Leidinggevenden die staande op de schouders van Machiavelli verdeel en heers politiek bedrijven, kunnen vaak lang op het pluche blijven zitten. Zeker als ze ook nog de kunst van het wegkijken beheersen. Bij de publieke omroep kwam opnieuw en voorbeeld uit die school naar buiten. Dit keer ging het over een hoofdredacteur die een belegen redactie over de uiterste houdbaarheidsdatum heen bleef regeren en pas na zware kritiek uit de journalistiek na twintig jaar eindelijk zijn troon afstond.
Rollen worden omgedraaid
Waar het aan intrinsieke motivatie ontbreekt om verandering in gang te zetten, helpt alleen nog gedegen journalistiek. Of een gang naar de rechter om minder CO2-uitstoot af te dwingen, zoals Shell ondervond. Nóg beter is het als in lastige kwesties de rollen worden omgedraaid. Niet steeds roepen dat er heel veel geld nodig is voor de energietransitie, maar juist benadrukken hoeveel het je kost als je niets doet. Het FD berichtte over onderzoek van drie gerenommeerde instituten die waarschuwen voor de sterk oplopende schade door de effecten van klimaatverandering de komende decennia. ‘Het opwarmen van de aarde kan Duitsland tegen 2050 tot 900 miljard euro kosten, volgens hun schatting.’
De discussie over de EU en de euro kent op dit punt een soortgelijke geschiedenis. Na ellenlange debatten over de kosten, draaide de discussie naar de baten voor een kleine open economie als Nederland. En in de kwestie ASML keerde het van ‘geopolitieke speelbal’ naar ‘goed voor onze veiligheid’, om exportrestricties voor ASML aan China op te leggen voor de export van de meest geavanceerde machines. Onhandig alleen dat de politiek verantwoordelijken blijkbaar verzuimden wat ze daar precies mee bedoelden. NRC hoorde van ASML: ‘We hebben geen aanvullende informatie ontvangen over de exacte definitie van “meest geavanceerd.”’
Andere wending
De situatie een andere wending geven zou de klimaatdiscussie echt verder helpen. Vanaf nu consequent benadrukken dat de energietransitie geen Messiaanse vertelling is, maar ons uiteindelijk allemaal verder helpt, ook financieel. Zowel bedrijven als burgers die meedoen spinnen er garen bij. En de taak voor de boven ons gestelden is daar helder en vaak over te communiceren. Met duidelijke en onomwonden berichtgeving en analyse, door naast het media-ecosysteem van de beursberichten ook een systeem voor klimaatberichten op te tuigen. Om betrouwbaar te zijn, moet je dan ook onzekerheden durven vermelden, zoals Alliander deed, door te zeggen dat er op wijkniveau door zware belasting vaker stroomstoringen zullen voorkomen. Het zet aan tot actie er iets aan te doen en tegelijk geeft het een reëel beeld van een transitie die nu eenmaal niet zonder horten of stoten kan verlopen.
'Alle ballen op de uitvoering'
Topman Maarten Otto van Alliander benoemde in de Volkskrant ook waar het IPCC een jaar geleden op hamerde: alle ballen op de uitvoering. Nooit het meest swingende verhaal voor een CEO, maar wel het belangrijkste. Otto: ’De komende jaren moeten er 20 duizend transformatorhuisjes worden bijgebouwd. En er moeten tot 2040 tienduizenden straten open om kabels te leggen.’ Als het al lukt om vergunningen voor trafohuisjes te krijgen, het duurt soms zes jaar, is het bijna ondoenlijk om personeel te vinden. Welke leidinggevende gaat hier vanaf vandaag consequent bovenop zitten?
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
