Maatschappelijk verantwoord ondernemen, oftewel ESG (Environment, Social, Governance), staat onder druk. Dat is geen nieuws. Vanuit conservatieve hoek waait tegenwind: in sommige Amerikaanse staten is de term zo goed als verboden, en in de EU dreigt een afzwakking van duurzaamheidsregels.
Toch geloof ik niet dat deze tegenbeweging ESG fundamenteel verandert. Wel aan de oppervlakte: ESG verdwijnt deels uit het zicht. Een vorm van greenhushing. Maar wat ondergronds gaat, schiet wortel – en komt uiteindelijk sterker terug. Voordat het zover is, belanden we in een verborgen ESG-periode met duidelijke kenmerken.
Ondergrondse signalen
De steun voor ESG-statements neemt af, zoals blijkt uit het terugtrekken van banken uit de Net-Zero Banking Alliance. Greenwashing loont niet meer. Bedrijven die ESG afzweren, laten logischerwijs ook duurzame claims varen. De term ESG wordt ingeruild voor ‘future proof’.
Volgens Willem Schramade, hoogleraar finance aan Nyenrode, is dat een goede ontwikkeling. Hij noemt ESG een containerbegrip dat vaak slechts over risicomanagement gaat. Dat betekent niet dat bedrijven stoppen met ESG-risico’s beheersen. Klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en arbeidsschaarste zijn realiteiten die rationeel management niet kan negeren – alleen gebeurt dit steeds vaker achter de schermen.
De markt past zich aan
Zolang duurzaamheid commercieel aantrekkelijk is, blijven bedrijven inspelen op klimaatverandering en biodiversiteitsverlies. Van klimaatbestendige gebouwen tot verzekeringen tegen klimaatschade: de vraag blijft bestaan.
Voor de ‘S’ van ESG, de sociale kant, ligt het lastiger. Zeker als het gaat om impact buiten de eigen landsgrenzen. De klimaatconferentie COP29 in Bakoe liet zien dat rijke landen terughoudend zijn in financiële steun aan armere landen. Ook diversiteitsbeleid gaat wellicht minder zichtbaar worden. Maar bedrijven die talent willen aantrekken en behouden, zullen diversiteit niet zomaar loslaten.
Volgens Frank Wagemans van Achmea IM zullen de verschillen tussen landen in duurzaam beleggen steeds zichtbaarder worden. De VS en de EU bewandelden al uiteenlopende paden, maar de kloof wordt groter. De eerste stap? Erkennen dat deze verschillen bestaan.
Tijdverlies
De bovengrondse ESG-periode komt sneller terug dan we denken. Onze economie zal zich moeten voegen naar planetaire grenzen en arbeidsschaarste.
Het echte probleem? De tijd die we verliezen. Gelukkig is daar iets aan te doen. Blijf ESG bovengronds uitdragen, als bedrijf en als professional. Laat je horen en laat je zien. Want juist de zichtbare voorlopers geven het ondergrondse systeem de ruimte om weer boven te komen.
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in