Een goede maatstaf van de gemaakte belofte zijn de ‘executive orders’ (decreten). Dit zijn ondertekende plannen op de eerste werkdag van een president die sturing geven aan het verwachte beleid. Een decreet omzeilt het Amerikaanse Congres en geldt als startschot voor de net aangestelde ambtenaren. In Bidens Climate Plan stonden in elk geval tien klimaatgerelateerde decreten.
Investeren, investeren, investeren
Een groot deel van deze decreten waren gericht op sectoren waar volgens Biden in geïnvesteerd moest worden. Investeren in duurzame overheidsgebouwen (decreet 3), in uitstootvrije transportsector (decreet 2, 4 en 5), energiezuinige consumentenelektronica (decreet 6) en klimaatneutrale en -bestendige infrastructuur (decreet 7).
Om deze decreten kracht bij te zetten presenteerde Biden zijn Build Back Better-initiatief. Een omvangrijk investeringsplan van zo’n 2.000 miljard dollar gericht op schone energie, infrastructuur, transport en landbouw, maar ook kinderopvang en gezondheidszorg.
Democraat ligt dwars
Build Back Better moest Amerika erbovenop helpen. Maar toen kwam vlak voor kerst de olifant in de porseleinkast: Joe Manchin, de Democratische senator uit West Virginia. In het tv-programma Fox News Today maakte hij bekend dat hij het investeringsplan niet kon steunen vanwege zijn zorgen over inflatie en het toenemen van de staatsschuld. “Een plotselinge en onverklaarbare draai”, aldus de woordvoerder van Biden. Een draai met desastreuze gevolgen voor Build Back Better. Want zonder Manchin heeft Biden geen meerderheid en komt het plan niet door de Senaat.
Belang in kolen
Overigens kun je je afvragen hoe oprecht de twijfels van Manchin zijn. Zijn staat West Virginia is één van de grootste kolenproducenten van de VS. Een stem voor Build Back Better is een stem tegen deze sector, waarmee Manchin zich niet populair maakt. Bovendien ontvangt de senator van alle Congresleden de meeste donaties van de kolenindustrie en heeft hij miljoeneninvestering in een kolenbeleggingsfonds (die weer in beheer is van zijn zoon).
Nieuwe olie- en gaswinning
Biden wordt wat betreft zijn goed bedoelde investeringsplannen dus tegengewerkt door verdeeldheid binnen zijn eigen partij. Maar de president kan niet alle niet-gerealiseerde decreten afschuiven op andersman falen. Zo beloofde Biden ‘permanente bescherming van het Arctisch gebied’ en het verbannen van olie- en gasprojecten in beschermde gebieden (decreet 10). In dit decreet zette Biden zich nadrukkelijk af tegen eerdere beslissingen van Trump.
In zijn laatste maanden presenteerde Trump grootse plannen voor het uitbreiden van de olie- en gaswinning in de VS. Hij wil zogenoemde exploratierechten toekennen voor 80 miljoen hectare in de Golf van Mexico en 700.000 hectare in de Rocky Mountains. In september gaf de regering Biden in ieder geval voor het eerste gebied groen licht. Het zag ‘onvoldoende aanleiding’ om nieuwe exploratie te weren. Milieugroepen reageerden woest en hebben het Bureau of Ocean Energy Management en minister Deb Haaland van Binnenlandse Zaken aangeklaagd.
Biodiversiteit
Ook de belofte om biodiversiteit te beschermen (decreet 9) heeft een deuk opgelopen. Op 20 september werd Biden op de vingers getikt door een federale rechter in Californië. Het ging om de al dan niet beschermde status van de Joshua tree, een iconische boomsoort. Trump weigerde de boom op de lijst van bedreigde soorten te zetten, ondanks een stapel wetenschappelijk bewijs dat de boom te lijden had onder de klimaatcrisis. De regering van Biden ging tegen de verwachting van milieugroepen in door met het verdedigen van Trumps keuze. Onterecht, oordeelde de Republikeinse rechter. Binnenlandse Zaken had ‘willekeurig en grillig’ gehandeld en wetenschappelijk bewijs genegeerd.
Uitstoot stijgt
Dan blijft over decreet 1, het terugdringen van uitstoot door de fossiele industrie. En decreet 8, transparantie over uitstoot van overheidsbedrijven. Dat laatste is in ieder geval nog niet gebeurd. En de uitstoot van de VS (als geheel) stijgt dit jaar naar verwachting met 7,6 procent ten opzichte van 2020.
De realiteit is dat nagenoeg alle decreten nog niet zijn waargemaakt, al dan niet door toedoen van Biden zelf. Met nog driekwart van zijn tijd in het verschiet, moet er nog een hoop gebeuren voor echt groen herstel.
Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in