In Amerika wordt ‘popular culture’ serieuzer genomen dan hier. Jammer, want bioscoopfilms en Netflix-series kunnen net als exposities in musea en literaire romans de ogen verder openen. De onderhoudende film Babylon, met Margot Robbie, Brad Pitt en Jovan Adepo is volgens de Volkskrant ‘een lofzang op en afrekening met de filmindustrie ineen. En bewijst dat die Amerikaanse droomfabriek nog altijd tegendraadse, kleurrijke films aflevert.’ En NRC schrijft: ‘Dat het gedurfde, bij vlagen briljante Babylon, op een financieel fiasco afstevent, versterkt de melancholie op dit uitzinnige epos over het gouden Hollywood.’
De film toont hoe dan ook aan dat zelfs aan de top relativering een hoog goed is. Natuurlijk niet altijd ‘in the heat of the moment’ en uiteraard heeft het met timing te maken, maar we hoorden de laatste tijd iets te vaak dat ‘wie in de Champions League wil spelen’ nu eenmaal over een maniakale drift moet beschikken, anders lukt het niet. Er zit ook iets in, maar veel belangrijker is het vermogen vijf jaar vooruit te kunnen kijken. En de intelligentie om te zien wat op basis van die gedachte nu als eerste moet gebeuren om daar te komen. Juist dat is weinigen gegeven, terwijl een flinke driftbui voor ieder van ons is weggelegd.
Wie in Hollywood wil presteren heeft bovenal relativeringsvermogen nodig. In de zin van een besef dat roem nooit heel lang duurt en dat de hele droomfabriek aan constante golfbewegingen onderhevig is. Wie begrijpt dat zowel ondergang als bloei, zowel ineenstorting als vernieuwing, de boel gaande houdt, kan het hoofd koel houden en juiste beslissingen nemen.
Een andere les over relativering krijgen we in The Monster of Wall Street. Belegger Bernie Madoff verloor bijna 60 miljard euro in een piramidespel (Ponzifraude), waarmee hij duizenden beleggers het ravijn in dreef. Particulieren verloren hun met hard werken verdiende pensioen, ook acteurs als Kevin Bacon, Kyra Sedgwick en John Malkovich waren de klos. En Nobelprijswinnaar Elie Wiesel verloor 13 miljoen euro met zijn stichting. Zijn verklaring: ‘We dachten dat hij God was.’ Geen spoor van relativering, zoals ook Madoff almaar doorging met frauderen omdat hij meende dat hij altijd en eeuwig iedereen in de maling kon blijven nemen.
Gelukkig loopt het vaak verkeerd af voor leiders die een te grote broek aantrekken. In miniatuurformaat herken je het gestuntel bij onze minister van Buitenlandse Zaken, vicepremier en leider van het CDA Wopke Hoekstra. Heel stoer probeerde hij bij de boeren in het gevlij te komen door vraagtekens te plaatsen bij het kabinetsdoel om de stikstofuitstoot in 2030 met de helft terug te dringen. Zoals hij vorige week nog stoerder sprak dat er geen taboes zijn over steun aan Oekraïne. Tot twee keer toe werd hij door premier Rutte subtiel, maar hardhandig tot de orde geroepen. Het gebrek aan relativering hield zijn partij ook constant laag in de peilingen. Ook zijn groteske poging Nederland als leider van de ‘Frugal Four’ in de vaart de volkeren omhoog te trekken door voortdurend op de geldverkwister Italië af te geven, mislukte. Op Financiën, zijn vorige post, is de term ‘Frugal Four ‘uit het vocabulaire verdreven.
Nu nog hopen dat secretaris-generaal van de VN Antonio Guterres zijn goedbedoelde hilarische aandoende overdrijvingen gaat relativeren. Vorig jaar stond ‘de wereld aan de rand van de afgrond’, na Egypte moest de mensheid kiezen tussen ‘solidariteit of collectieve zelfmoord’ en in Davos riep hij: ‘We are in te worst situation of my lifetime.’ Misschien moet hij het bij zijn afscheid eens met een opgewekte boodschap proberen. Dat brengt ‘de mensheid’ misschien wel in een oplossingsmodus.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
