Leek de vleesconsumptie het vorige decennium nog licht te dalen; sinds 2016 eten we juist weer meer vlees, concludeerde onderzoeks- en adviesbureau CE Delft in 2018. Dit terwijl er steeds meer informatie beschikbaar is over de negatieve effecten van vleesconsumptie op het gebied van milieu en klimaat, dierenwelzijn en de volksgezondheid.
Lage vleesprijs doorslaggevend
Volgens CE Delft speelt de lage vleesprijs hier een grote rol in. Voor de consument is prijs nog altijd de doorslaggevende factor bij het kopen van voedsel. Dat is interessant, want diezelfde consument blijkt wel degelijk open te staan voor eerlijke voedselprijzen, zo blijkt uit diverse onderzoeken. In een consumentenonderzoek van LTO gaf maar liefst 62 procent van de respondenten aan van de kiloknallers af te willen als de meerprijs ten goede zou komen aan de boeren en het milieu.
Door alle maatschappelijke kosten van vleesconsumptie in kaart te brengen, stelde CE Delft een echte vleesprijs vast. De conclusie: kippenvlees zou 26 procent duurder moeten zijn dan in de supermarkt, rundvlees 40 procent en varkensvlees zelfs 53 procent. Het geluid om werk te maken van deze eerlijke vleesprijs wordt steeds sterker. Wij zetten een aantal voorstanders op een rij.
Jeroom Remmers: ‘Met een eerlijke vleesprijs veranderen mensen hun gedrag’
Jeroom Remmers is directeur van de True Animal Protein Price (TAPP) Coalitie. Deze coalitie van bedrijven en organisaties heeft een plan voor de invoering van een eerlijke vleesprijs in Nederland, in de vorm van accijns. De opbrengsten gaan via een speciaal fonds naar hogere inkomens voor boeren, compensatie van lage inkomensgroepen en verlaging van de prijs van aardappelen, vleesvervangers, groente en fruit.
True Pricing heeft een veel groter effect op gedragsverandering dan bewustwordingscampagnes, stelt Remmers op Oneworld. Hij maakt de vergelijking met roken en energieverbruik: hoe duurder, hoe minder mensen het gebruiken. “De behoefte om te eten en te reizen blijft, maar er ontstaat ruimte voor duurzamere varianten.”
Jan Terlouw: ‘Kip is 7 keer goedkoper dan in de jaren zestig’
Oud-politicus en schrijver Jan Terlouw maakt zich al jaren hard voor een eerlijke vleesprijs en onderschrijft dan ook de plannen van TAPP. ‘Laat die vleestaks er komen, en wel nu’, schreef hij in 2013 in Trouw. Volgens Terlouw houdt de vleeslobby een eerlijke vleesprijs tegen op basis van het argument dat vlees voor iedereen betaalbaar moet zijn. Dat argument snijdt echter geen hout, meent de schrijver: “Kip is 7 maal goedkoper dan in de jaren zestig en varkensvlees 2,5 maal. Met die betaalbaarheid zit het in verhouding dus wel goed, ook met accijns.”
De vleestaks is overigens verre van nieuw, schreef Terlouw gisteren in Trouw. Al in de Middeleeuwen bestond er in Nederland een accijns op vlees, die pas in 1942 werd afgeschaft. Terlouw verwacht dat de TAPP-plannen een plek krijgt in het volgende regeerakkoord.
Jaap Seidell: ’90 procent van de aanbiedingen in de supermarkt is ongezond en niet duurzaam’
Volgens gezondheidswetenschapper Jaap Seidell is een voedingspatroon met meer lokaal, plantaardig voedsel een stuk duurzamer en gezonder dan de grote hoeveelheden vlees, zuivel en bewerkte producten die we nu eten. Landbouwsubsidies houden het huidige systeem met lage voedselprijzen in stand. In de supermarkt is 50 tot 70 procent van het aanbod ongezond en niet duurzaam; voor aanbiedingen is dit zelfs 90 procent.
Dit systeem kan doorbroken worden door de kosten van voedselproductie op gezondheid en milieu door te belasten. De coronacrisis maakt die oproep volgens Seidell alleen maar urgenter, want mensen met gezondheidsproblemen worden extra hard geraakt door het virus.
Luister ook onze podcast: Ons voedselsysteem moet op de schop, vindt Jaap Seidell
Nederlandse Vereniging van Banken: ‘Stimuleer eerlijke prijs en lastenverdeling in de keten voor agrarische producten’
Ook uit de financiële sector komt de oproep voor eerlijke beprijzing van voedsel. Volgens de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) staan de rentabiliteit en liquiditeitspositie van agrarische ondernemers steeds meer onder druk, wat het voor banken lastig maakt om leningen te verstrekken. Een eerlijke voedselprijs draagt bij aan toekomstbestendige duurzame verdienmodellen die nodig zijn om als land voorop te blijven lopen met duurzame landbouw en voedselproductie. In het realiseren van de juiste prijsprikkels spelen volgens de NVB alle ketenpartners een rol: financiële instellingen, afnemers, maar ook de overheid.
Gaat de vleestaks er ook echt komen?
De TAPP Coalitie verzamelde dit voorjaar 50.017 handtekeningen voor zijn eerlijke vleesprijsplannen. In juni overhandigde TAPP deze aan minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. De minister vond het goed dat de vleestaks op de kaart wordt gezet, maar verwachtte niet dat die er komt vóór de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. “Richt je op de schrijvers van de verkiezingsprogramma’s”, was haar advies. Of de vleestaks er echt gaat komen, hangt dus (mede) af van de aankomende verkiezingen.
Bron: Trouw / Oneworld / NieuweOogst.nl | Beeld: AdobeStock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
