Dit kan geen toeval meer zijn, dacht ik vorige week. Drie weken achter elkaar mocht ik debatten leiden in Amsterdam, Utrecht en Den Bosch en telkens bleef dezelfde vraag ergens in het midden hangen. Wie gaat al deze mooie plannen uitvoeren? De debatten gingen over klimaat, zorg en onderwijs. Het had ook over andere belangrijke thema's kunnen gaan. Veel slimme mensen die graag over slimme oplossingen praten, maar zichtbaar de interesse verliezen als het over de uitvoering gaat. Praten en denken over strategie heeft status, de uitvoering is voor anderen.
Je ziet het overal. Demissionair premier Rutte die bij vragen over handhaving een vies gezicht trekt, gevolgd door een wegwerpend gebaar. Daar gaat hij niet over. Een trend die al lang gaande is. In lange interviews die ik maakte met opeenvolgende ministers van onderwijs vervaagde de interesse als ik vroeg waar ze de goede leraren vandaan dachten te halen die al die vergezichten vorm en inhoud moesten geven. Hetzelfde overkwam me bij de ministers met Volksgezondheid in de portefeuille: waar zijn de goed gekwalificeerde verpleegkundigen die al die slimme plannen kunnen uitvoeren? Het leidde tot verstoorde blikken aan de andere kant van de tafel.
Transitie onhaalbaar door personeelstekort
Het dedain voor de werkvloer lijkt alleen maar groter te worden, met alle desastreuze gevolgen van dien. Vijftien jaar geleden werd er al, gelet op de demografische gegevens, gewaarschuwd voor een tekort aan leraren en verpleegkundigen, maar politici met het oog op de korte termijn deden er niet of nauwelijks iets aan. Politiebond NPB kwam deze week met een soortgelijke waarschuwing in Het Parool: "Personeelstekorten bij de politie zijn drastischer dan ooit en de kwaliteit van het politiekorps loopt gevaar door de toestroom van onervaren aanwas." Behoorlijk alarmerend, zeker in deze tijd van polarisatie waar de behoefte aan goede, nieuwe agenten groot is.
Begin dit jaar zei de voorzitter van Techniek Nederland Doekle Terpstra tegen De Telegraaf dat het tekort aan vakmensen in de installatiebranche de komende drie jaar dreigt te verdubbelen. Ondernemers zetten zelfs headhunters in om verwarmingsmonteurs, loodgieters en elektriciens van concurrenten binnen te halen. Het gevolg volgens Terpstra: "Het personeelstekort is zo nijpend dat de energietransitie en de daarmee samenhangende klimaatdoelen zonder verdere actie onhaalbaar dreigen te worden." In getallen: "Voor 2030 moeten 1,7 miljoen laadpalen worden geplaatst en anderhalf miljoen huizen worden verduurzaamd. Op 1 januari 2023 moeten bovendien alle kantoorgebouwen minimaal aan energielabel C voldoen. Een enorme opgave die veel van de sector vraagt, maar politieke urgentie ontbreekt."
Betrokken leiderschap is zeer gewenst
Juist in een tijd van innovaties op het gebied van techniek, maar ook sociaal, organisatorisch en ruimtelijk, is betrokken leiderschap zeer gewenst. Multicommissaris Annemieke Roobeek zei het treffend in een interview met Change Inc., waarin ze pleitte voor 'engaged leadership.' Vlaggendragers van vernieuwingen zonder ego, met 'vaardigheden die passen bij de nieuwe tijd, zoals 'empathie, het vermogen om samen te werken, op een prettige manier kunnen overtuigen en anderen mee kunnen nemen in transformaties.' Niet met een zelfvoldaan lachje ladingen vol slimme losse flodders over de schutting werpen, maar vol inzetten op strategie én uitvoering.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
