VN-jongerenvertegenwoordiger Evi Vet: ‘Straks is er geen plek meer voor de mens op aarde'

“Net als voor het klimaat zitten we op een soort kantelpunt”, zegt VN-jongerenvertegenwoordiger Evi Vet. Ze studeerde plantenwetenschappen en volgde een master voeding en gezondheid. Met medejongerenvertegenwoordiger Wouter Ubbing was ze bij de vooronderhandelingen voor de top in Genève. Binnenkort reizen Vet en Ubbing af naar Montréal.

Vet weet wat er op het spel staat. “Als we de huidige trend doorzetten is er straks geen plek meer voor de mens op de aarde. Dan is er te weinig water, te weinig voedsel en te weinig gezonde bodem om überhaupt iets op te verbouwen.” Een goede reden om het met wereldleiders over biodiversiteitsherstel te hebben. Hoeveel aandacht is er voor de top?

Lees ook: Wat is biodiversiteit en waarom is het belangrijk?

Valt de aandacht voor deze top te vergelijken met die voor de klimaattop in Egypte?

“De hoeveelheid aandacht die er was voor de klimaattop is niet te evenaren. Terwijl biodiversiteit echt niet ondergeschikt is aan de opwarming van de aarde. Soms zijn er dingen die we tegen klimaatverandering kunnen doen die niet goed zijn voor biodiversiteit.

Het kan dat we het milieuprobleem oplossen, maar de planeet alsnog onleefbaar wordt voor mensen. Drinkwater, schone lucht, voedselproductie, medicijnen; daar hebben we allemaal biodiversiteit voor nodig. Het is een heel interessant gegeven dat we biodiversiteit niet beschermen voor de planeet maar voor onszelf.”

Wat is het belangrijkste dat er op de agenda staat voor de biodiversiteitstop in Montréal?

“Het sluiten van een biodiversiteitsakkoord. Ik hoop natuurlijk dat dat gaat lukken, omdat het een raamwerk geeft voor wat we de komende acht jaar gaan doen.”

Wat houdt dat verdrag in?

“Het lijkt eigenlijk best wel op het Parijsakkoord. Het zijn een aantal hoofddoelen met een soort subdoelen. Die zijn heel breed, omdat biodiversiteit natuurlijk ook heel breed is. Het gaat van communicatie over biodiversiteit naar het ‘mainstreamen’ ervan binnen beleid tot genetische diversiteit en invasieve soorten.

Als er subdoelen zijn afgesproken dan hangen daar indicatoren aan. Die zijn heel belangrijk. Die gaan over hoe je zo’n doel meet en wat je meet. Bijvoorbeeld als het gaat over vervuiling: over welke soort vervuiling heb je het dan? Zo kan het over chemisch afval gaan, maar ook over geluidsvervuiling.

Dus politiek hoog over gaan de onderhandelingen over specifieke woorden, het toevoegen of weghalen van termen, het specificeren van sectoren- of gebieden en soms over numerieke getallen. Met hoeveel procent we vervuiling willen verminderen, bijvoorbeeld. Op expertniveau bepalen wetenschappers met elkaar hoe we die indicatoren zo duidelijk mogelijk kunnen maken en wat dat dan voor een doel betekent. Die indicatoren zijn heel belangrijk om plannen te kunnen maken, want als je het niet kan meten dan kan je niet vooruit of achteruit. Dan heb je zelfs geen nulpunt.”

Je noemde het Parijsakkoord al. Sommige mensen hopen op een ‘Parijs-moment’ in Montréal. Jij ook? En wat houdt dat in?

“We hebben het inderdaad echt over het Parijsakkoord van Montréal. Vooral ook om duidelijk te maken wat voor body zo'n verdrag heeft. Ik hoop dat biodiversiteit daardoor weer iets meer op de kaart komt te staan. Dat effect zagen we ook heel sterk bij het Parijsakkoord. Of we het halen weten we niet zeker, omdat het heel ambitieus is. Het is echt alle hens aan dek, maar het zorgt wel voor een mate van urgentie. Je ziet dat het bedrijfsleven ermee aan de slag gaat en dat er allemaal klimaatfondsen komen. Zo’n soort beweging hebben we ook voor biodiversiteit nodig. Dat het normaal wordt voor organisaties en de overheid om de implicaties voor biodiversiteit mee te neem in beleid. Dat het eigenlijk een soort tweede natuur wordt. Ik denk dat zo'n verdrag daar heel erg bij kan helpen, omdat je met de hele wereld afspreekt dat we dit belangrijk vinden.

