het succesvol te mengen met alcohol. Je wil niet dat de geur en smaak worden overspoeld door de drank. Ik heb gekozen voor een zachte gin en sodawater, zodat het gras nog goed aanwezig is in de mix.”
Polona Kuzman van groenterestaurant De Nieuwe Winkel toverde gras om in ravioli. Het sap van het gras verwerkte ze in het deeg. De vulling van de ravioli bestaat uit grastofoe.
Gras kan ook dienst doen als verpakkingsmateriaal, ontdekte designer Akash Kumar. Hij maakte van de grondstof papier en natuurlijke verf. “Het papier is sterk en tegelijkertijd flexibel. Dat had ik van tevoren niet verwacht. Het heeft echt potentie als verpakkingsmateriaal. En het ruikt ook nog eens lekker, naar vers gras.” Kumar ontwikkelde ook diverse natuurlijke kleuren door het gras te koken in water. “De kleuren pakken op ieder materiaal net weer anders uit. De wol heeft een andere kleur groen gekregen dan het katoen.”
Novel food status
Ondanks de potentie zal het graseiwit voorlopig nog niet grootschalig worden toegepast. Dat komt omdat het niet de novel food-status heeft. Dat betekent dat het ingrediënt nog niet is goedgekeurd om te verwerken in humaan voedsel. Het traject is lang en duur, weet Grassa-directeur Rieks Smook. “Bovendien moet je bij de aanvraag specifiek weten waar het graseiwit in verwerkt gaat worden. Dat kunnen energierepen zijn, maar ook vleesvervangers of shakes. Dat zorgt voor een soort kip-eiverhaal. Voedselproducenten zijn niet happig omdat graseiwit nog niet legaal kan worden toegepast. Omdat er geen bestemming is voor het graseiwit, blijft de aanvraag om de novel food-status te verkrijgen, steken.”
Dat vindt de ondernemer frustrerend. “Met Grassa bieden we meerdere oplossingen in één aan. Koeien stoten minder schadelijke broeikasgassen uit. Tegelijkertijd kunnen boeren ook plantaardige eiwitproducenten worden, waardoor er een nieuw verdienmodel op gras ontstaat. Daar komt nog bij dat we geen soja meer hoeven te importeren en in onze eigen eiwitvraag kunnen voorzien. Als extraatje gaan we de boskap tegen die gepaard gaat met de sojaproductie.”
Geld nodig
Op papier zijn er veel plussen. Wat houdt Grassa dan nog tegen? “Geld”, verduidelijkt Smook. Grassa runt een proeffabriek in Limburg, maar zou graag snel opschalen en een commerciële fabriek openen. Maar daar heeft het bedrijf geld voor nodig. “We kunnen pas écht winstgevend zijn wanneer onze eiwitten in het menselijke dieet belanden. Daarvoor moet graseiwit de novel food-status krijgen. Wanneer dit gebeurt, willen we er klaar voor zijn. Dan pas de fabriek bouwen is veel te laat. Het is zaak om boeren nu perspectief te bieden en te investeren, maar de overheid en financiers zijn terughoudend. Toch blijf ik hoopvol en positief gestemd. Ik ben ervan overtuigd dat Nederland een gidsland kan zijn en dat we onze eigen eiwitvraag kunnen beantwoorden. Maar dan moeten we nú handelen.”
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
