Bij product-dienstsystemen verschuift de rol van de consument van eigenaar naar huurder. De maker of verkoper blijft eigenaar van het product, terwijl de consument het product voor een bepaalde tijd in gebruik heeft.
'Waarom zou je iets van waarde weggooien?’
Er zijn al verschillende voorbeelden waarbij ingezet wordt op deze lease-structuur. Zo biedt Philips al jaren verlichting aan als dienst in plaats van als product: light-as-a-service (laas). Ook babykleding, liften en gevels van gebouwen worden in een huurconstructie aangeboden.
Consumentenonderzoek
‘Grote vraag bij de verschuiving van bezit naar gebruik is of de consument openstaat voor een stad waarin producten niet worden gekocht, maar als dienst worden geleverd’, zo stelt ABN AMRO in het rapport. Daarom heeft onderzoeksbureau GfK de behoefte van 1354 Nederlandse consumenten voor ABN AMRO getoetst.
Daaruit blijkt dat 16 procent van de ondervraagde consumenten nu al open staat voor producten die als dienst worden aangeboden. Meer dan 31 procent rekent erop dat 'de stad als service' op termijn werkelijkheid wordt.
Wonen in een stad waar city-as-a-service de norm is
ABN AMRO definieert in het rapport wat de gevolgen voor inwoners van een stad zijn waarin producten niet langer in bezit zijn, maar alleen nog maar gebruikt worden. Dat doet de bank op basis van een aantal servicemodellen: wonen, persoonlijk, communicatie, accommodatie, mobiliteit, voeding en logistiek.
Zo schaart ABN AMRO onder de noemer wonen huishoudelijk werk dat uit handen wordt genomen, zoals was die wordt opgehaald en schoon en gestreken thuisbezorgd wordt. Terwijl het bij mobiliteit om abonnement-structuren gaat waardoor bewoners per kilometer betalen en per reis het meest passende vervoersmiddel kiezen.
In het rapport benoemt ABN AMRO welke sectoren hierbij betrokken zijn en wat de impact van het nieuwe verdienmodel op bedrijven in deze sectoren is. Daarnaast worden de gevolgen van het product-as-a-service-verdienmodel op betaalbaarheid, werkgelegenheid, CO2-emissies en tijdsbesteding inzichtelijk gemaakt. Tot slot worden de ‘as-a-service-mogelijkheden’ voorgelegd aan de deelnemers aan het onderzoek.
Vijf kansrijke circulaire verdienmodellen
In een circulaire economie staat behoud van waarde centraal: grondstoffen, materialen en producten worden zo lang mogelijk hergebruikt en de impact van de economie op de natuur wordt tot een minimum beperkt. Dit heeft grote impact op de businessmodellen van bedrijven. 
Products-as-a-service is slechts één van de vijf verdienmodellen die ABN AMRO identificeert als kansrijk in een circulaire economie. De andere vier zijn: circulaire input, waarde terugwinning, levensduurverlenging en deelplatforms.
Creatie van circulaire grondstoffen
Bij circulaire imput staat de creatie van circulaire grondstoffen centraal. Bedrijven die dit bedrijfsmodel toepassen creëren grondstoffen die volledig hernieuwbaar, biologisch afbreekbaar of herbruikbaar zijn.
Volgens het Economic Board Utrecht en Alliantie Cirkelregio Utrecht zijn er onder andere circulaire alternatieven nodig voor veelgebruikte componenten zoals bakstenen, vloerbedekking, beton, isolatiemateriaal en wanden.
Lees verder: Circulair bouwen in de praktijk: “We staan aan het begin”
Van afval naar waarde
In een circulaire economie krijgt afval waarde. Vanuit een bedrijfseconomisch oogpunt is het logisch om in te zetten op waarde terugwinning. ‘Immers, waarom zou je iets van waarde weggooien?’ Zo stelt ABN AMRO in het rapport.
‘Zo worden door circulair te bouwen de grondstoffen weer uit het gebouw gehaald en kunnen ze opnieuw worden gebruikt. Schaarste van grondstoffen is hierbij een belangrijke drijver.’
Lees verder: Innovaties Urban Mining geven boost aan circulaire economie
Repareren in plaats van weggooien
Bij levensduurverlening worden producten gerepareerd in plaats van weggegooid. Vooral in het begin van de productieketen kan ingezet worden op dit businessmodel.
In de ontwerpfase kunnen producten modulair worden ingericht, waardoor onderdelen makkelijk kunnen worden vervangen. En wanneer het product niet meer wordt gebruikt, kunnen de verschillende onderdelen opnieuw worden gebruikt als onderdeel van een ander product.
Delen is het nieuwe bezitten
Bij deelplatforms staat het delen van onderbenutting en overcapaciteit centraal. Delen is een logisch gevolg van een economisch model waarin nieuwe productie tot een minimum wordt beperkt. Het concept delen is niet nieuw, zo bestaat carpoolen al tientallen jaren, maar nieuw is dat bedrijven als Airbnb en Uber geld verdienen met het aanbieden van deelplatforms.
Lees verder: Leren van de deeleconomie: 5 strategieën
Transitie naar een circulaire economie
Circle Economy stelde eerder in The Circularity Gap Report dat slechts 9,1 procent van onze spullen wordt hergebruikt. Als de Nederlandse overheid haar eigen doelstelling wil halen en in 2050 de economie volledig circulair wil hebben ingericht, moet er dus nog veel gebeuren.
Volgens de Ellen MacArthur Foundation brengt deze verandering economische kansen met zich mee. Zo berekende de stichting dat de ommekeer op Europees niveau onder andere een jaarlijkse besparing van $ 630 mrd aan grondstoffen oplevert.
Lees verder: Global Circularity Report: ‘Slechts 9 procent van onze wereld is circulair’
Bron: ABN AMRO | Afbeelding: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
