Tien jaar onderzoek zit er in de scan die slechts vijftien minuten duurt om in te vullen. Het is een van de voordelen van de tool die gratis door RSM en DuurzaamBedrijfsleven aan het Nederlandse bedrijfsleven wordt aangeboden. Binnen een kwartier krijgt een professional of ondernemer direct inzicht in waar de organisatie met duurzaamheid staat en wat belangrijke uitdagingen zijn. Vervolgens krijgt de invuller informatie en concrete tips, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en afgestemd op zijn of haar specifieke uitdagingen. “Ons doel is om de transitie naar een duurzame economie in Nederland nu echt te versnellen”, zegt Van Tulder.
Hoe staat het ervoor met de verduurzaming van het bedrijfsleven?
“Een groot deel van het bedrijfsleven heeft grote intenties. Vijf jaar geleden was dat een ander verhaal. De vraag nu is niet meer óf je verduurzaamt maar hoe en wanneer. Dat zijn operationele, praktische, strategische vragen. Het is een uitdaging, want bedrijven zijn ook deels afhankelijk van acties van de overheid en de ambities van klanten en andere stakeholders. Daarnaast moet je medewerkers meekrijgen. En dan blijkt het ook nog eens enorm moeilijk om je vooruitgang te meten met de beschikbare tools. 
Er zijn een aantal voorlopers in het bedrijfsleven. Maar daarin zit ook een verschil in wie absoluut en relatief voorop loopt. Een bedrijf zoals Philips pioniert bijvoorbeeld in stilte. Al tien jaar geleden rapporteerde Philips over CSR in een apart jaarverslag, dat op een zeker moment geïntegreerd werd in de financiële jaarverslaggeving van het bedrijf. Duurzaamheid was toen dus niet meer iets wat ernaast werd gedaan, maar werd ‘gewoon’ onderdeel van de kernbedrijfsvoering. Philips omarmt daarbij niet alleen de Sustainable Development Goals, maar probeert ze ook operationeel te maken. Een gevolg is echter wel dat Philips in de media vaak niet meer als een koploper wordt geprofileerd.”
Waarom heeft het bedrijfsleven een scan nodig om vooruit te komen?
“Veel consultants en adviseurs gaan de fout in door geen nulmeting te doen aan het begin van een verduurzamingsproces. Met onze scan brengen we in kaart waar een onderneming staat en waar ze willen staan. Het laat de kloof tussen de ambitie en realisatie zien. De huidige managementtools zijn allemaal kwantitatief. Ze meten CO2-reductie of de vermindering van plastic. Maar wat zegt 20 procent plastic-reductie als je eigenlijk 100 procent wil bereiken? Met de Better Business Scan hebben we juist kwalitatief op de businesscase ingestoken, om te begrijpen welke organisatorische aanpassingen nodig zijn. Dit soort inzichten leiden tot blijvende veranderingen, doordat ondernemingen duurzaamheid in concrete stappen kunnen vertalen. Zowel op strategisch als op operationeel vlak. Hoe groot het verschil tussen intentie en realisatie daarbij is, bepaalt sterk welke stappen eerst gezet moeten worden."
Wat komt zoal aan bod in de Better Business Scan?
"Onderzoek laat zien dat elke onderneming, groot of klein, een businesscase en een strategische intentie heeft over waar hij over 5 jaar wil staan. Soms expliciet, vaak ook nog steeds impliciet. Vaak reactief en afwachtend, maar steeds meer ook actief en ondernemend. Kritische vragen komen daarbij aan bod als: wanneer ga je het tegengaan van klimaatverandering echt vormgegeven door de CO2-uitstoot in het productieproces te verlagen, nieuwe technologieën in te zetten en met andere leveranciers samen te werken?
Elke afdeling heeft daarbij een eigen strategie, wat het vaak lastig maakt om als geheel bedrijf een coherente strategie te formuleren en te implementeren. Als een marketingbedrijf bijvoorbeeld duurzaamheid propageert, terwijl duurzaamheid geen Key Perfomance Indicator is in het inkoopbeleid, dan vallen er gaten in de bedrijfsvoering. Medewerkers zien dat ook, waardoor ondernemingen soms meer interne dan externe tegenwerking ondervinden om te verduurzamen. Wat doe je daar dan mee? Onze tips helpen om vanuit een bepaalde positie de juiste stappen te nemen. Elke fase vergt namelijk een andere leiderschapsstijl, die we in de persoonlijke feedback aan de invullers van de scan kort uitleggen.”
Voor wie is de scan bedoeld?
“Voor elke medewerker die zich bezighoudt met welke richting de onderneming op gaat en waar hij of zij zich zelf bevindt. Met name in grote ondernemingen heb je heel veel verschillende afdelingen en medewerkers. Of je nu de CEO bent of een medewerker in de uitvoering, je maakt allemaal deel uit van het bedrijf en speelt een rol in de duurzaamheidstransitie. Op elk niveau van de organisatie kun je de scan dus invullen. Voor kleinere ondernemingen zijn functionele managementgebieden natuurlijk in een paar personen verenigd. Dat lijkt makkelijker om te coördineren, maar onze ervaring is dat ook individuele ondernemers vaak forse persoonlijke (mentale) barrières moeten overwinnen om hun intentie ook daadwerkelijk te implementeren.
De scan richt zich nu op individuen en is natuurlijk vertrouwelijk. Wie hem invult krijgt rechtstreekse feedback op zijn of haar antwoorden. Maar we hopen het in de toekomst ook mogelijk te maken om als onderneming de scan af te nemen. Daarbij is het belangrijk dat meerdere mensen uit je eigen organisatie, van verschillende afdelingen, de vragenlijst invullen. De scan biedt de mogelijkheid om dat bij elkaar te brengen, maar we zijn nog bezig om dat proces verder vorm te geven. Privacy en anonimiteit van de invullers staat daarbij nadrukkelijk voorop. Daar gaan we dus zo snel mogelijk mee aan de slag, maar voor dit moment is elke scan volledig persoonlijk.”
Wat levert de scan op voor bedrijven?
“Door meerdere mensen in een bedrijf de scan te laten invullen, kunnen we zichtbaar maken in hoeverre medewerkers van verschillende niveaus en afdelingen dezelfde inschatting maken over de duurzaamheidsstrategie van de onderneming – de intentie en realisatie. Als dat zo is, dan kun je doorpakken. Als dat niet zo is, dan kun je daar als leider mee aan de slag.
Wij weten uit onderzoek dat motivatie van medewerkers een van de belangrijkste elementen is uit een duurzaamheidsstrategie. Om door te pakken, ook wanneer het even niet goed gaat. Een duurzame transitie is nooit makkelijk en leiderschap gaat altijd gepaard met dilemma’s. Maar als je medewerkers anders denken over de onderneming dan jij als leider, dan heeft dat invloed op hun motivatie. En dat heeft dus ook consequenties voor hoe jij als leider daarmee omgaat en bepaalt uiteindelijk hoe snel je vooruitgang kunt boeken bij je duurzaamheidsstrategie.”
Ontdek ook waar je staat in de duurzaamheidstransitie ten opzichte van jouw bedrijf. Vul de Better Business Scan in en ontvang in vijftien minuten uitgebreide persoonlijke feedback en tips gebaseerd op relevante wetenschappelijke kennis.
Doe nu de Better Business Scan
Hoofbeeld: AdobeStock | Portret: Erasmus Universiteit Rotterdam
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
