Toezichthouder AFM plaatste deze week in een rapport kritische kanttekeningen bij duurzaam beleggen. De grote winst van de laatste tien jaar is dat duurzaamheid gemeengoed is geworden, een etiket waar iedereen zich graag op laat voorstaan. De volgende fase, wat is echt en wat nep, vereist nu alle aandacht. In het rapport, ‘een verkenning’, kijkt de AFM naar beleggingsfondsen, die een kritische aansporing krijgen: ‘Duurzaam beleggen neemt een enorme vlucht. Omdat markt en regelgeving nog volop in ontwikkeling zijn, groeit ook het risico op teleurstellingen bij particuliere beleggers. Een van de oorzaken is dat fondsen het begrip duurzaam zeer uiteenlopend invullen. Daarbij is het voor beleggers ingewikkeld om goed inzicht te krijgen in gemaakte keuzes. Beleggers doen er daarom verstandig aan om zelf kritisch te blijven kijken.’
De omzichtige toon is heel anders dan de vuurpijl die Tariq Fancy een jaar eerder afschoot in USA Today. Het voormalige hoofd duurzaam beleggen bij BlackRock had jarenlang in de keuken kunnen kijken en schudde in de Amerikaanse krant flink wat onverwerkt verleden van zich af: ‘Wall Street is greenwashing the financial world, making sustainable investing merely PR, which is a distraction from the problem of climate change.’ Duurzaam beleggen was in de ogen van Fancy een groen sprookje dat niet uitkomt. AFM-voorzitter Laura van Geest is in de Volkskrant iets milder. Het helpt niet dat het soms ‘moeilijk te beoordelen is hoe duurzame beloften van fondsen zich vertalen in hun beleggingsbeleid.’ Maar: ‘Het is echt te vroeg voor cynisme. Veel fondsaanbieders proberen het goed te doen. De sector is in volle ontwikkeling.’
De oplossing van Fancy is dat je klimaatverandering aan de overheid moet overlaten en niet aan de markt: ‘To fix our system and curb a growing disaster, we need government to fix the rules.’ Maar met goede handhaving kun je het wel degelijk aan de vrije markt overlaten, counterde directeur ASN Beleggingsfondsen Bas-Jan Blom in het FD. ‘Het kan, op voorwaarde van wetgeving vanuit het principe “de vervuiler betaalt.” Dan worden in een vrije markt fossiele brandstoffen zo duur dat ‘we zouden schreeuwen om duurzame alternatieven.’
Bedrijven moeten het vertrouwen herstellen, vindt de AFM. En net als bij Ferrero en Boris Johnson, weergalmt de roep om meer transparantie als het ultieme medicijn. ‘Bedrijven moeten beter rapporteren hoe ze presteren op het vlak van ESG. Ratingbureaus moeten transparanter zijn over hoe ze bedrijven beoordelen op duurzaamheid. En fondsbeheerders horen opener te zijn over welke duurzaamheidscriteria ze precies gebruiken om hun fonds samen te stellen.’
Waar geen vertrouwen is, wordt zelfs om transparantie gevraagd. Vraag in de zorg en het onderwijs eens na tot hoeveel bureaucratie en chagrijn dat leidt. Je kunt je fonds duurzamer en transparanter verklaren, maar het gaat erom wat er onderliggend gebeurt. De juiste mensen met verstand van zaken in het bedrijfsleven aan het roer, die vol inzetten op een waterstofeconomie, bereiken meer dan hypertransparante rapporten ooit voor elkaar kunnen krijgen.
Paul van Liempt
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
