Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met De Groene Zaak, Pakhuis de Zwijger en SGS Search.
Volgens Grapperhaus moet iedereen op zijn eigen manier een steentje bijdragen aan een duurzame economie. “Ik heb een technische achtergrond. Die zet ik graag in voor een snellere transitie naar een duurzame economie.” Samen met Willem Kesteloo, medestudent aan de TU Delft, startte hij daarom 2,5 jaar geleden Physee: een bedrijf dat zich inzet voor duurzame innovatie zonder compromis.
Duurzaamheid zonder compromis
“Een duurzaam product heeft alleen kans van slagen met een goed verdienmodel”, legt Grapperhaus uit. “Net als alle andere producten op de markt, moet het een houdbare technologie of toepassing zijn. Bij veel duurzame initiatieven levert de gebruiker in op functionaliteit, design of kosten. Dat is niet de toekomst van groen. Een product moet net zo goed zijn én duurzaam.”
"Een duurzaam product heeft alleen kans van slagen met een goed verdienmodel"
Zo kijkt Physee ook naar glas. Het bedrijf ontwikkelde een techniek voor 100 procent doorzichtige, stroomopwekkende ramen. “Glas wordt als bouwproduct steeds populairder. Veel kantoorgebouwen hebben tegenwoordig een volledig glazen pui. Glas is minder zuinig dan beton, dus zo’n gebouw is in de basis minder energiezuinig. Wij maken glas energiezuiniger én slimmer, maar het belangrijkste is dat het ook transparant blijft.”
Kennis als exportproduct
“Zonnepanelen zijn een mooie duurzame stap”, gaat Grapperhaus verder. “Maar voor energieneutrale gebouwen is alleen het dakoppervlak onvoldoende. Door verschillende technologieën slim met elkaar te combineren, benut je de ruimte maximaal. Nederland is een heel klein land. Juist de noodzaak om op een kleine oppervlakte hernieuwbare energie op te wekken, schept volgens mij veel kansen.”
“Vijftig jaar geleden ondervonden we de gevolgen de Nederlandse ligging onder de zeespiegel. Daaruit komt onze kennis over dammen en dijken voort. Die kennis is nu een wereldwijd exportproduct. Duurzaam stroom opwekken op een beperkt landoppervlak is eenzelfde opgave. Onze situatie dwingt ons tot goede oplossingen voor de gebouwde omgeving.”
Ruimte maximaal benutten
De Power- en SmartWindows van Physee zijn zo’n oplossing: “We benutten de ruimte maximaal als de glazen façades van een gebouw ook stroom opwekken. Daarnaast plaatsen we sensoren in onze ramen, die communiceren met het gebouwbeheersysteem. Zodra de zon op komt, dimt bijvoorbeeld de verlichting, schakelt de verwarming uit en de airco aan. Zo bespaart de transparante gebouwschil zelfs elektriciteit.”
Naast de gebouwde omgeving is circulair ondernemen volgens Grapperhaus een belangrijke onderdeel van de overgang naar een duurzame economie. “Om circulaire processen door te voeren, moet de mindset bij mensen veranderen. Dat proces moeten we nu inzetten, want het gaat in grote organisaties nog jaren duren voordat de knop helemaal om is.”
Handreikingen versnellen het proces
Fundamenteel zijn voor een transitie drie dingen nodig: besef, alternatieven en handreikingen. Grapperhaus: “Er verandert niets zonder het besef dat we verkeerd bezig zijn en dat het niet goed gaat met de aarde. Alternatieve oplossingen geven een doel en richting. De handreikingen moeten vervolgens vanuit de overheid en het bedrijfsleven komen.”
“Recent sprak ik met de gemeente en nutsbedrijven van San Francisco”, geeft Grapperhaus als voorbeeld. “Zij sluiten daar alle parkeerplaatsen aan op het net. Of je een laadpaal plaatst, is aan de huiseigenaar of ondernemer zelf. Maar de mogelijkheid is er om elektrisch te rijden en hierin te investeren. Dat is een handreiking van de overheid: de infrastructuur geschikt maken voor de transitie en het proces zo versnellen.”
Wettelijke innovatie-omgeving
Ook de Nederlandse overheid kan duurzame innovatie makkelijker maken. “Er zijn in Nederland genoeg goede initiatieven, maar de testcases mogen vrijer. In een demoproject moeten wij aan bijna dezelfde regels voldoen als een doorgewinterd bedrijf. Als launching customer moet de overheid een wettelijke innovatie-omgeving creëren, om nieuwe ontwikkelingen te testen zonder alle certificeringen.”
“Dat je een investering in zes jaar terugverdient, is voor veel mensen een ver-van-hun-bed-show”
De overheid moet duurzaamheid dus de ruimte geven, maar ook het lef hebben om projecten groots op te pakken, vindt Grapperhaus. “Tesla is nu zo groot, omdat oprichter Elon Musk een enorme deal sloot met de staat California voor de bouw van zijn eerste fabriek. Als de Nederlandse overheid ook vol inzet op een aantal kansrijke duurzame technologieën, dan kunnen we enorme stappen zetten.”
Slimme financiering
Aan de wil van de consument zal het volgens Grapperhaus niet liggen. “De interesse van consumenten in nieuwe duurzame producten groeit. Ook het besef rond de energietransitie is er, maar de vervolgstappen vallen nog tegen. Dat komt omdat de initiële investering in duurzame alternatieven hoog is. Dat je zo’n investering in zes jaar terugverdient, is voor veel mensen een ver-van-hun-bed-show.”
“De komende jaren voorzie ik dan ook slimme financieringsmogelijkheden, zoals het leasen van zonnepanelen. Lagere opstartkosten maken verduurzaming voor iedereen aantrekkelijk. Ook als je bijvoorbeeld niet lang in hetzelfde huis woont.”
Handreiking
Op 17 februari organiseert De Groene Zaak in samenwerking met SGS Search een verkiezingsdebat over de duurzame economie in het Amsterdamse Pakhuis de Zwijger. Grapperhaus hoopt dat hier duidelijk wordt waar de verschillende partijen echt op inzetten. “De energietransitie gaat om meer dan alleen duurzame energie. De financieringsvorm bepaalt de toegankelijkheid.”
“Door slimme financieringsvormen als leasecontracten kan bijna iedereen investeren in duurzaamheid. Met terugsaldering is dat alleen haalbaar voor mensen met voldoende startkapitaal. Als deze mensen gesubsidieerd geld verdienen, wordt de kloof nog groter. De politieke partijen hebben hier heel verschillende ideeën over. De handreiking moet volgens mij naar de hele bevolking, niet alleen naar de mensen die het kunnen betalen. Duurzaamheid mag niet zorgen voor een nieuwe vorm van verzuiling.”
Heb jij een brandende vraag, stelling of idee of oplossing n.a.v. dit artikel? Laat het ons weten via Twitter (#duurzaamdebat) en De Groene Zaak neemt het mee in het verkiezingsdebat over de duurzame economie op 17 februari!
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
