Ondernemingsrecht kan sturen op ‘corporate purpose’

In Nederland kan het ondernemingsrecht daarin een belangrijke rol spelen, vindt prof. dr. Tineke Lambooy. Directeuren moeten aanwijzingen krijgen om zich te ontwikkelen tot doelgericht opererende leiders.

Met haar oratie ‘Leadership, Entrepreneurship and Stewardship in Corporate Law’ accepteerde Lambooy officieel haar aanstelling als professor aan Nyenrode Business Universiteit.

"Bedrijven zullen hun perspectief verbreden"

In haar lezing benadrukte ze dat weinig bedrijven in Nederland over een duidelijke doelstelling of programma’s beschikken om systematisch klimaatverandering of maatschappelijke veranderingen te adresseren.

Lambooy wijst erop dat er een nieuwe groep ondernemers is, die hun definitie van leiderschap niet beperken tot de waarde voor aandeelhouders of tevredenheid van werknemers of klanten. Zij leiden hun bedrijf met veel meer nadruk op de bredere, sociale context waarbinnen het bedrijf opereert.

Ook identificeert ze sociaal ondernemerschap als een pioniersbeweging, die de weg baant voor doelgericht ondernemerschap. De hybride zakelijke organisaties van sociale ondernemers die met hun onderneming een maatschappelijk doel willen dienen, worden echter nog niet ondersteund in het Nederlandse ondernemingsrecht.

Tijdens haar onderzoek naar het concept Stewardship concludeerde prof. Lambooy dat dit vaak wordt uitgelegd als het vasthouden van de financiële waarde van de onderliggende onderneming of aandelen: “Maar als je Stewardship bekijkt vanuit duurzame ontwikkeling, gaan je gedachten vanzelf uit naar zorg voor het milieu en voor de maatschappij. Dit betekent dat bedrijven hun impact op natuurlijk kapitaal moeten herbezien.”

Dit milieubewuste systeemdenken is een nieuwe aanpak, die veel bedrijven heel wat hoofdbrekens kost, stelt Lambooy “Het ondernemingsrecht kan hen daarbij helpen, door nieuwe procedurele normen te introduceren die bedrijven houvast geven bij het vervullen van hun zakelijke en maatschappelijke doelen.”

Missie en strategie

Volgens prof. Lambooy kunnen bedrijven via het ondernemingsrecht onder meer worden gestimuleerd door van de raad van bestuur te eisen dat zij een visie, missie en strategie formuleren, en deze opnemen in hun publicaties en bedrijfscommunicatie.

Visie, missie en purpose moeten binnen het bedrijf worden overgenomen door een proces waarbij alle belanghebbenden betrokken zijn, en er moeten voor zowel de lange termijn als de korte termijn ijkpunten worden geformuleerd.

"Dit betekent dat bedrijven hun impact op natuurlijk kapitaal moeten herbezien"

Een concreet geformuleerde corporate purpose helpt een raad van bestuur om zakelijke activiteiten daarop aan te passen, en om aan belanghebbenden uit te leggen hoe zij deze willen realiseren. Dit kan stakeholders over de streep trekken om het bestuur tijd te gunnen voor de implementatie.

Prof. Lambooy: “Recent is gebleken dat het ondernemingsrecht en duurzame best practices voor het bedrijfsleven een positieve wisselwerking kennen. Bedrijven zullen hun perspectief verbreden. Ze zullen niet alleen naar waardecreatie op de lange termijn voor het bedrijf en het bovenliggende concern kijken, maar ook naar waardecreatie voor alle belanghebbenden. Sterker nog, ze zullen kijken naar maatschappelijke waarde.”

Wetenschappelijk onderzoek

Tineke Lambooy zal de leerstoel benutten om wetenschappelijk onderzoek te doen naar corporate governance en rentmeesterschap bij bedrijven. Daarnaast gaat ze door met haar onderzoek naar de ontwikkeling van wettelijke regimes die van toepassing zijn op zowel maatschappelijke ondernemingen als de nieuwe bedrijfsmodellen die zij testen.

Lambooy hoopt dat deze modellen op een gegeven moment worden overgenomen door reguliere bedrijven, en dat die bedrijven dan volledig transparant zullen zijn over het behalen van hun purpose en hun Stewardship betreffende milieu en maatschappij.

Educatie is daarbij van groot belang, vindt prof. Lambooy. “Ik waardeer het zeer dat Nyenrode Business Universiteit ervoor gekozen heeft om Leadership, Entrepreneurship en Stewardship als kernwaarden op te nemen in de academische vlag, en dat de universiteit nadrukkelijk heeft gesteld actief bij te willen dragen aan een nieuwe generatie ondernemende leiders die Stewardship koesteren. Ik ben er trots op om bij te dragen aan die purpose.”

Bron: Nyenrode Business Universiteit | Foto header: Kennisland, Creative Commons (Cropped by DuurzaamBedrijfsleven)| Foto in-text: Nyenrode Business Universiteit