Eten in de kas
Aan tafel! Duurzame voorlopers uit onder andere de voedingsindustrie, retail, energiesector, industrie en financiële wereld schoven aan voor een vegetarisch vijfgangendiner bij Stadsjochies in Utrecht. Het restaurant is één grote kas. De ingrediënten op het bord worden een paar meter verderop geteeld. Verser en lokaler kan haast niet. De koks geven rondleidingen en vertellen hun gasten graag hoe en vooral waarom ze zo werken.
De S van ESG
De term ESG staat voor Environmental, Social en Governance. Econoom Barbara Baarsma, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en consultancybureau PwC, pleit – tussen de gerechten door – voor een andere volgorde. “Ik heb ontdekt dat de S voor de E gaat. Die S van sociaal, draagvlak en inclusiviteit is een voorwaarde om überhaupt aan vergroening te kunnen doen. Mensen willen baat hebben bij verduurzaming. Het moet ook ten goede komen aan hun portemonnee, aan hun leefomgeving. Mensen willen er niet op achteruitgaan en vinden het daarom eng om te veranderen. Er is sprake van verliesaversie." In elke organisatie is het ongeveer hetzelfde verdeeld, betoogt Baarsma. Een groot deel heeft geen zin om te veranderen. Weer een andere groep zou wel willen, maar kan om wat voor redenen dan ook niet veranderen. Slechts een klein groepje kan én wil veranderen. Als zo'n groep het mandaat krijgt in een organisatie, dan kan de rest vanzelf aansluiten. Het advies van Baarsma: "Begin klein en bouw dat uit. Dan kom je er wel."
Mits er tijd en ruimte is om na te denken, benadrukt ze. “Ik had eens een gesprek met een CEO. Hij wilde zijn bedrijf vergroenen, maar kwam tijd tekort. Soms, op vrijdagmiddag, ging hij naar de zee om daar op een bankje na te denken over de toekomst van zijn bedrijf. Voor mij is dat bankje een symbool geworden. Hoe zorg je ervoor dat je tijd in de agenda blokt en niet wordt opgeslokt door de waan van de dag? Het is belangrijk om niet alleen tijd te reserveren voor dingen die op de korte termijn moeten gebeuren, maar dat je de ruimte hebt om na te denken over de toekomst. Doe dat dus vooral!”
Leefbaar loon
Bij Zeeman worden de sociale ambities uiterst serieus genomen. “Dat is waar we ons op onderscheiden”, zegt CEO Erik-Jan Mares. Hij wijst naar het leefbaar loon-programma van de textieldiscounter. “We vullen de salarissen van fabrieksmedewerkers aan tot een leefbaar loon. We doen dat uit de grond van ons hart omdat we vinden dat iedereen in de keten rond moet kunnen komen. Maar het brengt ons ook wat. We merken dat de kwaliteit van de producten significant verbetert. De productiviteit van de medewerkers gaat omhoog en het ziekteverzuim omlaag. Dat zien we in elke fabriek gebeuren.”
Tegelijkertijd moeten de producten betaalbaar blijven, benadrukt Mares. “Dat is heel belangrijk, want onze basisklant heeft weinig te besteden. Wat denk je dat het extra kost per item om een leefbaar loon te geven? Het bedrag ligt tussen de 5 en 7 cent. Dat komt neer op ongeveer 15 cent in de winkel. Als je een handdoek voor 3,60 verkoopt, is dat best een deel van de marge. Maar verkoop je iets voor 60 euro, is het niks. Partijen in het duurdere segment kunnen echt niet aankomen met het argument dat een leefbaar loon betalen te duur is. Klanten met een kleine portemonnee hebben niet de luxe om na te denken over duurzaamheid. Daarom doen wij dat voor ze.”
Eiwitten brouwen, klimaatoplossingen financieren en het treinverkeer verduurzamen
Gelukkig kent Nederland veel meer mensen die het goede willen doen. Op Change Inc. belichten we wekelijks mensen die al een positief verschil maken. Uit een lange lijst Changemakers koos de vakjury drie genomineerden: Wim de Laat, Jacqueline van den Ende en Sacha Göddeke-Mulder.
