Achteraf zie je de voortekenen pas. In 2019 interviewde ik Corien Wortmann-Kool, bestuursvoorzitter van het ABP. Ze benadrukte toen al dat duurzaamheidscriteria al een tijdje een rol speelden in de beleggingsbeslissingen van het pensioenfonds. Ze aarzelde over het tempo, wilde geen slak zijn, maar zeker ook geen cheeta, zoals bekend het snelste landdier ter wereld. Hoewel de aarzeling juist op dit punt bleef doorklinken in haar antwoorden, zei ze uiteindelijk gedecideerd: 'Duurzaam leider zijn is geen wedren.'
Twee jaar later ging ze in een interview met Leen Paape voor Management Scope weer een stap verder op de vraag of het niet sneller moet en kan. Maar ook toen, twee maanden geleden (!) zei ze nog: "Het is geen optie om morgen al onze fossiele beleggingen te verkopen. Hoe moet het dan verder met het vervoerssysteem en met huishoudens en industrieën die daar nog van afhankelijk zijn?" Maar ze gaf wel een waarschuwing af, die je achteraf nog beter begrijpt: "Van bedrijven die op hun handen blijven zitten, zullen we sneller afscheid moeten nemen. De richting is dus goed, maar de lat moet omhoog."
Voor verandering is innovatie nodig
Ook toezichthouder Nicolette Loonen liet zich niet onbetuigd. In een interview dat ik twee weken geleden voor Change Inc. met haar maakte, zei ze dat ze 'op termijn' van de fossiele beleggingen af wilde: "Het moet sneller dan het nu gaat." En opeens stond de cheeta in het ABP op. Het grootste pensioenfonds van Europa trekt zich aan de vooravond van de top in Glasgow terug uit de olie-en gassector. De 'radicale omslag' kwam ook voor insiders als een verrassing, zoals ook hoogleraar institutionele beleggers Rob Bauer in NRC Handelsblad aangeeft. "Vorig jaar organiseerde ik een debat tussen Corien Wortmann en Fossielvrij. Toen werd het verkopen van de beleggingen geopperd en zei Corien nog: 'Natuurlijk doen we dat niet, we moet aan tafel zitten'." Terwijl Fossielvrij juicht op twitter, zegt Bauer de stap te betreuren. Omdat je niet meer aan tafel zit en daarom geen invloed uit kunt oefenen. En: "Het klimaat heeft hier niet zo veel aan. Innovatie is nodig om echte verandering af te dwingen."
Medestanders zien het juist als een vorm van modern leiderschap, nu politici het tempo van de slak aanhouden, of vooral pogingen ondernemen om beslissingen vooruit te schuiven. De EU loopt voorop, waar alle landen (wettelijk) hebben afgesproken in 2050 klimaatneutraal te zijn, maar Amerika en China laten het vooralsnog afweten.
Waterstof is leidend
De ontwikkelingen in een ander groot land als Australië zijn daarom heel interessant. Omdat de regering van premier Scott Morrison weinig doet of te traag reageert, nemen rijke ondernemers als Andrew Forrest het over. Op de site reneweconomy.com legt de ijzererstmiljardair (de rijkste man van Australië) uit waarom hij fossiele brandstoffen wil dumpen. Forrest hekelt het gebrek aan visie van de premier. Hij wil van Australië 'een supermacht voor duurzame energie maken', schrijft NRC. Waterstof is leidend, fossiele brandstoffen moeten verdwijnen, betoogde hij op een congres in HongKong, volgens reneweconomy.com. Zijn inzet: "De markt voor groene waterstof heeft het potentieel om tegen 2050 inkomsten te genereren van meer dan 12 biljoen dollar". Als de wereldleiders en hun gevolg dit visionaire geweld bij willen benen, doen ze er goed aan zich in Glasgow als cheeta's te ontpoppen.
Lees ook: Shell zal CO2 uitstoot sneller verlagen
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
