Waarom is Holland Houtland opgericht?
“Holland Houtland heeft op verschillende manieren de urgentie van de materiaaltransitie zichtbaar gemaakt. Bijvoorbeeld met een online tool, ONCRA, waarmee je een fictief huis bouwt met biobased materialen die je zelf uitkiest. De tool berekent wat de impact van de biobased materialen is ten opzichte van een traditioneel huis. Het verschil is groot. Als je alle keuzes biobased maakt voor alle bouwdelen, dan wordt er in die materialen meer CO2 opgeslagen (27,4 ton) dan de totale uitstoot van een conventioneel huis van beton en baksteen (24 ton). Dat enorme verschil maakt veel los bij besluitvormers. Het heeft geleid tot de huidige zoektocht van bedrijven als Ballast Nedam naar manieren om de CO2 opslag in de boekhouding vast te leggen.”
Je werkt dus letterlijk als Changemaker?
“Ja inderdaad. Dankzij dit soort initiatieven is de rijksoverheid de Nationale Aanpak Biobased Bouwen gestart en stelde die 200 miljoen euro subsidie beschikbaar om het gebruik van biobased bouwmaterialen te stimuleren. Dit is een heel belangrijke stap om biobased bouwen een stimulans te geven bij de groeiende woningopgave. Ik werk aan die transitie. Als begeleider van een netwerk voor vernieuwers werken we aan de nationale aanpak om gemeenten, wooncorporaties en de bouwketen met elkaar te verbinden en te ondersteunen bij deze belangrijke verandering. Biobased bouwen is allereerst gezond bouwen, daarnaast is het snel, duurzaam en kan het binnen de stikstofnormen. Juist nu maken we zichtbaar dat biobased bouwen een versneller is van de woningbouw.”
De bouw en gebouwde omgeving is verantwoordelijk voor 40 procent van de CO2-uitstoot. Kun je dit duiden?
“Wat we vaak vergeten, is dat we enorm veel energie nodig hebben om onze gebouwen, huizen, infrastructuur te onderhouden, te koelen en te verwarmen. 11 procent van die uitstoot betreft het materiaalgebruik. Er is veel energie nodig om staal, cement, baksteen en beton te produceren en toe te passen. Voor het produceren van steenwol, voor isolatie, worden stenen gesmolten bij een hitte van 1.500 graden Celsius. De gesmolten lavastroom wordt weggeslingerd en door een grote ventilator weggeblazen waarna de lava stolt tot ragfijne draden. Iedereen kan bedenken dat dat enorm veel energie kost. Die hele energie-intensieve fossiele stap heeft biobased isolatiemateriaal van hout, hennep of vlas niet nodig.”
Hoeveel scheelt het?
“Als we alleen al de 1,5 miljoen slecht geïsoleerde huizen in Nederland zouden isoleren met biobased isolatie in plaats van steenwol of andere minerale en synthetische isolatiematerialen, is er al een reductie te behalen van 9 megaton CO2. Dat is net zoveel als het sluiten van drie kolencentrales.”
Er zijn tal van biobased materialen zoals hout, olifantengras, zeewier, hennep en tomatenloof om bouwplaten van te persen of mee te isoleren. Welke daarvan hebben veel potentie?
“Materiaal dat al in grote hoeveelheden beschikbaar is en snel groeit onder diverse omstandigheden. Stro springt daar dan zeer positief uit. Graan is belangrijk voedsel en wat er overblijft is zeer geschikt voor de bouw. Stro is niet alleen toepasbaar als isolatiemateriaal maar ook constructief inzetbaar, net als hennep. Stro en houtvezel zijn nu al snel toe te passen in de bouw als grondstof. Helemaal als het uit de fabriek komt als prefab-concepten.”
Wat is het doel van Holland Houtland?
“Het streven is om geen waarde aan de aarde te onttrekken maar toe te voegen met materialen die opnieuw groeien of te gebruiken zijn. Dat kan ook met optoppen, aanplakken en transformeren van bestaande gebouwen.”
Wat is jouw toegevoegde waarde in het versnellen van de bouwtransitie?
“Ik help om kansen zichtbaar en realistisch te maken. Daarnaast bieden we ook praktische tools zoals een materialengids, ondersteunen een vezelhub voor nieuw plaatmateriaal, en een project om biobased bouwmaterialen te certificeren. Mijn team werkt nu aan een Biobased Academy waar acht Amsterdamse woningcorporaties samen met hun vastgoedonderhoudsbedrijven leren over biobased isoleren. Voor verandering is lef en moed nodig. Dat wil ik toevoegen. Ik vind het belangrijk om biobased te bevorderen en ik zet mij in voor de bouw-economie. Het gaat niet alleen om milieu-impact. Ook om geld, opdrachtgevers en investeerders.”
Wat hebben jullie al bereikt in bouwend Nederland?
“Wij hebben de energietransitie verbonden aan materiaalgebruik in de bouw. De woningcorporaties verdubbelden afgelopen jaar hun houtbouw naar 14 procent. We hebben mede de waarde van CO2-opslag in de bouw zichtbaar gemaakt, wat heeft geleid tot certificering door de Climate Cleanup Foundation. De waardering van CO2-opslag en certificering van biobased materialen is belangrijk voor de lange termijn.”
Met wie zou je nog willen samenwerken?
“Met mensen die een visie hebben op de toekomstbestendige economie zoals de econoom Sandra Phlippen. We kunnen de energietransitie en verduurzaming in één keer goed doen. Dat kost geld zoals investering in een andere maakindustrie maar het vergt vooral een nieuwe toekomstbestendige manier van waarde creëren in onze economie.”
Wat geef je jonge Changemakers mee?
“Haal je toekomstdroom naar het nu en probeer daar zo concreet mogelijk mee aan de slag te gaan. Doe het in één keer goed in plaats van een beetje minder slecht.”
Andere Changemakers:
- Changemaker Maikel van Wissen (Advocates for the Future): ‘Je moet je kop niet in het zand steken’
- Changemaker Rutger van Raalten (CarbonX): ‘We kunnen lokaal leveren tegen vergelijkbare prijzen als grafiet uit China’
- Changemaker Marissa de Boer (SusPhos): ‘Als kind kun je de hele wereld aan, die passie moet je blijven volgen’
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
