Waterstofvliegen, maanstof en zijderupsen: dit waren de opmerkelijkste berichten van 2023

Enorme stofwolk vanaf de maan kan aarde beschermen tegen temperatuurstijging

Zonder meer is dit een van de meest extremere manieren om klimaatverandering een halt toe te roepen. Lanceer een miljoen ton maanstof vanaf de maan richting de aarde. Doe dat op zo’n manier dat het stof in een baan rond de aarde komt, en voilà… de temperatuur op aarde zal dalen. De stofwolk blokkeert namelijk een deel van het binnenkomende zonlicht. In februari van dit jaar berekenden wetenschappers precies hoeveel stof we de ruimte in moeten lanceren. Of er nog andere nadelige effecten aan dit trucje zitten, moet nog onderzocht worden. En flink ook.

Met dit waterstofvliegtuig reis je binnen vier uur naar Australië

In het voorjaar van 2023 kwam het bericht naar buiten dat het Zwitserse Destinus een vliegtuig bouwt dat binnen vier uur van Europa naar Australië kan vliegen. “Het is eigenlijk een combinatie van een vliegtuig en een raket”, aldus de makers. De ontwikkelingen die Destinus doormaakt zouden volgens de oprichter de wereldwijde luchtvaart kunnen inspireren en levertijden van luchtvracht drastisch kunnen verkorten. Het bedrijf ontving al 12 miljoen van de Spaanse overheid. Maar wanneer het eerste hypersonische vliegtuig een eerste vlucht maakt, is nog onbekend.

Zo makkelijk kan nudgen zijn

Sommige innovaties zijn flitsend, futuristisch en veelbelovend. Andere zijn dat niet, maar daarom niet minder effectief. In elf Brabantse supermarkten werden tien weken lang nudgingtechnieken toegepast om consumenten te verleiden tot een biologische aankoop. Kaartjes bij de biologische schappen moesten mensen stimuleren om voor biologisch te kiezen. Op de kaartjes stonden teksten als: ’95 procent van de mensen koopt biologisch’ en ‘bedankt dat je kiest voor biologisch’.

Wat blijkt? Deze op het oog onbeduidende kaartjes hebben wel degelijk effect. Ze zorgden ervoor dat de verkoop van de biologische zoete puntpaprika's, komkommers en trostomaten steeg met 21 procent. Het bordje met de boodschap ‘kies voor smaak, kies voor biologisch’, was goed voor een stijging van maar liefst 25 procent.

Genetisch gemodificeerde zijderupsen produceren ultrasterk spinrag

Wetenschappers proberen al veel langer op grote schaal spinrag te produceren als alternatief voor synthetische vezels. Het nadeel van synthetische vezels is namelijk dat ze microplastics in het milieu afgeven en vaak worden gemaakt met fossiele brandstoffen. Maar spinnen zover krijgen dat ze massaal spinrag produceren blijkt vanwege het kannibalistisch karakter van de beestjes nogal lastig. Maar dit jaar lukte het wetenschappers voor het eerst om met de genetische-modificatietechniek CRISPR/Cas9 zijderupsen zo te veranderen dat ze ultrasterk spinrag produceren. Volgens de betrokken wetenschappers kan het daarom niet lang meer duren voordat grootschalige productie mogelijk wordt.

Nederlandse drijvende windmolen met één wiek

We sluiten af met een opmerkelijke innovatie uit Nederland. De start-up TouchWind wil een drijvende windmolen ontwikkelen met slechts één wiek. De wiek is bevestigd aan een rotor die vastzit aan een schuin hangende mast. Net als met veel drijvende windmolens draait deze mast mee met de richting van de wind. Onder de rotor hangt een boei die voorkomt dat de wiek in het water zakt, bijvoorbeeld als er nauwelijks wind staat. Staat er veel wind, dan zorgt de draaiing van de wiek ervoor dat de mast meer rechtop gaat staan, vergelijkbaar met het effect van een rotorblad van een helikopter. De voorbereidingen voor testen in het Oostvoornse meer zijn in volle gang. Uiteindelijk wil het bedrijf een turbine bouwen met een rotorblad van 200 meter.