Vlak voor Pasen galmen de bedankjes en woorden van lof door De Nieuwe Sint Jacob-kapel. Het gaat niet om een katholieke mis, maar om de opening van het seniorencomplex. Halverwege april start Syntrus Achmea daar in samenwerking met zorgaanbieder Amstelring met een nieuw woon-zorgconcept. Twee van de nieuwe bewoners zijn aanwezig. Eén van hen zong vroeger in de kapel. “Ik herken alleen het orgel”, zegt zij. “Het is zo ontzettend veranderd.”
Een badkuip voor de kapel
In opdracht van eigenaar Syntrus Achmea sloopte een bouwcombinatie van verschillende TBI-ondernemingen het verouderde verzorgingshuis uit de jaren 90’. De witte kolos verborg de monumentale kapel uit 1886. In het nieuwe ontwerp is een onderdoorgang toegevoegd die mensen op straat een blik gunt op de kapel, inclusief het beeld van Sint Jacob.
De bouw van nieuwe woningen leverde wel wat uitdagingen op, vertelt Hans Smit van Koopmans Bouwgroep terwijl het zonlicht door de glas-in-loodramen achter hem valt. Zo staan de kapel en de woningen rondom het nieuwe woonzorgcentrum op houten palen. “Die hebben één kenmerk: die moeten onder water blijven staan.” Daarom pakten de bouwpartijen de kapel in. Smit vergelijkt het met een badkuip voor de palen van de kapel. “De badkuip kon vol water blijven, terwijl wij eromheen bouwden.”
Voor Smit is het één van de hoogtepunten van het complex. Een andere highlight is het duurzame karakter ervan. Het complex zou worden aangesloten op aardgas, maar halverwege het project gooiden ze dat plan om. “Ik denk dat we allemaal blij zijn dat dat is gebeurd.” De woningen zijn voorzien van warmtepompen, mechanische ventilatie met een warmte-terugwinsysteem en inductieplaten. Op het dak liggen zonnepanelen die de gemeenschappelijke ruimten van stroom voorzien. De tuin bevat daarnaast veel planten (die nog wel moeten groeien). Die helpen tegen hitte en zorgen voor waterberging als het veel en hard regent.
Maar tegenwoordig worden de meeste woningen gasloos en met zonnepanelen opgeleverd. Daarom is het duurzame karakter niet hetgeen wat het complex bijzonder maakt. Het unieke zit hem in de doelgroep en hoe deze wordt geholpen.
Vijf miljoen 65-plussers
Naar verwachting telt Nederland in 2040 bijna 5 miljoen 65-plussers, waaronder 1,8 miljoen alleenstaanden. “Voor deze groep zijn er nu nauwelijks alternatieven voor het huis waarin ze hun kinderen hebben grootgebracht en het verpleeghuis”, zegt Daphne de Kluis, bestuurslid bij Achmea. “Dat betekent dat er van de miljoen nieuwe woningen in Nederland ten minste 500.000 gebouwd of omgebouwd moeten worden voor ouderen.”
Met de ruim driehonderd levensloopbestendige woningen richt De Nieuwe Sint Jacob zich specifiek op die doelgroep. Het idee: een prettig thuis met zorg vlakbij, in een wooncomplex dat als een dorp aanvoelt. “Met volop mogelijkheden om elkaar te ontmoeten en veel activiteiten en zorg daar omheen.” Hiervoor ontwikkelde Syntrus Achmea een speciaal woonconcept, inclusief community manager. Deze is vijf à zes dagen per week op locatie beschikbaar.
Einde voor het klassieke verpleeghuis?
“Mensen denken vaak dat je in een verpleeghuis bent overgeleverd aan de zorg”, zegt bestuurder Jeroen Lambriks van Amstelring. Als voorbeeld geeft hij fysiotherapie. Dit kan de zorginstelling aanbieden, maar Lambriks heeft veel liever dat een kleinkind een uur wandelt met opa of oma. Dat werkt vaak net zo goed. Hetzelfde geldt voor activiteiten. “We hebben iets wat we goedmoedig activiteitenbegeleiding noemen. Maar vaak is dat een net woord voor verveling tegengaan.” Daarom wil hij familie en vrienden ook daar meer bij betrekken.
