Het beprijzen van CO2-uitstoot is een mechaniek die in steeds meer delen van de wereld wordt toegepast. Het meest bekende voorbeeld is de Europese ETS-regulering, waarmee uitstootrechten worden verhandeld aan partijen die daarmee hun emissies kunnen afkopen. Ook andere landen hebben inmiddels zulke systemen opgezet. De scheepvaart bleef lang bespaard en hoefde geen geldsom te betalen per eenheid uitgestoten CO2.
Sinds dit jaar is daar binnen de EU verandering in gekomen. Schepen die tussen Europese havens varen – dat kunnen dus ook internationale schepen zijn – moeten nu betalen voor de CO2-uitstoot die vrijkomt bij hun overtochten. Naar een schatting van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders zal dat Nederlandse rederijen zo’n 300 tot 400 miljoen euro per jaar kosten.
Overleg binnen de VN
Maar wellicht zal zo’n CO2-taks binnen afzienbare tijd ook buiten Europese grenzen gaan gelden. Tijdens een vergadering van de Internationale Maritieme Organisatie (IMO), een agentschap van de Verenigde Naties dat zich bezighoudt met zeetransport, werd er namelijk al heel serieus gesproken over een wereldwijde CO2-beprijzing voor de scheepvaart. Dat is verrassend, aangezien zoiets meestal per land of continent wordt geregeld. “Ik heb er alle vertrouwen in dat er volgend jaar rond deze tijd een economisch prijsmechanisme zal zijn”, zei Arsenio Dominguez, secretaris-generaal van de IMO. “Welke vorm het zal hebben en wat de naam zal zijn, weet ik nog niet.”
Voorstanders denken dat zo’n wereldwijde CO2-belasting miljarden kan opleveren. Ook is het volgens hen wel zo eerlijk om vervuilende schepen te belasten voor hun uitstoot, en kan het er ook nog eens toe leiden dat de industrie sneller verduurzaamt. De scheepvaart is namelijk verantwoordelijk voor 3 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Hoeveel geld er precies de kas in zal stromen, is onduidelijk. Geschat wordt zo’n 80 tot 100 miljard dollar per jaar (74 tot 92 miljard euro). Dat geld kan gebruikt worden om nieuwe klimaatpakketten te financieren, zowel voor de scheepvaart als voor andere industrieën. Bovendien zou de totstandkoming van een dergelijk systeem makkelijker zijn dan het geval is bij andere klimaatoverleggen, aangezien besluiten bij de IMO gemaakt worden op basis van een gewone meerderheid en niet op basis van unanimiteit.
Aandachtspunten
Wel wordt gewaarschuwd, onder meer door China, Brazilië en Argentinië, dat een CO2-taks voor de scheepvaart nadelig kan zijn voor landen die afhankelijk zijn van zeehandel. Met name voor ontwikkelingslanden zou dit een afname van de welvaart kunnen betekenen. Ook kan de prikkel leiden tot duurdere prijzen van goederen die per zee vervoerd worden, aangezien het mogelijk is dat de belasting doorberekend wordt aan afnemers. Voorbeelden zijn koffie uit Colombia of smartphones uit China.
Actie verwacht
Als we de krachtige formuleringen tijdens het IMO mogen geloven, bevinden de onderhandelingen zich al in een ver gevorderd stadium. Landen zouden zich momenteel buigen over de details van een CO2-belastingen, waaronder de berekeningsmethode, of het een vlaktaks moet worden of dat landen rechten van elkaar moeten kunnen kopen (à la ETS), en wie er verantwoordelijk gesteld moet worden voor het verzamelen en verdelen van de geldstromen. Momenteel wordt er gekeken naar meerdere voorstellen, waarbij de prijs per ton CO2 varieert van zo’n 18 tot 230 euro. Het lijkt er nu op dat het IMO volgend jaar een knoop zal gaan doorhakken.
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
