Bij het afscheid van Marjan van Loon als directeur van Shell Nederland viel op hoe mild de kritiek was, ook in media die doorgaans wel raad weten met het olieconcern. De Volkskrant prees haar benaderbare houding tot de media en schreef dat ze bij haar aantreden in 2016 ‘beschouwd werd als het gezicht van een vernieuwend Shell.’ In een profiel in dezelfde krant noemde hoofd Klimaat en Energie bij Greenpeace Nederland Faiza Oulahsen haar ‘een aimabel persoon en capabele topvrouw met groene ambities voor een fossiele mammoettanker.’
Opvallend is dat aan de groene ambities van Shell al twee decennia niet of nauwelijks wordt getwijfeld door kritische media. In het boek “Geen vak voor bange mensen” uit 2015, dat ik samen met Bernard Hammelburg schreef, mochten een aantal CEO’s, experts en politici reflecteren op hun ervaringen met de media. Ik interviewde Jeroen van der Veer, oud-topman van Shell, die besmuikt lachte om de kwalificatie ‘Groene Jeroen.’ Een typering die hem een paar keer ten deel was gevallen. ‘Haha, ik wil niet onbescheiden zijn, maar dat mocht ook wel een keer, want dat hele onderwerp van klimaatverandering staat al lang op mijn netvlies.’
Geen bluf, want boven een profiel uit 2004 in nota bene De Groene Amsterdammer prijkt de kop: ‘De Shell-baas met het groene hart.’ Het gaat over ‘Groene Jeroen, zoals Van der Veer vanwege zijn nadruk op duurzaam beleid door sceptische beleggers wordt genoemd.’ En daarna wordt het nog mooier voor Groene Jeroen: ‘In Pernis is het groene hart van Van der Veer sneller gaan kloppen. Binnen Shell wordt hij de personificatie van een duurzame koers.’ (…) “Wij werken met schaarse grondstoffen uit de aarde”, zegt Van der Veer over die koers. “Als we die winnen, heeft dat invloed op mensen en het klimaat. Wij opereren wereldwijd en we moeten een reputatie hebben dat we zorgvuldig met de omgeving omgaan.”’
Twintig jaar later is de kritiek vooral dat het veel sneller moet. Niet voor niets kreeg de klimaatzaak van Milieudefensie tegen Shell Nederland veel (internationale) aandacht. De uitkomst van het hoger beroep laat nog even op zich wachten, maar Milieudefensie zegt dat Shell lang niet genoeg doet om zelfs maar in de buurt van de eis van de rechter te komen: namelijk 45 procent CO2-reductie voor 2030. Mark van Baal van Follow This maakt zich ook zorgen, vanwege een draai bij de aandeelhouders. Hij vreest voor een ‘klimaatpauze’ bij Shell, dat de energiecrisis als argument aanvoert. En de nieuwe topman van Shell Nederland Frans Everts gaat het tempo ook niet opvoeren. NRC schrijft dat Everts tien jaar geleden al voorspelde dat ’de energievraag tot in ieder geval 2050 (fors) zou blijven stijgen, en dat dit consequenties zou hebben voor de snelheid van de transitie.’
Onder huidig topman Bernard Looney werd ook door BP in 2020 een klimaatvriendelijke strategie aangekondigd: ‘Looney is het nieuwe gezicht voor een nieuwe toekomst van BP. Een mooie, succesvolle en vooral duurzame toekomst die goed is voor mensen, bedrijven en de planeet.’ Drie jaar later ziet ook daar de wereld er heel anders uit. In The Wall Street Journal maakte Looney een terugtrekkende beweging vanwege de energiecrisis en de oorlog: ‘We must not just deliver cleaner energy, we must also deliver affordable energy.’
Als je de grote olieconcerns als deel van de oplossing ziet, en ook ziet dat fossiel nog even nodig is (zie de Statistical Review of World Energy), rest alleen nog, naast hard blijven duwen, het antwoord van Paul Polman (boek ‘Net Positive): ‘Vraag hoe je de juiste weg kunt bewandelen, niet wat ideaal is. Elke dag iets beter doen is al een deel van de oplossing. Technologie ontwikkelt zich snel en er is meer mogelijk. Begin daarmee. En dan langzaam de moed vinden om onverwachte coalities te sluiten, ook met concurrenten.’
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
