ASML maakt machines die gebruikt worden in het proces om chips te produceren. Deze chips komen overal in terug: van smartphones tot auto’s.
“ASML is nauw verweven in een heel ecosysteem van spelers. Wij zijn eigenlijk maar een schakeltje in een hele waardeketen van chips," zegt Marijn Vervoorn, duurzaamheidsmanager bij ASML. Het bedrijf speelt een belangrijke rol in die keten, maar is ook afhankelijk van de andere spelers. Dat maakt goede samenwerking cruciaal. “Wij kunnen ons succesverhaal alleen voortzetten als wij onze belangrijkste stakeholdergroepen daar ook in mee laten profiteren.”
Het gaat om vijf groepen: klanten, leveranciers, investeerders, medewerkers en de maatschappij. Over die laatste stakeholder zegt Vervoorn: “Wij kunnen alleen maar succesvol blijven als wij zorgen dat ons bedrijf past binnen een duurzame wereld.” Het bedrijf focust op drie pilaren. De eerste is energie en klimaat, de tweede circulaire economie, de derde mensen. Zo is een veilige, inspirerende omgeving noodzakelijk voor ASML om talenten en partners vast te houden en aan te trekken.
Wat doet ASML aan duurzaamheid?
“Er zijn ontzettend veel voorbeelden. Toen ik hier binnen kwam vond ik het mooi om te zien dat er binnen ASML tussen de vijftig en honderd projecten lopen om de duurzaamheidprestatiete verbeteren. Het leuke vind ik dat een heleboel van die projecten door werknemers zelf zijn opgezet. Duurzaamheid leeft in de bedrijfscultuur."
'Mensen willen bij een bedrijf werken waar zij bijdragen aan een betere wereld'
Er is bijvoorbeeld iemand die zich stoorde aan single-use coffee cups. Diegene zette een projectteam op en zorgde voor een sponsor met budget. Die is nu een infrastructuur aan het opzetten om koffiebekers te recyclen.
"Een ander leuk voorbeeld zijn door collega's opgezette apps. Zo hebben mensen een app opgezet om bij te houden hoeveel kilometers medewerkers fietsen. Voor elke kilometer krijgen collega's punten. Daar kunnen ze dan weer wat leuks mee doen. Een ander heeft een app opgezet om te zorgen dat collega’s met elkaar kunnen carpoolen, waardoor er veel minder auto’s het terrein opkomen. En het is ook gezellig om met elkaar te reizen."
"Als bedrijf moet je meegaan in duurzame initiatieven van medewerkers. Omdat je het zelf belangrijk vindt, maar ook voor de huidige medewerkers en de nieuwe talenten die je binnen wil trekken. Een duurzaam imago is voor veel gekwalificeerd talent een belangrijke voorwaarde. Die mensen willen bij een bedrijf werken waar zij bijdragen aan een betere wereld.”
Hoe maakt ASML grote impact?
“Op dit terrein draaien wij vanaf 2020 volledig op hernieuwbare energie. Daarmee gaat onze footprint hier naar nul. Een ander groot project is het As-New programma, waarbij wij inzetten op hergebruik van machineonderdelen. Bij alles wat terugkomt van onze klanten kijken we of we het opnieuw kunnen inzetten in een andere machine. We inspecteren en repareren het onderdeel, zodat alles er weer als nieuw uitziet. De prestatie moet minstens zo goed zijn als die van een nieuw onderdeel. Een klant koopt natuurlijk een nieuwe machine waarvan de prijs kan oplopen tot meer dan 100 miljoen euro. Dus als daar een gebruikt onderdeel in zit, dan moeten we dat in nauw overleg met de klant doen. We moeten met data kunnen laten zien dat zo'n onderdeel inderdaad net zo goed is als een nieuw onderdeel.
Niet alleen achteraf doen wij aan hergebruik, maar ook in het ontwerp van zo’n machine zijn alle secties modulair opgebouwd. Zodat we die machine bij de klant kunnen opwaarderen, waardoor hij weer helemaal voldoet aan de laatste standaarden en prestatie-eisen.”
Levert duurzaamheid ook geld op?
