Er gingen jaren voorbij waarin je niets over Groenland hoorde. Het eiland, officieel onderdeel van het Deense koninkrijk, leek vrede te hebben met zijn positie buiten de publieke belangstelling. Tot het moment dat de nieuwe Amerikaanse president Trump openlijk zinspeelt op een annexatie van Groenland. In korte tijd heeft het eiland wereldfaam vergaard.
Maar ook uit de klimaathoek is er nieuws over Groenland. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat gedurende twintig jaar 1.600 kilometer Groenlandse kustlijn is blootgelegd. De stroken land waren eerst bedekt met gletsjers, maar door klimaatverandering zijn die kleiner geworden.
Opmerkelijk
Soms stuit je als redactie op nieuws waarbij een wenkbrauw omhoog schiet. Die ene vreemde innovatie, een onverwacht effect van klimaatverandering of een staaltje menselijke onhandigheid. Opmerkelijk dus. In deze rubriek deelt Change Inc. de opmerkelijkste vondst van afgelopen week.
Mariene gletsjers
Een team Tjechische wetenschappers aan de Zuidboheemse Universiteit stortte zich voor het onderzoek op satellietbeelden van de jaren 2000 en 2020. Door de beelden te vergelijken, konden ze vaststellen hoe gletsjers op het noordelijk halfrond zich over de tijd hebben ontwikkeld. In het specifiek gaat het om ‘mariene gletsjers’, die in contact staan met zeeën en oceanen. De wetenschappers ontdekten dat veel mariene gletsjers zich zijn gaan ‘terugtrekken’ op land, waardoor er kilometers aan nieuwe kustlijn is blootgesteld. In totaal gaat het om 2.500 kilometer, waarvan dus zo’n driekwart zich op Groenland bevindt. Een land waar de temperatuur harder stijgt dan het wereldgemiddelde.
De terugtrekking van mariene gletsjers heeft voor een groot deel met de temperatuurstijging op aarde te maken. Door menselijk handelen, vooral het verbranden van fossiele brandstoffen, neemt de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer toe. Daardoor stijgt de temperatuur, wat poolkappen en gletsjers doet smelten. Dat brengt legio risico’s voor het leven op aarde met zich mee.
Verzilting en erosie
Allereerst een stijgende zeespiegel, waardoor dijken op spanning komen te staan en landen vaker zullen overstromen. Ook dringt er steeds meer zout zeewater het land binnen, ook wel verzilting genoemd, wat schadelijk is voor zoetwaterbronnen die nodig zijn voor drinkwater en landbouw.
Daar komt dus bij dat grote stroken kustlijn bloot worden gesteld. Dat klinkt misschien onschuldig, maar is het niet. De grond is namelijk heel kwetsbaar doordat het niet langer de bescherming heeft van dikke lagen ijs. Het erodeert daardoor makkelijker en veroorzaakt aardverschuivingen en rotsvallen. Dat kan heftige tsunami’s tot gevolg hebben.
Zeldzame metalen
Een van de redenen waarom de regering van Trump zijn pijlen op Groenland gericht heeft, is voor de schat aan grondstoffen die in de bodem te vinden is. Denk aan zeldzame metalen die hard nodig zijn voor de productie van elektrische auto’s en mobiele telefoons. Maar er ligt volgens analisten ook veel ijzererts, uranium, diamant en goud. Volgens de Tjechische onderzoekers is het dus gevaarlijk om hiernaar op zoek te gaan bij de kust, vanwege de instabiele grond.
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
