De oude wereld heeft moeite een nieuwe vorm van leiderschap te ontwikkelen die aansluit bij deze koortsachtige transitieperiode. Kijk naar Nederland, waar nog altijd het oude kunstje uit de kast wordt gehaald als het water aan de lippen staat. Ministers blinken uit in het downplayen van alles. Niks onrust, we hebben alles onder controle, gaat u rustig slapen. Het gemiddelde opleidingsniveau blijft stijgen, maar leidinggevenden denken nog te vaak dat we niet tot tien kunnen tellen.
In Denemarken gaat dat al jaren anders. De fenomenale drama-serie Borgen, de vierde reeks is sinds een maand te zien op Netflix, geeft een dieper inzicht in de wereld van politiek en media. De serie toont hoe politieke idealen in een weerbarstige werkelijkheid ten onder kunnen gaan, dat vuile handen maken onvermijdelijk is, maar dat het in moderne tijden loont om je achterban mee te nemen in je dilemma’s. Alles wordt op een intelligente wijze door bedenker en scenarist Adam Price aangereikt, zonder de kijker ook maar een moment te onderschatten. In de wereld van oude, conservatieve tv-molochen, waar ze al eeuwen roepen dat de kijker nu eenmaal ‘tieten-schieten-bandieten’ wil, zullen ze er van hebben opgekeken dat de serie wereldwijd een miljoenenpubliek trekt en voor Denemarken als krachtig exportproduct geldt.
In Duitsland nam de Groenen-minister van Economie- en Klimaatbescherming en klimaatactivist Robert Habeck het voortouw door de kolencentrales harder te laten draaien om te compenseren dat het Russisch gas zienderogen afnam. In een portret in de Volkskrant wordt Habeck als voorbeeld van een nieuwe bestuurscultuur gepresenteerd. Hij neemt de kiezers mee in zijn dilemma’s, ‘koppelt klare taal aan daadkracht’ en hij ‘pareert als een schaakspeler de ene na de andere Russische poging om Duitsland middels energiebeperkingen het water aan de lippen te brengen.’
Toen Habeck, schrijft de Volkskrant, door de prominente talkshowhost Marcus Lanz werd aangevallen op zijn bezoek aan gasproducent en mensenrechtenschender Qatar, was zijn reactie: ‘Waarop rijden onze auto’s eigenlijk? Kan het zijn dat daar olie uit Saoedi-Arabië in zit? Waar is de Marcus Lanz-uitzending over hoe schijnheilig wij zijn, omdat we ons opwinden over Poetin, maar rondrijden op Saoedische olie? Laten we eerlijk zijn: wij trekken met ons dagelijks leven een spoor van verwoesting over de aarde. Wat we ook doen, het heeft consequenties.’
Een nog krachtiger voorbeeld van nieuw leiderschap komt uit Afrika. De New York Times loofde de begin 2021 aangetreden directeur-generaal van de Wereldhandelsorganisatie WTO Ngozi Okonja-Iweala uitvoerig in een lang portret en de Financial Times omschreef haar als een ‘Nigerian Powerhouse.’ Haar klus is zo mogelijk nog lastiger te klaren dan die van de verantwoordelijke leiders in Europa. Toch lukte het haar, schrijft NRC Handelsblad, ‘in tijden van nationalisme afspraken te maken over overbevissing, vaccins en digitale handel.’ Dat lukte een ministersconferentie ‘voor het eerst met alle 164 WTO-lidstaten.’ Een ‘klein wonder’, want zowel China, Rusland als Amerika zijn lid van de WTO. Met enorme volharding had ze ‘intensief genetwerkt onder de ministers die de uiteindelijke beslissingen namen, en delegaties telkens voorgespiegeld dat compromissen noodzakelijk waren.’ Vanuit een vastbeslotenheid het pessimisme vooraf te doorbreken, liet ze in haar speeches weten. Geen gek idee voor een paar van onze bewindslieden het licht eens bij haar op te gaan steken.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