Maar om eerlijk te zijn, is dit verdrag veel minder bindend dan het Parijsakkoord. Dus je kan er minder aan gehouden worden als overheid. Wat de effecten ervan gaan zijn op overheidsniveau weet ik daarom niet zo goed. Dat maakt natuurlijk wel de kans groter dat er een verdrag komt, want als je er minder goed aan gehouden kan worden dan kan je er als overheid waarschijnlijk ook makkelijker mee instemmen. Er zijn wel een aantal kritieke punten waarop het stuk zou kunnen lopen, maar ik denk dat de kans echt aannemelijk is dat het er komt. Dat is onder andere vanwege het dubbele voorzitterschap van China en Canada. Die willen allebei graag dat er een verdrag komt. Geen enkel land wil ‘Kopenhagen’ worden (die top wordt door velen als flop gezien, red.). Hopelijk kunnen we op een dubbele inzet rekenen van twee grote landen van verschillende werelddelen. Het wordt wel ingewikkeld, maar dat is zo’n top altijd.”

Wat hoop jij daar (persoonlijk) te bereiken?

“Ik hoop dat er een ambitieus akkoord komt met haalbare doelen waar Nederland mee aan de slag kan en dat daar draagvlak voor is. Verder vind ik het heel interessant om bij andere delegaties te kijken wat zij met jongerenparticipatie doen. Wouter en ik zijn mee als onderdeel van de Nederlandse delegatie, maar dat is niet erg gebruikelijk. Vooral niet in landen waar de impact van biodiversiteitsverlies het grootste is.

Verder hopen we via de media ook veel Nederlandse jongeren te bereiken en hen duidelijk te maken waarom ze iets van dit onderwerp moeten vinden.

Hoeveel aandacht er is voor deze COP bepaalt uiteindelijk de inzet van de wereldleiders. Hoe meer aandacht ervoor is hoe meer overheden het gevoel hebben dat er over hun schouder wordt meegekeken en hoe ambitieuzer ze zullen zijn.”

Welke sectoren binnen het bedrijfsleven zetten goede stappen op het gebied van biodiversiteit?

“Wat ik heel opvallend vind is dat de bouw best wel bezig is met biodiversiteit. Natuurlijk niet alle bedrijven, maar toch zijn er een flink aantal met een drive om meer te doen dan de standaardregels. Sommige willen zelfs ‘biodiversiteits-positief’ gaan bouwen. En waar volgens mij ook mee wordt geëxperimenteerd is de combinatie van mos en zonnepanelen. Een groen dak lijkt zonnepanelen energiezuiniger te maken, omdat ze minder snel oververhitten en ook langer meegaan.

De agrarische sector is een sector die denk ik verdeeld is. Er is een groep bizar goed bezig met biodiversiteit herstellen rondom hun land. En ik zie eigenlijk bij alle boerenbedrijven wel de welwillendheid om natuur te beschermen rondom het bedrijf, want het grootste goed van een boer is natuurlijk zijn land. Hoe gezonder het land hoe rijker een boer eigenlijk. Alleen hoe er nu met boeren wordt omgegaan vanuit wetgeving, de overheid en de financiële sector maakt het soms lastig om daar iets aan te doen. Ik denk dat er een hele mooie en grote kans ligt voor de agrarische sector om biodiversiteit in Nederland terug te brengen, omdat zo’n groot deel van ons land bestaat uit landbouwareaal. Als er een verdienmodel zou komen voor de boeren waarin bescherming van de natuur een plek krijgt, dan denk ik dat we meerdere partijen in Nederland blij maken.”

Lees ook: Waarom een prijskaartje aan natuur helpt de biodiversiteit (en onszelf) te beschermen

Meer weten over biodiversiteit en hoe bedrijven een rol spelen in het behoud ervan? Op dinsdag 14 februari 2023 organiseert Change Inc. een roundtable over biodiversiteit. Wil je bijvoorbeeld weten hoe jouw organisatie kan bijdragen aan herstel van de natuur? Of hoe je doorberekent welke impact jouw businessmodel heeft op de biodiversiteit? Meld je dan hier aan.