Zometeen meer over dat bedrijf, een Franse multinational, maar eerst nog even naar de situatie in eigen land, waar de verwarring aan de top steeds groter wordt. Natuurlijk is dit een ongekende tijd, waarin ongekende maatregelen moeten worden genomen. En natuurlijk lig je dan als (politiek) leidinggevende voortdurend onder vuur. Van critici die de redelijkheid weten te bewaren. Maar ook van een aanzwellend leger complotdenkers met in beton gegoten wereldbeelden, waarmee het lastig argumenteren is.
Juist in zo'n situatie kun je in ieder geval één ding goed doen: het goede voorbeeld geven na zalvende of dreigende woorden. Hoogleraar psychologie aan Harvard University Robert Kegan betoogt al langer dat goed voorbeeld goed doet volgen. Als een leidinggevende openheid in zijn team wil stimuleren, betekent het dat hij ook veel over zichzelf zal moeten prijsgeven. Want, zegt hij, waarom zouden je teamleden zich kwetsbaar opstellen als hun leidinggevende dat niet doet?
Dat minister Grapperhaus eerst overtreders van coronaregels als asocialen wegzette en in het Vondelpark in Amsterdam heel stoer voor een draaiende camera 'drie chickies' terechtwees, was voor hem een teken van stevig leiderschap. Dat de man van stavast niet in staat bleek zelf het goede voorbeeld te geven, blijft voor altijd schrijnend. Maar premier Rutte wist hoe hij hem kon redden: "Voor mij geldt dat geloofwaardigheid samenhangt met iets onder ogen zien als iets niet goed gaat."
Willem-Alexander voelde de bui al hangen. Rutte ging de Griekenland-vakantie niet in de Tweede Kamer verdedigen. De koning moest zelf boetedoen. Maar dan wel op een koninklijke manier, zonder te veel sorry's en 'ik zal het nooit meer doen.' En met zijn vrouw in een 'stand by your man' pose naast hem. Zijn enige eis aan de communicatie-club die dit toneelstukje had bedacht: 'Ik vind het goed, maar ze mag niks zeggen, ook niet zogenaamd spontaan.' Ook de onschendbare koning ging door het stof en vroeg op zijn manier om genade. Hij is 'betrokken, maar niet onfeilbaar.' Ook weer zo'n zinnetje dat je graag gebruikt als een Boa van plan is een boete uit te schrijven.
Het kan ook anders in coronatijden. Ter voorbereiding op een paar interviews las ik een aantal verhalen over ondernemingen met een missie. En daar sprong het verhaal van de Franse multinational Danone bovenuit. Het bedrijf zet zich sinds 2005 in om 'gezondheid door voedsel aan zoveel mogelijk mensen te brengen.' De gedreven CEO Emmanuel Faber, een soort Paul Polman 2.0, zegt dat zijn bedrijf deze crisis gebruikt om zijn sociale betrokkenheid te versterken. Niks afwachten, of nu even niet, maar in versnelling vooruit.
En voor de achterdochtigen onder ons, waartoe ik ook mezelf reken: het is geen greenwashing. Danone is het eerste, Franse beursgenoteerde bedrijf, dat de missie uit 2005 juridisch bindend heeft gemaakt, georganiseerd onder een nieuwe Franse wet. "De merken en bedrijven van Danone moeten ten dienste staan van de maatschappij en het individu", zegt Faber. En hij gaf meteen het goede voorbeeld door per direct dertig procent van zijn vaste salaris te schrappen. Wat een koning!
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in