Voorbij de coronacrisis: op naar een nieuwe economie

Van Alteren werkt net als de rest van het bedrijf vanuit huis. Met alle technologische mogelijkheden en een flinke dosis positiviteit maakt hij er het beste van. Dat voor velen duurzaamheid tijdens de crisis naar de achtergrond wordt geschoven ten tijde, snapt hij. “Maar het is belangrijk dat men begrijpt dat deze crisis niet los te zien is van de al bekende weeffouten in het huidige systeem. We moeten onze lessen trekken en de kans grijpen om radicale verandering in gang te zetten.”

Kan deze crisis vergeleken worden met klimaatverandering?

“Het zijn allebei grote bedreigingen voor de maatschappij, maar de coronacrisis komt voor iedereen natuurlijk snel dichterbij. Het heeft namelijk een directe impact op de gezondheid en op de inkomsten. En daar wordt vervolgens ook naar gehandeld. De snelheid en omvang van de noodsteunpakketten waarmee overheden wereldwijd op de proppen komen is ongekend. Die voortvarendheid zou ik in de toekomst ook  willen zien bij de bestrijding van klimaatverandering. De impact van de klimaatcrisis zal pas in de toekomst voelbaar zijn. Daarom is nog niet iedereen van de urgentie om vandaag te handelen doordrongen. Toch zullen de gevolgen van klimaatverandering, als we nu niets doen, uiteindelijk veel groter zijn.”

Maar waarom zouden bedrijven zich nu bezighouden met duurzaamheid terwijl zij alle zeilen moeten bijzetten om überhaupt te overleven?

“Het is logisch dat bedrijven nu andere zaken aan hun hoofd hebben. Vooral de impact op de toerisme-, horeca- en tuinbouwsectoren is groot. Maar toch is het voor een ieder belangrijk om verder te kijken. Je wil namelijk niet alleen deze crisis overleven. Je wil ook over 5 of 10 jaar nog bestaan. En daar is meer voor nodig: toekomstgericht leiderschap en een duurzaam businessmodel. De coronacrisis heeft verschillende problemen in het huidige systeem blootgelegd. Een voorbeeld is de afhankelijkheid van andere landen, voor medische producten maar ook voor bepaalde productonderdelen, zoals in de auto-industrie. Door het laatste komen sommige productieprocessen stil te liggen. Daarvoor was er ook al kritiek op internationale toeleveringsketens. Denk aan slechte arbeidsomstandigheden in lagelonenlanden, milieuvervuiling en aantasting van de biodiversiteit. Het is niet houdbaar dat bedrijven zich laten leiden door zo laag mogelijke kosten per eenheid product. De noodzaak om ketens onder de loep te nemen en transparanter te maken is hoger dan ooit.”

De financiële crisis in 2008 leidde tot een tijdelijk daling in de CO2-uitstoot maar uiteindelijk werd de opwaartse trend weer hervat. Waarom zou dat nu anders zijn?

“We leven nu gelukkig in andere tijden waarin men steeds meer het inzicht heeft dat het roer om moet. Duurzaamheid leeft nu veel meer dan 10 jaar geleden. We zien een groeiende groep van leiders, zowel jong en oud, die opstaat om echte verandering in gang te zetten. De weg naar een nieuwe economie - waarin financieel, milieu- en maatschappelijk rendement in balans zijn - is  dus al lang ingeslagen. En ik heb er vertrouwen in dat deze groep leiders en bedrijven deze koers ook vasthoudt of zelfs durft te versnellen. Daarnaast bestaat een groot deel van de technologische oplossingen al en wordt er volop doorontwikkeld en geïnnoveerd om de CO2-uitstoot terug te brengen. Uiteraard zal de heropstart van de economie, gepaard gaan met CO2-uitstoot, zoals we al zien in China. Maar uiteindelijk hebben bedrijven geen keuze: ze moeten overstappen naar de nieuwe economie. Duurzaamheid gaat over meer dan klimaatverandering alleen. Het gaat om het hebben van of aanpassen naar een toekomstig businessmodel. Wat dat betreft biedt elke crisis een kans.”

Kansen pakken klinkt mooi maar ook als een holle frase. Hoe maak je dit concreet?

“Dat is waar onze redacteuren elke dag mee bezig zijn. Dat het anders en duurzamer moet is een no-brainer voor ons en onze lezers. De vroeg is: hoe doe je dat? Niemand heeft de volledige wijsheid in pacht. Maar wij zoeken bedrijven en personen die  op bepaalde onderdelen, zoals energietransitie of circulaire economie, excelleren. We laten hun ervaringen delen, zodat anderen zich daar weer aan optrekken. Ik vind Protix een mooi voorbeeld; een vernieuwend bedrijf dat met de grootste insectenkwekerij ter wereld voorop gaat in de eiwittransitie. En natuurlijk DSM, dat laat zien hoe een bulkchemiefabrikant kan transformeren tot een bedrijf dat oplossingen voor de mondiale ontwikkelingsdoelen biedt én er successen mee boekt. In het Green Leaders format lichten we ook parels uit op het gebied van leiderschap.”

Wat kunnen we de komende weken op DuurzaamBedrijfsleven verwachten?

“Naast al het nieuws, achtergronden en podcasts over succesvol duurzaam ondernemen en leiderschap die iedereen van ons gewend is besteden we uiteraard ook aandacht aan de coronacrisis. We kijken daarbij vooruit met een reeks podcasts over leiderschap in crisis en interviews met ondernemers over hoe zij zich door deze periode heenslaan. We verkennen nieuwe businessmodellen en maken interviews met Green Leaders over de impact van de crisis op thema’s zoals de energietransitie en duurzame mobiliteit. Uiteindelijk willen we onze lezers helpen om een antwoord te vinden op een belangrijke vraag: hoe kan de wereld er na het overwinnen van deze crisis uitzien?”

Wil je weten waar jouw bedrijf staat op het gebied van duurzaam ondernemen? Doe de Business Scan en krijg binnen 15 minuten gratis inzicht in jouw proces met tips om obstakels te overwinnen. 

Foto: Adobe Stock