Dat er een enorme potentie in reststromen zit, is bij Duynie lang en breed bekend. Het bedrijf is Europees marktleider in het verwerken van bijproducten die voortkomen uit de voedingsindustrie. Het recyclen en upcyclen van reststromen zit in de lift, ziet Robbert van Breda, chief new business officer bij Duynie. “Enerzijds zijn er veel fabrikanten die van co-producten af willen. Hun proces is immers klaar: het bier is gebrouwen of de groente zit in een potje. Wat overblijft, zijn de reststromen van het proces. Anderzijds wil de voedingsindustrie co-producten maar wat graag hergebruiken om meer circulair te worden. Die schakel daartussenin, daar is Duynie in gespecialiseerd. We vormen de spil tussen vraag en aanbod.”
Een belangrijke taak, zegt Van Breda. “Het belang zit ‘m in het stuk duurzaamheid. Door reststromen te benutten, maak je optimaal gebruik van een gewas of grondstof die er al is in plaats van iets nieuws te telen of produceren.”
Project bierbostel
Duynie neemt al jaren bierbostel af van Heineken, een reststroom die voortkomt uit de bierproductie. Bierbostel wordt veelal ingezet als veevoer, wat leidt tot een lagere CO2-uitstoot dan bijvoorbeeld mengvoeders. Zo wordt de zuivelindustrie een stukje duurzamer. “Op zich een prima model”, meent Van Breda. “Maar we dachten nog meer uit deze reststroom te kunnen halen.”
Nieuwe techniek
Binnen Duynie werd een nieuwe techniek ontwikkeld waarmee bierbostel wordt gescheiden in eiwitten en vezels. Dat gebeurt door de bostel te wassen, legt Van Breda uit. “Je kunt het zien als een soort wasserette. Door bierbostel te wassen, spoel je de eiwitten er als het ware uit. Wat overblijft, zijn veelal vezels. Zo worden twee stromen gecreëerd: eiwitten en vezels.”
Eiwitten
Het nieuwe scheidingsproces biedt kansen, vervolgt hij. “Omdat bierbostel rijk is aan vezels, gaat het nu vooral naar koeien of andere herkauwers. Maar wanneer eiwitten en vezels van elkaar worden gescheiden, zijn er veel meer toepassingen mogelijk. Het eiwit wordt ook geschikt voor vissen, kippen, katten en zelfs mensen. Het kan zelfs een ingrediënt worden in vleesvervangers of eiwitrijke repen. En omdat de eiwitten afkomstig zijn uit reststromen, hebben ze een lagere CO2-footprint.”
Dat betekent niet dat alle eiwitten uit elke bierbostel geschikt zijn voor menselijke consumptie. Van Breda: “Een bierbrouwer produceert veel verschillende bieren. Het type bier dat wordt gebrouwen, is bepalend voor de eiwitten. Donkere bieren komen voort uit gebrande mout en hebben een veel sterkere smaak dan bijvoorbeeld witbieren. De voedingsindustrie heeft het liefst eiwitten met een neutrale geur en smaak. Dat maakt dat eiwitten uit donkere bierrecepten vaak eindigen in veevoer. Lichte bieren zijn geschikter om te verwerken in menselijke voeding.”
Daar komt nog bij dat eiwit uit bierbostel specifieke eigenschappen heeft. “Het eiwit heeft in het brouwproces al best een hoge temperatuur gehad. Door die hitte heeft het eiwit bepaalde functionaliteiten. Plat gezegd hebben we geen rauw, maar een gekookt ei. Een rauw ei in een cakebeslag fungeert bijvoorbeeld als bindmiddel. Gebruik je daar een gekookt ei voor, dan werkt het niet. Of eiwitten uit bierbostel geschikt zijn, hangt dus af van de toepassing. Aan ons de taak om te zorgen dat die match tussen vraag en aanbod klopt.”
Vezels
De tweede stroom bestaat uit vezels. Heineken gaat deze gebruiken om duurzame energie op te wekken waar hun brouwerij op kan draaien. Van Breda legt uit hoe dat werkt. “Er zijn twee opties. Vezels kunnen in een biovergister worden omgezet naar biogas. Vervolgens kan dat gas de brouwerij van energie voorzien. De vezels kunnen ook worden verbrand. Zo wordt stoom gegeneerd, waarmee de brouwerijprocessen worden verwarmd.”
Dit proces kost ook de nodige energie, erkent Van Breda. “Maar het levert uiteindelijk meer op. Het proces kost zo’n 20 procent. De overige 80 procent komt ten gunste aan de energievoorziening van de bierbrouwerij.”
CO2-reductie
De hernieuwbare energie uit vezels is een schoner alternatief voor het aardgas dat Heineken nu gebruikt. Dat verduurzaamt het productieproces. “Brouwerijen proberen zoveel mogelijk elektrisch te produceren”, licht Van Breda toe. “Maar om de hoge temperaturen te behalen die nodig zijn voor de bierproductie, is nog altijd gas nodig. Dat gas komt uit fossiele brandstoffen. Wanneer hier biogas voor in de plaats komt, verkleint dat de CO2-uitstoot aanzienlijk.” Volgens Heineken gaat om een geschatte reductie van 50 procent.
Meer toepassingen
Vezels opwaarderen naar biogas past goed bij de duurzaamheidsambities van de biergigant. In 2030 wil Heineken van fossiele brandstoffen af en hun brouwerijen CO2-neutraal maken. Maar de vezels uit bierbostel kunnen voor meer toepassingen worden ingezet. Van Breda: “Heineken kiest ervoor om het te gebruiken als duurzame energie, maar je kan het ook inzetten als biobased bouwmaterialen. In vezels zitten bovendien ook veel plantaardige oliën van mooie kwaliteit. Deze kunnen weer worden gebruikt in cosmetica of andere verzorgingsproducten.”
Van start
De eerste bierbrouwerij waar de technologie wordt toegepast staat in Mons-en-Barœul in Noord-Frankrijk. De installatie wordt op dit moment gebouwd en moet in de tweede helft van 2025 operationeel zijn. De bouw wordt mede-gefinancierd door een LIFE-subsidie van de Europese Commissie. Die ziet dit als een kansrijk project. Is het een succes, dan wordt de technologie op meer locaties over de hele wereld uitgerold.
Circulaire ketens
Naast dit project met Heineken heeft Duynie nog veel meer samenwerkingen om reststromen een nieuwe bestemming te geven. Volgens Van Breda is dat hard nodig. “Op dit moment wordt de waarde van reststromen nog niet optimaal benut. Een gemiste kans. Door samenwerkingen op te zetten tussen bedrijven die reststromen produceren en partijen die ze goed kunnen gebruiken, halen we het maximale uit bronnen die we al hebben. Zo gaan we verspilling tegen en maken we de ketens circulair.”
Lees ook:
Dit artikel is gemaakt door een van onze expertredacteuren in samenwerking met onze partner Royal Cosun, waar Duynie onderdeel van is. Change Inc. werkt met partners die de klimaattransitie aanjagen. Zij kunnen cases presenteren waar anderen zich aan kunnen optrekken en zijn eerlijk over de uitdagingen. Niet één bedrijf is al 100 procent duurzaam, maar veel zijn onderweg. Dankzij ons partnermodel zijn onze artikelen gratis toegankelijk voor iedereen. Benieuwd naar onze partners? Klik hier.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