Wim de Laat is de oprichter van The Protein Brewery, een start-up die eiwitten ‘brouwt’ waar geen dier aan te pas komt. Dat scheelt veel dierenleed, landverbruik en grondstoffen. “Wij als mensheid denken dat we verheven zijn boven de dieren. In Brabant wonen 6 miljoen varkens en 2 miljoen mensen. Ik zie alleen maar mensen. De varkens zitten hun hele leven lang in een hok. Ik vind dat niet oké, en dat is één van de drivers geweest voor het oprichten van The Protein Brewery”, betoogde hij.
Jacqueline van den Ende staat aan het hoofd van Carbon Equity. Met het beleggingsplatform wil ze veel meer geld vrijmaken voor innovatieve klimaatoplossingen. “Wat als we met miljoenen mensen over de hele wereld miljarden gaan investeren in klimaatinnovaties? Enerzijds bouwen we aan oplossingen voor klimaatverandering. Anderzijds maken we miljoenen mensen aandeelhouder van de nieuwe economie. Via het platform Carbon Equity kunnen particulieren honderden klimaatoplossingen financieren: van CO2-vrij staal en gigantische batterijen tot alternatieve proteïnen. Zo mobiliseren we kapitaal én mensen.”
Göddeke-Mulder is directeur duurzaam ondernemen bij de Nederlandse Spoorwegen. Daar houdt ze zich met een breed palet aan taken bezig om het Nederlandse treinverkeer te verduurzamen. “Als je met de trein reist, vermijd je CO2. We vervoeren 1,2 miljoen reizigers per dag. Dat betekent dat we dit jaar al 800 miljoen kilo CO2 hebben vermeden. Gewoon, door het product aan te bieden dat we hebben. Dat maakt mij supertrots. 800 miljoen kilo CO2 is hetzelfde als 120.000 rondjes rond de aarde vliegen met een vol vliegtuig.”
En de winnaar is…
De vakjury bestond uit Piet Sprengers (duurzaamheidsmanager ASN Bank), Eva Gouwens (oud-CEO Fairphone), Willemijn Verloop (oprichter Rubio Impact Ventures) en Ankie van Wersch (directeur-bestuurder MVO Nederland). Na overleg kwam Eva Gouwens met het oordeel. “We hebben gekeken naar de impact. Op wat voor schaal wordt er impact gemaakt en wat is de visie? Ook het leiderschap en de zichtbaarheid telde mee. Iemand moet het echt uitdragen.”
Jacqueline van den Ende werd uitgeroepen tot Changemaker van het Jaar en nam de Impact Award mee naar huis. “We vinden het goed dat Jacqueline groot denkt en heel duidelijk is over waar de wereld naartoe moet”, aldus Gouwens. “Tegelijkertijd krijgt ze het voor elkaar om drempels te verlagen.”
Publieksprijs
De publieksprijs werd in de wacht gesleept door Ellyne Bierman, oprichter van kunstbloemenbieb Reflower. Bierman heeft een ‘bloemenbieb’ waarmee mensen kunstbloemen kunnen huren op abonnementsbasis. Verse sierbloemen hebben namelijk een aanzienlijke impact op het milieu.
Lees hier de Changemaker-interviews van de genomineerden:
- Changemaker Jacqueline van den Ende: 'Ik geloof niet in de klimaatpaus uithangen'
- Changemaker Wim de Laat (The Protein Brewery) brouwt plantaardige eiwitten: ‘Dit is de toekomst’
- Changemaker Sacha Göddeke-Mulder (NS): 'Als je elke dag met de trein reist, weet je dat we niet zo vaak stilstaan'
- Changemaker Ellyne Bierman (Reflower): ‘Verse bloemen blijven 10 dagen mooi, kunstbloemen 10 jaar’
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
