Dit artikel is onderdeel van een serie over duurzaam bouwen. Volgende week verschijnt deel 2: Klimaatbestendige daken.
Het World Trade Centrum en Station Zuid zijn al van het aardgas af en het hele gebied kan voor 2030 van het fossiele gas af zijn, stelt Nina van den Berg, projectmanager Energie, Mobiliteit en Afval bij Green Business Club Zuidas (GBC). Daarmee loopt het Amsterdamse zakelijke district twintig jaar voor op de ambities van de Nederlandse overheid.
'Energie besparen is echt stap één'
“Er zijn al veel warmte-koudeopslag (WKO)-installaties, er wordt al veel hernieuwbare energie gebruikt en alle nieuwe torens die worden gebouwd krijgen geen gasaansluiting meer. Dat werkt in ons voordeel natuurlijk”, vertelt Van den Berg van GBC Zuidas.
GBC is een samenwerkingsverband van voornamelijk eindgebruikers die gevestigd zijn in het gebied en die samenwerken aan de verduurzaming van de gebouwen, de eigen bedrijfsvoering en van het gebied door middel van concrete projecten. De partijen doen een financiële bijdrage waarmee projectmanagement wordt ingehuurd, zodat uitvoer van de ambities wordt gewaarborgd.
Lees ook: 5 gebouwen die Amsterdamse Zuidas duurzamer maken
Alleen duurzame verwarming en koeling
Warmte en koeling zorgen voor het grootste gedeelte van het energiegebruik op de Zuidas, maar dit gebeurt op een duurzame manier. In gemeentelijk beleid is namelijk vastgelegd dat in het gebied alleen maar duurzame bronnen mogen worden gebruikt voor verwarming en koeling.
Zo maken WKO-installaties besparingen van 95 procent op koeling en 40 tot 50 procent op verwarming mogelijk. Naast WKO-installaties zijn er ook andere duurzame oplossingen op de Zuidas te vinden. Zo dateert de eerste warmte-koudeopslaginstallatie uit 2002 en sinds 2006 tapt de Zuidas koude uit de Nieuwe Meer. Daarmee was het gebied de eerste in Nederland met een koude-centrale van Nuon. Daarnaast maken bedrijven gebruik van stadswarmte.
Er wordt ook gekeken naar mogelijkheden voor het gebruik van geothermie, installatie van nog meer zonnepanelen en de plaatsing van een vergistingsinstallatie waarmee lokaal gft en organisch afval kan worden omgezet naar elektriciteit, vertelt Van den Berg.
‘In 2020 alleen nog groene elektriciteit’
In 2015 hebben CEO’s van alle 40 participanten van GBC Zuidas een ambitieverklaring ondertekend: in 2020 moet er binnen de Zuidas energie worden opgewekt en alle energie die verbruikt wordt, moet een groene herkomst hebben. “Bedrijven willen groene stroom die niet is vergroend middels garantie van oorsprong certificaten uit Noorwegen, maar echte Europese of Nederlandse wind”, vertelt Van den Berg.
Energie besparen is minstens zo belangrijk als duurzaam inkopen, stelt zij. “Dat is echt stap één wat mij betreft. Soms wordt gezegd: ‘Zet dat nou wel zoden aan de dijk?’ Maar een student die een afstudeerscriptie bij ons deed, toonde aan dat gemiddeld 10 tot 20 procent energie te besparen valt door gedragsverandering. Het uitzetten van beeldschermen, minder printen, lichten ’s avonds uitschakelen: daar valt ook nog heel veel winst te behalen.”
Lees ook: Technologisch geavanceerde kantoorrenovatie op de Zuidas
Gebouwen verduurzamen grootste uitdaging
De grootste uitdaging voor de Zuidas zit hem in de verduurzaming van de kantoren. Meestal haalt de huurder winst uit een energiebesparing door een lagere energierekening, terwijl de vastgoedeigenaar de investering doet. Daarnaast krijgen beheerders soms een percentage van de servicekosten die huurders betalen. Hierdoor is verduurzaming voor zowel de beheerder als vastgoedeigenaar financieel oninteressant.
'Het werkt heel goed om je op lokaal niveau op deze manier te verbinden'
GBC Zuidas probeert dit probleem op te lossen door ook beheerders, installatie- en onderhoudspartijen te betrekken bij energieprojecten. Samen proberen ze tot andere financiële constructies te komen. Een idee is bijvoorbeeld om de energiekosten voor huurders gedurende een bepaalde periode vast te leggen, waardoor de winst door energieverbruik bij de beheerder of eigenaar terechtkomt.
Doordat de participanten van GBC Zuidas niet alleen kennis uitwisselen, maar ook krachten bundelen, kunnen zij gezamenlijk vastgoedeigenaren of beheerders een duurzame kant op helpen. “Het gaat gewoon om samenwerken. Je kunt bijvoorbeeld ook warmte die over is in een bepaalde toren weer elders inzetten.”
Unieke samenwerking
“Het samenwerken is uniek”, vervolgt Van den Berg. Tegelijkertijd is die samenwerking ook noodzakelijk: “Voor het verduurzamen van de energiehuishouding heb je gewoon al die verschillende stakeholders nodig.” Op de Zuidas zitten die stakeholders allemaal samen aan tafel en dat is wat de Zuidas uniek maakt, zegt Van den Berg: “Dat horen we ook van partijen zoals RVO of de Omgevingsdienst.”
Inmiddels werken acht Green Business Clubs in andere zakelijke gebieden aan verduurzaming. De nieuwste is deze maand opgericht in Zaanstad. Voor Van der Berg het bewijs dat deze manier van organiseren aanslaat. “Het werkt heel goed om je op lokaal niveau op deze manier te verbinden.”
Nu al verder lezen over hoe de stad van de toekomst vorm krijgt? Ga naar onze themapagina voor meer artikelen.
Afbeeldingen: GBC Zuidas
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
