Zo bereiden we ons voor op extreme hitte

Door klimaatverandering zijn er steeds meer periodes van extreme hitte. Vooral in stedelijke gebieden is hitte een groot probleem. Door de vele bebouwing en het gebrek aan groen worden zogenoemde hitte-eilanden gecreëerd, waarbij de stad de warmte vasthoudt. Meer dan 360 steden wereldwijd ervaren temperaturen boven de 35 graden Celsius.

Lees ook: ‘De kans op extreme weersomstandigheden neemt razendsnel toe, ook in Nederland’

Die hoge temperaturen zijn gevaarlijker dan ze lijken. Warmte in de stad zorgt voor meer luchtvervuiling en een onprettiger leefklimaat. Bovendien is hitte een sluipmoordenaar: ieder jaar bezwijken steeds meer mensen onder extreme temperaturen.

De taak van een Chief Heat Officer

Daarom besteden steeds meer steden aandacht aan hittegolven. Zo geeft de Spaanse stad Sevilla namen aan hittegolven en creëren steeds meer steden functies als Chief Heat Officers. Eleni Myrivili vervult die functie voor Athene. Ze bereidt de stad voor op extreme hitte door klimaatadaptatie- en mitigatie oplossingen te ontwikkelen en toe te passen. Afgelopen maandag ging ze in gesprek met Marta Segura, Chief Heat Officer van Los Angeles tijdens de CityLab-conferentie in Amsterdam, een evenement georganiseerd door Bloomberg Philantrophies.

Wat is CityLab?

CityLab is opgericht vanuit het principe dat de belangrijkste innovaties op lokaal niveau plaatsvinden en dat wereldwijde impact kan worden bereikt wanneer steden oplossingen delen. Burgemeesters van over de hele wereld komen bijeen en delen hun ervaring over thema's als klimaatverandering, asielbeleid en onderwijs.

CityLab is georganiseerd door Bloomberg Philantrophies, de financieringstak van de Amerikaanse nieuwssite Bloomberg. Oprichter en oud-burgermeester van New York, Michael Bloomberg, opende de CityLab-conferentie.

Eerdere CityLab-conferenties zijn georganiseerd in New York, Los Angeles, Londen, Miami, Parijs, Detroit en Washington, DC.

Categorieën voor hittegolven

In Athene helpt Myrivili ambtenaren bij het testen van nieuwe systemen om hittegolven te categoriseren op basis van gezondheidsrisico’s. Bij orkanen gebeurt dit al, maar die worden gecategoriseerd op basis van hun intensiteit. “Zo’n systeem moet mensen bewust maken van de gevolgen. Bovendien willen we voor iedere categorie een noodprotocol schrijven.”

Want wanneer ben je als stad goed voorbereid op een hittegolf? “De eerste stap is om bewustwording te creëren”, zegt Myrivili. Het categoriseren op basis van gezondheidsrisico’s is één manier om dat te doen. Daarna volgt de voorbereidingsfase. “Het is heel belangrijk om te weten waar de meest kwetsbaren wonen. Ga de wijken in en bekijk de plekken waar groen mist en weinig schaduw is."

Wil je meer weten over extreme hitte? Lees dan dit verhaal.

Breng kwetsbaren in kaart

Vervolgens is het zaak om de kwetsbare mensen tijdens een hittegolf in de gaten te houden. “Dat kan door middel van sociale medewerkers die langs de deuren gaan om te checken of alles nog goed gaat”, licht Myrivili toe. Of door extra koelcentra te openen en watertappunten neer te zetten. Het zijn middelen om de ergste risico’s op het moment zelf te beperken.

Op grotere schaal en op langere termijn moet er ook heel wat gebeuren. “We moeten onze stad herontwerpen”, zegt Myrivili. Er moet veel meer groen komen, meer water-elementen en veel minder auto’s. “Om dat te doen, is heel veel lef nodig.”

Dat ziet ook Chief Heat Officer van Los Angeles, Marta Segura. Ze heeft de taak om de samenwerking tussen de stadsdelen te bevorderen en strategieën om hitte te beperken uit te rollen. "Die zijn vooral gericht op de meest kwetsbare bevolkingsgroepen, met name gemeenschappen met een laag inkomen die geen begroeiing hebben in hun buurten en die afhankelijk zijn van het openbaar vervoer", zegt Segura.

In de strategie zit het bouwen van bushokjes voor verkoeling, drinkwaterpunten en vooral het planten van bomen en begroeiing.

Warmer in Nederland

De kans dat extreme weersomstandigheden zoals hitte voorkomen is razendsnel toegenomen, ook in Nederland, zei Maarten van Aalst, directeur van het Klimaatcentrum van het internationale Rode Kruis in een eerder artikel. Om ons daartegen te weren, moeten we volgens Van Aalst heel praktisch kijken naar wat we per stad kunnen doen om een extreme weerssituatie voor te zijn.

Als het aan de jongeren ligt, dan zijn de Nederlandse steden in 2040 veel groener. Iedereen is binnen maximaal 10 minuten in een park, bos, buurttuin of natuurgebied. Dat is niet alleen goed voor de gezondheid, maar helpt ook tegen hitte in de stad. Lees hier meer.