Dat de druk op de ketel toeneemt om tijdens de energietransitie de daad bij het woord te voegen is begrijpelijk. Een recent onderzoek van headhunter Heidrick & Struggles, de Franse Business School Insead en adviesbureau BCG (Boston Consulting Group) wees uit dat het bewustzijn en de acceptatie in de boardroom van de duurzaamheidsagenda ‘significant is toegenomen.’ Maar de kloof tussen intentie en ‘prioritization’ van de ESG-agenda is enorm, concluderen de onderzoekers.
Het uitvoerige onderzoek geeft aan dat de financiële druk om te handelen in de meeste bestuurskamers ontbreekt. In de woorden van de onderzoekers: ‘Sixty-eight percent said that sustainability considerations have “no effect”, or a “slight effect” on financial performance today, but 52 percent said that they are acting on sustainability because it’s “the right thing to do.” De praktijk: ‘Only 29 percent completely agreed they had sufficient knowledge to effectively challenge management on sustainability plans and ambitions, and exercise oversight over their execution.’
De meeste boardrooms komen pas in actie als ze bij wet gedwongen worden, of als hun reputatie door kritische berichtgeving in de media op het spel komt te staan. Daarbij geeft een ruime meerderheid aan over te weinig kennis van zaken te beschikken. Nog altijd regeert de korte termijn en het denken in termen van ‘zoals we altijd al gewend waren te doen.’ Wel in statements praten over een complexe wereld in transitie, in het beste geval gebaseerd op lezing van de achterflap van de boeken van Yuval Harari, maar in werkelijkheid alleen banden plakken en gaten dichten.
Het is koren op de molen van klimaatactivisten die het tempo wel op willen voeren. Ze wijzen naar de Duitse ‘Klimawende’, waar Groene-minister van Economische Zaken Robert Habeck snel een nieuwe verwarmingswet wil: de wet moet vanaf 2024 stimuleren dat nieuwe verwarmingssystemen voor 65 procent klimaatneutraal zijn, ook in woningen. Het leidde tot een ongekende strijd tussen voor- en tegenstanders. ‘Generalsekretär Bijan Djir-Sarai, van coalitiegenoot FDP zei in Die Zeit: ‘Klimaschutz kann nur mit dem Menschen gelingen, nicht gegen sie.’ Uiteindelijk hield het Duitse grondwettelijk gerechtshof de wet voor ‘ondemocratisch.’
Andreas Esche, van denktank Bertelsmann Stiftung, legde in de Volkskrant de vinger op de zere plek: ‘De Duitse regering probeert in hoog tempo een historische sociaal-economische omwenteling door te voeren en dat vereist doortastendheid. Maar het vereist ook efficiënte communicatie. Juist omdat de klimaatmaatregelen zo ingrijpend zijn, is het des te belangrijker dat de regering van meet af aan duidelijk maakt hoe ze omgaat met de mensen die erdoor worden geraakt.’
Bij het overlijden van kunstenaar/schrijver Milan Kundera, opgegroeid in het communistische Tsjechoslowakije, wees zijn Nederlandse vertaler Martin de Haan erop dat de kritiek van Kundera op het communisme (en het kapitalistisch liberalisme) veel breder was. En nog steeds toepasbaar. De schrijver kapittelde wat hij ‘kitsch’ noemt: ‘Het blinde, lyrische geloof in een Grote idylle en de ontkenning of vernietiging van alles wat daar niet mee overeenstemt.’
Geen Grote Idylle najagen, maar de energie- en klimaattransitie ook niet als een onwetende slak tegemoet treden. Maar wat dan wel? Voorzitter van de SER, Kim Putters, wijst in het FD de weg: ‘In plaats van focussen op tegenstellingen kunnen we beter gedeelde belangen opzoeken. De maatschappelijke dialoog kan een pad slaan richting een nieuwe economie.’ De broodnodige efficiënte communicatie heeft bij deze mooie woorden wel een duidelijk antwoord op twee vragen nodig: kunt u deze gedeelde belangen benoemen? En: hoe ziet die nieuwe economie er in de praktijk uit?’
De komende paar weken is Paul van Liempt op vakantie. Vrijdag 18 augustus weer een nieuwe column.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
