CE Delft onderzocht voor zijn recente studie de invloed die vier beleidsmaatregelen hebben op zowel het gedrag van mensen als de uitstoot van CO2, fijn- en stikstoffen. Dat deed het onderzoeksbureau in opdracht van Natuur & Milieu. CE Delft deed de aanname dat er een budget van 600 miljoen euro beschikbaar is om het mobiliteitssysteem te verduurzamen tussen 2025 en 2030. Binnen die kaders werd onderzocht welke maatregelen het meeste effect sorteren.
Vier maatregelen
De onderzoekers richtten zich op de volgende vier stimulansen: een aanschafsubsidie voor elektrische auto’s (2.000 of 5.000 euro), een vervoertegoed voor mensen die hun auto verkopen en daarna geen nieuwe aanschaffen (3.000 euro), een vervoertegoed voor mensen die hun oude fossiele auto naar de sloop brengen (2.000 euro), en een ov-kaart met een relatief goedkoop maandtarief (tussen de 25 en 75 euro per maand); het zogeheten ‘klimaatticket’.
Verduurzamen wagenpark
De aanschafsubsidie voor elektrische auto’s en vervoertegoeden blijken het meest effectief om de uitstoot van CO2, fijn- en stikstoffen terug te brengen. De EV-aanschafsubsidie stimuleert namelijk elektrisch rijden, waardoor reizigers minder kilometers zullen maken met een fossielebrandstofauto. Ook leiden de vervoertegoeden voor mensen die hun auto verkopen of laten slopen tot een flinke emissiereductie. Dit komt doordat de maatregelen het Nederlandse wagenpark verkleinen, wat gunstig uitpakt voor de uitstoot van CO2.
Ov-stimulans niet effectief
Opvallend genoeg zet het klimaatticket niet de gewenste zoden aan de dijk. Volgens CE Delft vindt er door de maatregel een verwaarloosbare emissiereductie plaats, omdat de groep die overstapt van de auto naar het openbaar vervoer gering is. Een klimaatticket zal voornamelijk leiden tot nieuwe ov-reizigers die zich voorheen te voet transporteerden of gebruik maakten van de fiets. Een emissiereductie zou alleen plaatsvinden als een significant deel van de Nederlandse autogebruikers (met name in fossielebrandstofauto's) de overstap zou maken naar de trein.
Het onderzoek wijst uit dat de grootste winst op klimaatvlak te halen valt door de aanschaf van elektrische auto’s te subsidiëren. Maar deze winst treedt wel voornamelijk op voor het deel van de bevolking met een relatief hoog inkomen (meer dan 60.000 euro per jaar). Dit komt doordat zulke huishoudens meer financiële middelen hebben om een EV aan te schaffen. Voor de lagere inkomens blijken de sloopregeling en de auto-verkopen-vergoeding effectiever. Ongeveer 60 procent van de milieuwinsten van deze maatregelen wordt gehaald bij huishoudens met inkomens onder de 45.000 euro. Dat komt omdat huishoudens met een inkomen tussen de 20.000 en 45.000 euro meer dan de helft van de Nederlandse personenauto’s bezitten. Ook zijn huishoudens met een relatief laag inkomen vaak eigenaar van oude, vervuilende auto’s (met een bouwjaar van 2005 of eerder).
Combinatie
CE Delft adviseert dat de vier onderzochte beleidsmaatregelen niet in isolatie ingezet hoeven worden, en dat het goed mogelijk is om ze te combineren. Zo zou het ontmoedigen van auto’s in samenspel ingevoerd kunnen worden met een klimaatticket. Maar, zo benadrukt de organisatie, het is dan niet zomaar mogelijk om de milieuwinsten van de maatregelen bij elkaar op te tellen. Daarvoor is per combinatie nog een extra rekensom nodig.
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
