In 2020 is er een tekort van 235.000 woningen in Nederland. De problemen voor bijvoorbeeld jonge starters in de binnensteden nemen snel toe. Gemeenten en woningcorporaties willen nu braakliggende terreinen in steden beschikbaar maken voor ‘tijdelijke’ en fabrieksmatig geproduceerde woonoplossingen. Voor periodes van circa tien jaar. Modulair bouwen is nu naast de traditionele -- brick & mortar - bouwsector uitgegroeid tot een serieuze optie om de woningnood en andere uitdagingen met huisvesting in Nederland te helpen oplossen. Flexibel, snel en duurzaam/circulair.
Het lijkt de uitkomst van een overpeinzing langs de lijnen van de circulaire economie: waarom schaarse, dure bouwgrond jarenlang onbenut laten liggen in afwachting van bestuurlijke besluiten, financieringsvoorstellen en vergunningen? Een vorm van verspilling dus, die we niet langer accepteren in de samenleving. Modulaire bouwbedrijven bieden nu uitkomst. In de eigen fabrieken worden gestandaardiseerde woonmodules geassembleerd. Deze units gaan vervolgens op vrachtauto’s naar de bouwplaats om daar met kranen tot soms een vijf verdiepingen hoog wooncomplex te worden geschakeld. Vergelijk het met Legoblokken. Plaatsing en afmonteren tot een volledig functioneel gebouw met appartementen vergen zo’n vijf maanden. Modulair en prefab bouwen, levert in de eerste plaats belangrijke tijdwinst op. Omdat deze wijze van bouwen ook aan hoge eisen voldoet voor veiligheid, kwaliteit en wooncomfort kan een modulair gebouw tien tot twintig jaar worden gebruikt. De ‘tijdelijke’ huisvesting wordt zo semi-permanent. Wat in de volksmond decennia lang de tijdelijke ‘bouwkeet’ of ‘container’ heette, is anno 2018 uitgegroeid tot een hoogwaardig onderdeel van een snel inzetbare en flexibele huisvestingsoplossing voor lange duur.
Modulair bouwen als verlichting
In november 2018 maakte Rotterdam bekend dat het circa 3000 prefab woningen gaat bouwen om de druk op de woningmarkt te verlichten. En recentelijk gaf ook de Eindhovense wethouder Yasin Torunoglu op een congres aan dat hij tijdelijke woon-units wil inzetten om snel iets te doen aan de woningnood. Slimme keuzes om meer dan één reden. Bijkomend voordeel bij deze bouwmethode is dat het duurzaamheidswinst oplevert en hergebruik mogelijk maakt. Immers, na tien jaar gebruik van het modulaire wooncomplex op tijdelijk braakliggend terrein, wordt het gebouw volledig gedemonteerd. Alle woonmodules worden in de fabriek gerenoveerd, waarbij alle bouwmaterialen zoveel mogelijk worden hergebruikt. Vervolgens krijgen de units weer een nieuwe bestemming in een zorginstelling, school, kinderdagverblijf of kantoor op een andere locatie.
In december levert De Meeuw in Amsterdam – met haar woonlabel NEZZT – in opdracht van woningcorporatie Stadgenoot het wooncomplex ‘Stek Oost’ op. Stek Oost huisvest een woongemeenschap van 250 jonge statushouders en andere jonge starters op de woningmarkt. De bevordering van de integratie van statushouders staat hierbij voorop. De studio’s met een huurprijs inclusief servicekosten van EUR 500 per maand kunnen voor tien jaar worden gehuurd. Het circulaire gebouw - dat woon-klaar wordt opgeleverd, all-electric is en voorzien van zonnepanelen – is volledig van het aardgas af.
De 350 modules die samen het hoge gebouw ‘Stek Oost’ vormen, stonden in juni van dit jaar nog in Eindhoven als onderdeel van een zorginstelling voor ouderen ‘De Orangerie’. Sinds 2006. Afgelopen zomer is ‘de Orangerie’ volledig gedemonteerd in totaal 800 modules die aansluitend in de fabriek in Oirschot zijn gerenoveerd. Gevels, vloeren, kolommen, binnenwanden, kozijnen hout en isolatiematerialen zijn daarbij hergebruikt. Met toeleveranciers zijn daarnaast afspraken gemaakt voor terugname van bijvoorbeeld systeemplafonds, steenwol, kozijnen en gipswanden uit de te renoveren units. Deze materialen worden door de fabrikant gerecycled en als nieuw bouwmateriaal aangeleverd aan de modulaire bouwonderneming.
Gesloten kringloop
Met recht een circulaire manier van bouwen in een steeds meer gesloten kringloop met een overzichtelijk materialenpaspoort. Het resultaat: veel minder bouwafval en minder CO2 emissie ten opzichte van de traditionele bouw. Waarbij de klant op maandelijkse basis kan betalen voor gebruik van de woonservice over jaren aan de modulaire bouwonderneming in plaats van voor het bezit van een gebouw. Ook een belangrijk basisprincipe van de circulaire economie: betaal voor een dienst, niet voor bezit.
Andere mindset
Als Nederland meer vruchten wil plukken van modulair bouwen, is het van belang dat de hele bouwketen - van architecten en projectontwikkelaars tot bouwondernemingen, toeleveranciers, maar ook woningcorporaties, andere opdrachtgevers tot en met de verstrekker van de bouwvergunning - goed doordrongen is van alle mogelijkheden, kansen maar ook voorwaarden van ‘modulair’. Het vraagt een andere mindset en een nieuwe manier van kijken om integrale en flexibele oplossingen te vinden voor optimale en duurzame huisvesting. Niet alleen voor jonge starters, maar ook voor bijvoorbeeld arbeidsmigranten, ouderen of studenten.
Ronald Slaats, CEO De Meeuw
Door: Ronald Slaats, CEO De Meeuw | Afbeeldingen: DE MEEUW
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
