Burgers, vissticks of kaas van micro-algen? Veel mensen denken bij algen nu nog aan groene smurrie, vet en smakeloos, maar dat is slechts een kwestie van tijd. “Micro-algen hebben een enorme potentie”, zegt Mine Uran, oprichter en CEO van Alver. “Het is de meest duurzame manier om voedsel te produceren en de toekomstige proteïnebron om de mensheid te voeden. Wij willen die transitie leiden en verwachten dat anderen ons gaan volgen.” Het bedrijf dat ze in 2016 oprichtte, focust zich op de productie van Chlorella vulgaris. Die is groen en smaakt smerig, maar Alver heeft er een gouden variant van gemaakt die neutraal van smaak is en daardoor overal aan toegevoegd kan worden.
Groene supervoedsel van de toekomst
Akkerbouw en veeteelt zijn de belangrijkste oorzaken van ontbossing. Volgens het World Resources Institute werd in 2022 wereldwijd elke minuut een bos ter grootte van elf voetbalvelden gekapt of platgebrand. Verder leidt veeteelt tot uitstoot van methaan en andere broeikasgassen. Volgens de VN zelfs tot 14,5 procent van alle uitstoot van broeikasgassen in de wereld. Er zijn dus dringend alternatieven nodig.
Micro-algen zitten vol proteïnen en andere voedingsstoffen. Ze bestaan al miljarden jaren. De Chlorella vulgaris-alg werd ontdekt in 1890. Hij zit vol eiwitten, vetten, koolhydraten, vezels, chlorofyl, mineralen en vitamines en - misschien nog wel belangrijker: hij kan met weinig water worden gekweekt zonder dat het ten koste gaat van land. Daarom noemt het Amsterdamse microbenmuseum Micropia de alg het groene supervoedsel van de toekomst. Dat had het eind jaren 40 al kunnen worden, maar doordat de landbouw door automatisering en schaalvergroting meer voedsel ging produceren, raakte de alg in de vergetelheid. Met de huidige klimaatproblemen en een verwachte groei van de wereldbevolking tot 10,5 miljard mensen in 2050, maakt de Chlorella-alg een comeback.
Speciale testlocatie voor algen
“We hebben meer proteïne nodig. Niet alleen omdat de wereldbevolking groeit, maar ook omdat mensen in ontwikkelingslanden meer proteïne gaan eten. Daardoor dreigen we de grenzen van de aarde te overschrijden en daarom zijn er alternatieve proteïnebronnen nodig voor vlees. Algen zijn er daar één van”, zegt hoogleraar Maria Barbosa van Wageningen Universiteit & Research (WUR). Zij doet al sinds het begin van deze eeuw onderzoek naar de potentie van micro-algen en is directeur van de speciale algen-testlocatie van de WUR: AlgaePARC. Daar worden allerlei testen en onderzoeken uitgevoerd. Niet alleen door de WUR, maar ook door start-ups en andere bedrijven. Die willen hun processen en technieken verbeteren, hun kosten verlagen en demonstraties geven. Dat moet leidden tot betere toepassingen. Ook Alver gaat daar binnenkort testen uitvoeren. De WUR noemt micro-algen onopvallende organismen met onverwachte superkrachten. Ze zijn nog kleiner dan een rode bloedcel en kunnen zich onder de juiste omstandigheden razendsnel vermenigvuldigen.
Hoge proteïneopbrengst
De afgelopen jaren werden micro-algen vooral gezien als bio-brandstof, bijvoorbeeld om er biodiesel, biokerosine voor vliegtuigen of een vervanger voor palmolie van te maken. Terwijl een palmolieplantage gemiddeld 6.000 liter olie per hectare per jaar oplevert, kan een algenkwekerij jaalijks 15.000 tot 20.000 liter produceren.
“Proteïne maken van algen is nog simpeler dan olie”, zegt Barbosa. “Van sommige algen bestaat 70 procent van de biomassa uit proteïne. Ze produceren proteïne terwijl ze groeien. Per hectare brengen ze 20 tot 40 ton per jaar op.” Nog een voordeel is dat ze makkelijk te kweken zijn. In zeewater, zowel buiten als in gesloten systemen waar je het water kunt circuleren, alle nutriënten kunt hergebruiken en de uitgestoten CO2 kunt opvangen. Het enige wat ze nodig hebben is licht, CO2 en mest- en voedingsstoffen.
