1. We moeten uit onze groene bubbel stappen
Nederland scoort matig op het gebied van duurzaamheid. Volgens Maria van der Heijden, directeur bij MVO Nederland, is er nog veel winst te behalen. Daarvoor is het wel nodig dat duurzaamheidsmanagers zich openstellen voor andere zienswijzen.
“Duurzaamheidsmanagers zitten nog te veel in een ‘groene bubbel’. Ze spreken vooral met gelijkgestemden. Terwijl het juist loont om de taal van mensen daarbuiten te spreken, met name die van de business. Want duurzaamheid heeft allerlei businessvoordelen, maar dan moeten ze daarvan wel overtuigd worden. De hele keten moet daarbij betrokken worden. Multidisciplinaire teams met gedreven mensen maken het verschil.”
2. Radicale innovatie vraagt om volharding
Volgens wetenschapsjournalist en programmamaker Rob van Hattum moet je voor het realiseren van radicale innovatie niet bang zijn om tegen de stroom in te zwemmen. Hij haalt het voorbeeld aan van de Duitse SPD-politicus Hermann Scheer. “Begin jaren ‘90 berekende hij dat de productie en inzet van zonnepanelen op grote schaal een haalbaar alternatief is voor fossiele brandstoffen. Dat leverde in het begin vooral hoongelach en sceptische reacties op. Maar hij volhardde in zijn missie. Nu geldt hij als een van de grondleggers van het gebruik van zonne-energie.”
3. Durf plannen vroegtijdig bij te stellen
Overigens mag volharding niet uitmonden in een starre houding. “Volharding is goed, maar het kan zijn dat onderweg het einddoel inmiddels achterhaald blijkt”, zegt Geanne van Arkel, Head of Sustainable Development bij tapijttegelfabrikant Interface en MVO-manager van het jaar 2018. “Dan moet je het lef hebben om vroegtijdig je plannen bij te stellen.”
Bij haar werkgever Interface kunnen ze daarover meepraten. Hun ‘Mission Zero’, waarmee Interface de CO2-uitstoot in 2020 wilde reduceren tot 0, bleek enkele jaren geleden niet voldoende. “Minder kwaad doen is niet genoeg. De klimaatverandering is al gaande. We moeten terug naar de oorspronkelijke situatie. Dat vraagt om een herstellende bijdrage. Niet voor niets is nu Climate Take Back ons nieuwe grote duurzaamheidsproject.”
4. Maak gebruik van biotechnologie
Biotechnologie is een haast onuitputtelijke inspiratiebron voor radicale innovatie. Kunstenaar Jalila Essaïdi heeft dat de afgelopen jaren meer dan voldoende bewezen. Voor haar project ‘Bulletproof Skin’ maakte ze kogelwerende huid van spinrag. Voor haar project ‘Mestic’ ontwierp ze kleding gemaakt van cellulose uit koeienmest. “Nederland moet met biotechnologie aan de slag, willen we niet hopeloos achterblijven op dit gebied. VS en China zijn al volop bezig. We mogen onze achterstand niet nog verder vergroten.”
Wat daarvoor nodig is? Volgens Essaïdi zijn in ieder geval meer broedplaatsen voor innovatie gewenst. Zelf geeft ze het goede voorbeeld. Ze liet onlangs enkele voormalige oorlogsbunkers nabij Eindhoven tot innovatieplekken ombouwen. Daar komen kunstenaars, filosofen en techneuten bij elkaar voor baanbrekende ideeën.
5. Denk als een sciencefictionauteur
Inspiratie vinden voor radicale innovaties is niet eenvoudig. Toch is er volgens Van Hattum een effectieve methode: denk als een sciencefictionauteur. “Sciencefiction gaat vaak uit van onze wereld, en voegt daar een bepaald aspect aan toe dat voor een grote verandering zorgt. Zo onderzoekt sci-fi op een narratieve manier de gevolgen van die verandering.”
Die aanpak is volgens hem ook bruikbaar tijdens brainstormsessies. “Bedenk een grote verandering en werk uit wat die voor gevolgen zou kunnen hebben. Vanuit dat narratief komt de inspiratie vanzelf.”
Optimisme
Er is nog veel te doen voor Nederland zijn duurzaamheidsdoelstellingen haalt. Toch blijven de duurzaamheidsexperts optimistisch. Helmich Jousma, Teamleader Concept Design bij Interface: “Grondstoffen verdwijnen niet, zo leert de natuurkunde ons. Het is de kunst om deze dusdanig te verwerken dat we niet duizenden jaren moeten wachten voor ze weer bruikbaar zijn.”
Bovendien is er een goede reden voor optimisme. Innovatie is inmiddels gedemocratiseerd. Voorheen waren het met name grote multinationals die voor doorbraken zorgden, maar inmiddels zijn de meeste radicale innovaties afkomstig uit het midden- en kleinbedrijf. Duurzaamheid is daarmee gedemocratiseerd. We kunnen goede ideeën bovendien efficiënter delen dan ooit. “Show, don’t tell. Laat vooral de resultaten zien. Die inspireren en maken enthousiast”, besluit Van Arkel.
Bron: Co-Workx | Afbeelding: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
