Changemaker Maikel van Wissen (Advocates for the Future): ‘Je moet je kop niet in het zand steken’

Maikel van Wissen is oprichter en directeur van Advocates for the Future, een ngo die het recht inzet voor de klimaattransitie. Dat doet de organisatie onder meer met juridische procedures. Een opmerkelijke nieuwe job voor hem.

Todays Change Makers Maikel van Wissen bruin
"Ik geloof niet in één oplossing of één organisatie die het allemaal oplost."

Je werkte hiervoor onder meer voor multinationals die duurzaamheid niet als prioriteit hebben. Wat heeft je doen besluiten om Advocates for the Future op te richten?

“Het idee is ontstaan vanuit mijn zorgen over de verslechterde leefbaarheid van onze planeet en wat dat voor onze toekomst en die van onze kinderen betekent. Ik had het gevoel dat ik niet stil kon zitten en dat ik met mijn achtergrond een positieve bijdrage zou kunnen leveren. Ik ben daarbij geïnspireerd geraakt door het werk van Urgenda, Milieudefensie en Mobilisation for the Environment. Ook heb ik mij laten inspireren door het werk van ClientEarth, een ngo in het Verenigd Koninkrijk waar circa 200 advocaten, onderzoekers en campaigners zich dagelijks inzetten tegen klimaatverandering. Zo'n organisatie kenden wij nog niet in Nederland. Met Advocates for the Future proberen wij, op onze eigen manier, een vergelijkbare juridische ngo op te bouwen.”

Wat doen jullie anders dan andere advocatenkantoren?

“Wij zijn geen advocatenkantoor en ook geen klassieke milieuorganisatie. Wij willen een toegevoegde waarde leveren. Ons doel is bijdragen aan een oplossing voor grote maatschappelijke vraagstukken en complexe kwesties die nog onderbelicht zijn. Daarbij is het voeren van juridische procedures geen doel op zich, maar een van de tools in de gereedschapskist. Telkens kijken we hoe we een probleem het beste kunnen aanvliegen. De ene keer is dat middels een klacht bij de Reclame Code Commissie, de andere keer middels een gang naar de rechter. Soms kan een opinieartikel of een onderzoek ook voldoende zijn.”

Welke tools uit je werkverleden zet je nu in voor de duurzame missie?

“Als advocaat leer je complexe vraagstukken snel te doorgronden en te vertalen naar een begrijpelijk en logisch narratief voor rechters, toezichthouders en beleidsmakers. De klimaatcrisis is uiterst complex en raakt aan verschillende maatschappelijke vraagstukken. Een ander voordeel is dat we jarenlang voor grote ondernemingen en overheden hebben gewerkt. Daardoor begrijpen wij goed wat er aan ‘de andere kant’ speelt. Wij kunnen dus goed inschatten met welke argumenten zij zullen komen als we een campagne starten.”

Je diende een klacht in bij de Reclame Code Commissie tegen MSC Cruises. Waarom?

“De scheepvaart is een van de grootste veroorzakers van klimaatverandering door de verbranding van fossiele brandstoffen. De laatste jaren heeft het idee bij rederijen en overheden postgevat dat het gebruik van LNG een duurzaam alternatief vormt voor conventionele scheepvaartbrandstoffen. Steeds meer rederijen investeren daardoor in LNG-schepen en overheden faciliteren met infrastructuur.

Uit onderzoek blijkt dat de productie, verscheping en verbranding van LNG gepaard gaat met aanzienlijke uitstoot van methaan. Dit is een broeikasgas dat tot 80 maal krachtiger is dan CO2 en levert dus een significante bijdrage aan klimaatverandering.”

Wonnen jullie?

“Ja. Samen met Fossielvrij NL en ReclameJagers hebben we een campagne bedacht rondom de advertenties voor cruisereizen van MSC Cruises. In deze advertenties stelden zij dat LNG een duurzame oplossing vormt. Terwijl cruisereizen in werkelijkheid een van de vervuilendste manieren van reizen is.

Door deze reclame-uitingen aan de Reclame Code Commissie voor te leggen hebben we niet alleen aandacht voor de klimaatimpact van cruisereizen gekregen, maar ook een eenduidige uitspraak dat dit soort communicaties misleidend is en er niets duurzaam is aan LNG.”

