'Belastingverschuiving van arbeid naar gebruik: goed voor mens en milieu’

Bij de start van de Week van de Circulaire Economie maandag overhandigde Femke Groothuis, oprichter  van The Ex’tax Project, het deltaplan aan staatssecretaris van Financiën Hans Vijlbrief. “Ons onderzoek laat zien dat belastinghervorming goed is voor de economie, goed voor werkgelegenheid en goed voor CO2-reductie”, zegt Groothuis over de belastingverschuiving van arbeid naar vervuiling en verbruik van natuurlijke hulpbronnen. Zij benadrukt dat het niet gaat om méér belasten, maar slimmer. Op die manier kan het belastingstelsel bijdragen aan groen en inclusief herstel.

Belasting als basis voor een circulaire economie

Samen met kennispartners Deloitte, EY, KPMG en PwC onderzocht de denktank in het rapport Deltaplan Belastingen voor een Circulaire en Sociale Economie hoe het belastingstelsel zo kan worden ingericht dat het bijdraagt aan een circulaire economie.

Cambridge Econometrics, leverancier van macro-econometrische studies voor onder andere de Europese Commissie, rekende de plannen door. ‘De doorrekening laat zien dat de maatregelen Nederland in 2025 een hoger bruto binnenlandsproduct opleveren (+2,4 procent) en meer werkgelegenheid (+2,6 procent) dan in het basispad. Dit betekent meer dan 21 miljard euro economische groei en 233.000 mensen extra aan het werk.’ Zo staat in het rapport.

Lees het rapport hier.

Loonheffingskortingen en intelligente kilometerheffing

In de studie presenteert Ex’tax een voorbeeldpakket van twintig beleidsopties die stapsgewijs de lasten op arbeid verlagen voor huishoudens en werkgevers. Ook geeft de denktank voorbeelden van wat voor beprijzingen mogelijk zijn en hoe deze opbrengsten vervolgens worden ingezet. Bijvoorbeeld als loonheffingskortingen voor werkgevers gebaseerd op extra inzet van mensen en loonheffingskortingen voor om- en bijscholing. Aan de andere kant gaat de belasting op vervuiling en grondstoffengebruik omhoog. Bijvoorbeeld door de CO2-heffing uit te breiden naar meer sectoren dan alleen de industrie. Ook het invoeren van een ‘intelligente’ kilometerheffing komt ter sprake: een prijs per gereden kilometer op alle wegen en voor alle voertuigen, gedifferentieerd naar type voertuig, gewicht en brandstofgebruik. De motorrijtuigenbelasting (mrb) wordt in dat geval afgeschaft.

Een belastingverschuiving is een complexe zaak, maar dit moet ons er niet van weerhouden om ervoor te gaan, vindt Ex’tax. Ook hoeven we niet te wachten op Europa. Afstemming en samenwerking binnen de Europese Unie is een voorwaarde voor succes, maar veel stappen moeten op nationaal niveau worden gezet. ‘Nederland kan op nationaal niveau beginnen met de implementatie van de eerste beleidsopties; het laaghangend fruit.’ Zoals het aanstellen van een regeringscommissaris en het samenstellen van een werkgroep fiscaliteit en onderneming.

Draagvlak voor belastingverschuiving?

Uit een enquête in samenwerking met ABN AMRO vroeg Ex’tax 300 Nederlandse ondernemers en managers naar hun mening over deze belastingverschuiving. Van de respondenten was 96 procent het eens of zeer eens met de stelling: ‘De lasten op arbeid moeten omlaag en die op verbruik en vervuiling omhoog.’ Om toekomstbestendig te blijven onderzoekt 52 procent van de respondenten of zij hergebruikt materiaal kunnen gebruiken in hun productieproces, terwijl 47 procent probeert een groter deel van de omzet uit diensten te halen.

De vervolgvraag is of de politiek iets ziet in deze belastinghervorming, want dat is het ultieme doel voor Groothuis. Zij streeft naar opname van de belastingherziening in het regeerakkoord van het nieuwe kabinet in 2021. In een eerder gesprek met Change Inc. vertelde ze dat zij de tijd rijp acht voor een systematische aanpak. “Iedereen snapt dat de spelregels die ons in de problemen hebben gebracht, die problemen niet gaan oplossen. Om duurzaam ondernemen een eerlijk speelveld te geven, moet de tax-shift er nu komen.”

Lees ook: CO2-belasting: Zo kan het eruit gaan zien

Bron: Ex'Tax | Afbeelding: Adobe Stock