“Elke euro afval die eruit gaat, is harstikke zonde. Efficiëntie heeft natuurlijk een grote correlatie met winstgevendheid. Je wil je operatie zo efficiënt mogelijk doen en duurzaamheid zit erg dicht tegen efficiëntie aan. Afvalstromen en emissiestromen voegen geen waarde toe, en verlagen dus de efficiëntie van het bedrijfsmodel. Als je dit bedrijf ziet als een systeem dat waarde moet genereren dan is zo’n lekstroom, of het nou om emissies of afval gaat, natuurlijk ongewenst."
Vervoorn noemt een voorbeeld van een project dat hiermee te maken heeft: de verpakkingen van de chipmachines van ASML."Als een wasmachine wordt afgeleverd, wordt die verpakking weggegooid. Zonde, want de volgende wasmachine die de deur uitgaat, heeft een soortgelijke verpakking nodig. Dat is bij onze machines ook het geval. Wij verzamelen die verpakkingen en verschepen ze terug naar onze fabriek, om bij de volgende machine weer te gebruiken. Als dat niet kan verkopen we de verpakking lokaal, want we kwamen erachter dat men die kisten erg mooi en handig vindt en ook graag voor heel andere doelen gebruikt.”
Welke grote stappen wil ASML nog zetten?
"Onze eigen footprint is relatief laag: dus de zogenoemde scope 1 en scope 2." Scope 1 is de directe CO2-uitstoot van een bedrijf. Scope 2 omvat de indirecte uitstoot van CO2, bijvoorbeeld door de opwekking van de gekochte elektriciteit. Scope 3 gaat onder andere om de uitstoot van leveranciers, woon-werkverkeer van medewerkers en klanten die producten van het bedrijf gebruiken.
'Een circulair bedrijfsmodel vraagt een andere manier van samenwerken dan een lineair model'
"Wij merken dat we steeds nauwer moeten samenwerken met klanten en leveranciers omgrotere stappen in duurzaamheid te zetten. Een circulaire economie of een circulair bedrijfsmodel vragen bijvoorbeeld een andere manier van samenwerken dan een lineair model. Je moet intensiever samenwerken; veel meer data uitwisselen. Dat betekent dat wij in de toekomst meer data van onze toeleveranciers zullen vragen en ook meer informatie zullen leveren."
Een specifiek voorbeeld: Stel dat een onderdeel kapotgaat en terugkomt. Dan moet het terug naar een toeleverancier. Dat betekent dat die toeleverancier zijn proces daarop ingericht moet hebben. In plaats van alleen productie van materialen, moeten zij ook een reparatieafdeling hebben. Dat betekent ook dat wij informatie goed moeten aanleveren over wat voor onderdeel het is en in welke staat het verkeert."
"Wij moeten ervoor zorgen dat het onderdeel in de juiste verpakking zit, zodat het uitermate schoon blijft. En wij moeten het heel nauwkeurig vervoeren, zodat het niet beschadigd aankomt bij een leverancier. Tot slot moeten we goede afspraken hebben over welke prijs we hanteren of welke kosten in rekening worden gebracht. Of kopen wij het weer terug? Dat is eigenlijk heel anders dan wat er in een lineair model gebeurt."
Waar staan jullie in de ontwikkeling naar een circulair bedrijfsmodel?
“Aan de machinekant zijn wij daar vrij ver in. Dat komt omdat die machines lang mee gaan. Ongeveer 95 procent van alle machines die wij verkochten werkt nog. De machines worden constant opgewaardeerd en blijven zo enorm waardevol. Tweedehands machines worden vaak voor een hogere prijs verkocht, dan waarvoor de machine aanvankelijk gekocht werd. Met de machineonderdelen zijn we goed op weg. Inmiddels repareren en hergebruiken wij een groot deel van de onderdelen, maar er is nog steeds veel winst mogelijk. Dat concept moeten we steeds verder uit te rollen totdat we zo dicht mogelijk bij die 100 procent circulariteit komen.”
Lees meer over de circulaire economie:
- De weg vrijmaken voor de circulaire economie: 5 opvallende voorbeelden
- De transitie naar een circulaire economie vraagt om leiderschap: 6 lessen van Green Leaders
- Zelf aan de slag met de circulaire economie: 7 vragen over subsidie
Afbeelding: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