Zorginstelling Amstelring huurt in De Nieuwe Sint Jacob 36 eenheden voor ouderen met dementie. Daarnaast biedt Amstelring op aanvraag zorgdiensten aan bewoners van levensloopbestendige woningen. Lambriks is blij met deze inrichting, omdat de regie bij de bewoners ligt. Op die manier focust de zorginstelling op datgene waar het goed in is: zorg leveren.
Heleen Voskuyl van Syntrus Achmea speelde een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het woonconcept dat De Nieuwe Sint Jacob anders maakt dan andere seniorencomplexen. Het concept heet Eef. “Eef is gericht op comfortabel en zorgeloos zelfstandig wonen. De appartementen zijn niet alleen luxe en levensloopbestendig, er zijn ook verschillende diensten en services binnen handbereik én het contact tussen huurders wordt actief ondersteund”, aldus Voskuyl.
'Nu zit er een hele grote groep mensen in verpleeghuizen waarvoor dat niet nodig is'
Jeroen Lambriks
Dat sluit aan bij de visie van zorgbestuurder Lambriks. “Wij kunnen onszelf als zorgverleners soms goed bedoeld in de weg zitten doordat we te veel overnemen van bewoners. Wij willen veel liever dat je het leven dat je hiervoor had, weet te combineren met zorg.” De klassieke verpleeghuiszorg blijft dan wel bestaan, maar vooral voor ernstig dementerenden. Zoals bij de 36 eenheden voor ouderen met dementie bij de Nieuwe Sint Jacob. “Dan kun je niet anders. Maar nu zit er een hele grote groep in verpleeghuizen waarvoor dat niet nodig is.”
Een community voor ouderen
Het woonzorgconcept Eef bestaat uit een aantal bouwstenen die per complex zullen verschillen. Eef start bij De Nieuwe Sint Jacob, maar het doel is om het concept op meerdere locaties toe te passen. Standaard onderdeel zijn de levensloopbestendige appartementen, een ruimte om elkaar te ontmoeten én een samenwerking met een zorginstelling, zoals Amstelring bij De Nieuwe Sint Jacob. Bij dit complex zijn daarnaast nog een huismeester en een community manager aanwezig: Gerhard en Clementine.
“De oren en ogen van het gebouw”, zo omschrijft Voskuyl de rol van de community manager. Clementine helpt bij het organiseren en faciliteren van activiteiten, versterkt het contact tussen de bewoners en de creatie van een gemeenschapsgevoel. “Want het mooiste zou zijn dat bewoners onderling naar elkaar gaan uitkijken en samen de activiteiten gaan organiseren”, benadrukt Voskuyl.
Eef wordt bij De Nieuwe Sint Jacob ondersteund door een online platform en app. Daar kunnen bewoners ook in contact komen met medebewoners. Daarnaast geeft het toegang tot huur- en woningdocumentatie en kunnen zij er zorg aanvragen. Huismeester Gerhard gaat vooral over de reparaties en storingen. Maar dit soort problemen kunnen ook online gemeld worden in de eerder genoemde app.
Ook een plek voor jongeren
In De Nieuwe Sint Jacob komen ook een aantal twintigers wonen. Voskuyl hoopt dat ook zij hun bijdrage leveren aan de gemeenschap. “De menging van verschillende leeftijdscategorieën kan de gemeenschap versterken en verdiepen. Iedereen weet wat de signatuur is van het complex waarin zij gaan wonen dus wij hopen heel erg dat zij bijvoorbeeld straks ook boodschappen doen voor hun buurman die slecht ter been is.”
Lees ook: Zorginstelling wordt vastgoedpartij met energieneutrale woningen
Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
