Kijk in de spiegel, organiseer de kritiek om je heen, ga altijd met de ander in gesprek. Het leidt tot verdieping en zelfinzicht. En het zet aan tot actie om belangrijke veranderingen te bewerkstelligen. Dit is in drie zinnen samengevat het credo van menig politiek leider en CEO. En daar voegen ze dit jaar vaak braaf aan toe dat corona dit devies in versnelling heeft gebracht. Maar wie voegt de daad bij het woord?
In een mooi interview met het AD vertelde Ayaan Hirsi Ali wat haar tegenstond in de Nederlandse politiek. Ze ergerde zich er vooral aan dat 'mensen zeiden dat we compromissen moesten sluiten en samen moesten komen, maar dat sommigen helemaal niet geïnteresseerd waren in enige vorm van compromis. Ze haatten de andere meer dan dat ze bereid waren om echt problemen op te lossen. Ik werd er gek van.' Een terugblikkende noodkreet: wel in de spiegel kijken, maar niet handelen naar opgedaan inzicht.
De spiegel van NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff
Zou het er in de mediawereld anders aan toe gaan? De hoofdredacteur van het NOS Nieuws Marcel Gelauff sprak uitvoerig met NRC Handelsblad. De interviewers hadden zich grondig voorbereid, stelden zich constructief-kritisch op, maar kregen aanvankelijk met die houding nul op het rekest. Kritische vragen ontleend aan een onderzoek van de ombudsman van de NPO naar de coronajournalistiek van de NOS werden weg gerelativeerd, of 'gedownplayed'.
Maar tussen de regels door lezend bleek de hoofdredacteur wel degelijk over een spiegel te beschikken. Ombudsman Margo Smit constateerde dat de NOS de eerste weken vooral informatie doorgaf, maar dat die vaak minder kritisch werd onderzocht. Stond de NOS te lang in de voorlichtersstand? Na wat omtrekkende bewegingen geeft hij het toe. Er was 'letterlijk en geestelijk minder ruimte' om de kritische controlerende vragen bij die gebeurtenis te stellen. En ja, de NOS heeft zich politiek laten gebruiken. Om daar meteen de jij-bak aan toe te voegen: 'Net als jullie, als iedereen.'
De nuancering om de nuancering die daarna volgt maakt het zelfinzicht helaas weer tot een brei: 'ik heb moeite met woord gebruikt.' Met daaropvolgende quotes die zijn eigen Journaal niet zouden halen. Wel benieuwd wat de voorzichtige kijk in de spiegel gaat opleveren.
Willem van der Leegte van VDL pakte wél door
Willem van der Leegte van VDL keek naar zichzelf, dacht na, luisterde naar kritiek om zich heen en pakte wél meteen door. Het industrieconcern stopt met het maken van bussen in Heerenveen en gaat badkamers en toiletten maken, las ik op Transport Online. Goed voor zijn bedrijf en goed voor het nijpende maatschappelijke probleem van de woningnood.
En daar komt nog iets bij. In talloze interviews met diverse leidinggevenden klonk de veelgehoorde roep om het samen te doen, liefst in 'onvermoede coalities', krachtig door. Voor Van der Leegte blijft het niet bij mooie woorden. Bij de Friese afdeling van VDL zullen er vanaf 2022 complete demontabele ruimtes van de band rollen. Daar is (voorheen onvermoede) samenwerking voor nodig. Van der Leegte keek om zich heen en zag het nabijgelegen bouwbedrijf Van Wijnen. Samen gaan ze de ruimtes kant-en-klaar maken op de bouwplaatsen van Van Wijnen, in een nieuw te bouwen fabriek. Het moet leiden tot een vertienvoudiging van de bouw van geprefabriceerde woningen. Wie weet waar Gelauff nog op stuit als hij om zich heen gaat kijken.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in