De pijlen zijn nu gericht op de Rotterdamse haven vanwege de hoge CO2-uitstoot. Dit is de handelspoort naar Europa, kunnen we dat de haven kwalijk nemen?

“Deze haven heeft het grootste industriële, fossiele industriecomplex van Noordwest-Europa. Het IPCC geeft al decennia aan dat de klimaatcrisis enkel kan worden tegengegaan door de fossiele industrie zo snel mogelijk af te bouwen. Uit onderzoek van CE Delft blijkt dat de CO2-uitstoot die samenhangt met de fossiele activiteiten in de Rotterdamse haven de afgelopen vijftien jaar niet of nauwelijks is afgenomen. En dat deze uitstoot 3,5 keer zo groot is als die van heel Nederland. En de haven heeft geen plannen die tot een snelle afname zullen leiden.”

Wat moet de Rotterdamse haven doen?

“Verantwoording nemen en concrete plannen maken om de fossiele industrie af te bouwen. Het Havenbedrijf Rotterdam stelt dat dit vanzelf zal veranderen als de vraag naar fossiele brandstoffen afneemt. Maar dat betekent dat we het van de fossiele industrie zelf laten afhangen. Uiteraard hebben deze bedrijven geen belang bij de afbouw. Het risico is dan ook heel reëel dat de fossiele activiteiten in Rotterdam nog lang zullen blijven voortbestaan, terwijl er te weinig ruimte ontstaat voor duurzame alternatieven. Dit is slecht nieuws voor het klimaat, voor de werknemers in de haven en de Nederlandse economie. Als er niets wordt gedaan, bestaat er een aanzienlijk risico op een Detroit aan de Maas-scenario. Daar kwam de auto-industrie volledig tot stilstand door gebrek aan regie.”

Hoe lukt het jou om de transitie te versnellen?

“Ik geloof niet in één oplossing of één organisatie die het allemaal oplost. Ik denk dat wij als Advocates for the Future een positieve bijdrage kunnen leveren in aanvulling op de inspanningen van vele anderen. Als ik die overtuiging niet had, zou ik het niet doen. Of het de transitie zal versnellen? Het moet, want als we op deze manier doorgaan dan zijn de branden in Los Angeles en de overstromingen in Valencia nog maar een klein voorproefje van wat ons te wachten staat.”

Wat zou je advies zijn aan jonge Changemakers?

“Het is een cliché, maar probeer een plek te vinden waar je eigen overtuigingen en ambities samenkomen. Dat is voor iedereen anders. De één vindt het belangrijk om met Extinction Rebellion op de A12 te staan, terwijl de ander het bedrijfsleven ingaat om aan duurzame oplossingen te werken. Bij ons zijn veel jongeren actief die voor hun toekomst opkomen.”

Moeten meer mensen hun baan opzeggen voor de goede zaak?

“Ik wil niet moralistisch zijn. Je moet de plek vinden die bij je past. Maar steek je kop niet in het zand. We hebben maar één wereld en die staat er net goed voor.”

Is er nog een partij met wie je wil samenwerken?

“Nou, vooruit, ik zou stiekem wel met actrice Hannah Hoekstra en theatermaker Anoek Nuyens willen samenwerken. Ik zag hun voorstelling Beste Mensen, waarin zij historische klimaatspeeches van de afgelopen vijtig jaar achter elkaar hebben gezet. De voorstelling toont pijnlijk aan dat we de afgelopen jaren niet veel verder zijn gekomen. Een mooie manier waarop theater hopelijk ook kan bijdragen aan verandering. Na afloop van de voorstelling bedacht ik me dat we een vergelijkbare voorstelling over de klimaatplannen voor de Rotterdamse haven zouden kunnen maken. Al decennia verkondigen bestuurders van het Havenbedrijf Rotterdam en politici dat de haven afscheid moeten nemen van fossiele grondstoffen en toch neemt niemand de regie.”

Meer Changemakers:

Change Inc.

schrijf je in voor de nieuwsbrief

Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!

Schrijf je nu in

Nieuws & Verhalen

Changemakers

Bedrijven

Events


Producten & Diensten


Lidmaatschap

Inloggen

Nieuwsbrief & Memberships


Over Change Inc.

Over ons

Waarom Change Inc.

Team

Partnerships & Adverteren

Werken bij Change Inc.

Pers & media

Onze partners

Contact

Start

Artikelen

Changemakers

Bedrijven

Menu