Minder milieu-impact dan soja
Alver gebruikt geen licht, maar suiker voor de productie van zijn gouden Chlorella en laat die fermenteren in speciale ketels. Dat heeft als voordeel dat het hele proces binnen in een gesloten tank plaatsvindt en beter gecontroleerd kan worden dan buiten. “Maar je gebruikt suiker, dus je hebt wel land nodig”, zegt Barbosa. “Daarom is het belangrijk waar die suikers vandaan komen. Dat kan uit suikerbieten zijn, maar ook uit reststromen zoals melasse uit de suikerindustrie.”
Volgens Alver is voor de productie van 1 kilogram Chlorella 99 procent minder water of land nodig en wordt er 97 procent minder kooldioxide uitgestoten in vergelijking met andere proteïnebronnen. Dat blijkt uit de eigen Life Cycle Analyses (LCA). Voor de productie van één kilo kip is bijvoorbeeld 4.325 liter water en 12,20 vierkante meter grond nodig en wordt er 10 kilo CO2 uitgestoten. Voor een kilo rundvlees is dat 1.100 liter en 36,90 vierkante meter en 52,6 kilo CO2-uitstoot. Voor de productie van één kilo Chlorella wordt slechts 16,6 liter water en 0,10 vierkante meter grond gebruikt. De CO2-uitstoot bedraagt 1,3 kilo. Daarmee heeft de micro-alg zelfs minder impact op het milieu dan soja-eiwit.
Vervanger van vlees, vis en eieren
Om een duurzame impact te maken, moeten micro-algen op grote schaal ingezet kunnen worden als bulkproduct. Barbosa denkt dat ze een grote rol kunnen spelen in het vervangen van visolie voor viskwekerijen, het vervangen van palmolie en als ingrediënt voor vleesvervangers. “In Duitsland is er al een bedrijf dat vegetarische worstjes maakt van micro-algen”, zegt ze. “Als het over toepassingen in voedsel gaat, zie ik het ook als een vervanger voor vis en voor de proteïne in eieren, waardoor bakkerijen het kunnen gaan gebruiken.”
Productiekosten verlagen
Ook Alver denkt dat de Chlorella op termijn vlees kan vervangen en kan voorzien in de proteïnebehoefte van de groeiende wereldbevolking. Nu is zijn Golden Chlorella nog een soort poeder dat als ingrediënt wordt toegevoegd aan pasta’s, bonen, shakes, smoothies of proteïnerepen, zonder de klassieke smaak te veranderen. Om als vleesvervanger te kunnen gebruiken zou je er ook hamburgers, steaks en worstjes van moeten maken en dat is precies wat Alver gaat doen.
CEO Uran: “Dat is de volgende stap. Om consumenten er aan te laten wennen zijn we begonnen om kleinere hoeveelheden in voedsel te stoppen. Onze grootste zorg is nu de hoeveelheid die we kunnen produceren. Die hoeveelheid is laag, waardoor de productiekosten hoog zijn. We produceren nu vijf ton. Dat is nog te duur voor voedsel. Als we vijftig ton produceren zal de prijs halveren en als we 500 ton produceren bedragen de kosten nog een tiende. Toch ben ik er 100 procent zeker van dat we er alternatieven voor vlees, vis en zelfs zuivel en kaas van gaan maken. Dat is slechts een kwestie van tijd. Ik verwacht dat we al eind 2024 Chlorella burgers en worstjes gaan maken, maar het slaagt alleen als we de prijs laag kunnen houden. Anders blijven consumenten vlees kopen.”
Perceptie veranderen
Algemeen directeur Houman Soleimani, die het kantoor in Den Haag runt, benadrukt dat de perceptie van de consument moet veranderen om algen op het menu te krijgen. “Ons doel is dat mensen niet-dierlijke eiwitten als voedsel gaan zien. De grootste uitdaging van Alver is het wegnemen van de barrière voor micro-algen om mainstream te worden in de voedingsmiddelenindustrie”, zegt hij. “Als we met consumenten over micro-algen praten, beginnen ze te denken aan iets groens met een onaangename smaak. Die perceptie moeten we veranderen. Alver heeft het grootste probleem al getackeld door een micro-alg te vinden die geel van kleur is.”
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
