"Een verschrikkelijk ongeluk", zei Mark Rutte. "Waren we maar eerder met de mensen die hier zelf mee te maken hebben in gesprek gegaan", zei Wopke Hoekstra. Andere geluiden die voorbijkwamen: "Te weinig alarmbellen op allerlei niveaus." En: "Een fabriek zonder menselijke maat", nog overtroffen door "Het wereldkampioenschap bestuurlijk onvermogen."
De citaten zijn niet ontleend aan het scenario van een toneelstuk over de parlementaire enquête over Corona in 2022. We hoorden ze na de toeslagenaffaire bij de belastingdienst. Het valt te hopen dat de boven-ons- gestelden zonder angst of vrees voor een toekomstige afrekening heldere besluiten durven nemen. En daar lijkt het soms aan te ontbreken.
Problemen doorschuiven
Als je niet duidelijk bent, lok je uit dat iedereen naar elkaar gaat wijzen. Het gebeurde in de toeslagenaffaire en het gebeurt nu weer. Hoezo mogen Kruidvat en Etos wel open en ik niet? Waarom mag de Primerawinkel geen staatsloten verkopen en Kruidvat wel? Hoezo mag je op de weekmarkt kleding kopen en niet bij mij op afspraak?
Dezelfde discussie zie je buh supermarkten die eigenlijk best meer gezonde, duurdere voeding willen verkopen. Maar supermarkt A zegt: 'Ik wil het wel doen, maar dan gaan ze allemaal naar B.' Het ligt aan de consument, schuiven ze door. En de journalistiek doet er niet voor onder: 'We zetten negatieve koppen boven de stukjes, want die worden gelezen.' Je zou als journalist wel anders willen, maar de lezer wil het nu eenmaal zo. En weer schuif je het probleem door.
Hoopvol perspectief schetsen
De ban is alleen te doorbreken wanneer je als leider duidelijk bent en een hoopvol perspectief schetst. Mark Rutte heeft goed geluisterd naar Angela Merkel, zichzelf met de lockdown armslag gegeven en kan half januari, als de verkiezingscampagne begint uitgebreid op het vaccinverhaal inzetten. Met durf had hij veel eerder tot een lockdown kunnen besluiten om juist nu, kort voor kerst, de zegeningen van het vaccin te vieren.
De periode van bangmakerij kun je dan afsluiten met een gloedvol verhaal over de echt grote problemen die er aankomen. Van klimaat en voedsel, tot biodiversiteit. Die je met de inzet van een waaier aan wetenschappelijke expertise te lijf moet gaan. Louise Fresco schrijft in NRC Handelsblad: "We staan immers niet met lege handen. Er is een veelheid aan veelbelovende technologieën, initiatieven en wetgeving voor ecologisch verantwoorde energie, transport, bouwen, voedsel en alternatieve materialen."
Trump de eer geven
En met durf en duidelijkheid kun je zelfs de hand reiken naar de andere partij. In de Washington Post doet columnist Marc Thiessen een origineel voorstel. Hij zegt te begrijpen dat Biden 'gezien het vreselijke gedrag van Trump', misschien niet in de stemming is hem te prijzen. Maar om 'de harde retoriek te stoppen' en de 'temperatuur van het debat te verlagen' zou Biden aan Trump de eer moeten geven voor het succes van Operation Warp Speed. Trump kon de pandemie niet beheersen, maar stopte wel risicovolle miljarden in ontwikkeling van het vaccin. Thiessen: "Het gaat niet om Trump, het gaat erom dat Biden zijn belofte nakomt om de supporters van zijn tegenstander te bereiken en Amerikanen bij elkaar te brengen." Durf, duidelijkheid en perspectief in optima forma.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
