Tim Kreukniet van start-up Trabotyx: "Ik hoop dat het met de robot makkelijker wordt voor gangbare boeren om de overstap naar biologische landbouw te maken"

Wat is je visie op een duurzame toekomst?

“Ik denk dat we het consumeren los moeten laten en dat we meer moeten waarderen waar we gelukkig van worden en plezier van krijgen. En dat we daarmee in staat zijn om allemaal een volwaardig leven te leiden op deze planeet. Het grootste deel van de mensen leeft nu in steden, volledig uit balans met de natuur. We hebben geen idee waar dingen vandaan komen. Duurzaamheidsgedrag is helaas vaak een checkbox. Zo van, ‘ik heb groene stroom en ga langs de bio-supermarkt, dan doe ik wel genoeg.’ Dat vind ik zelf ook moeilijk, en dat is het voor heel veel mensen. Steeds meer zie ik hoe we vastzitten aan een green growth mindset: groene groei is goed, en alles wordt daarin uitgedrukt, maar hebben we deze groei wel nodig, en zou loslaten van groei ook niet een deel van de consumptiedrift weghalen? Heel praktisch: Het is leuk om een elektrische auto te hebben in plaats van een dieselauto, maar als ze veel stil staan, heb je dan wel een auto nodig? Daar zitten veel transitiestappen in, waarin teveel naar de overheid wordt gekeken en te weinig naar het eigen spiegelbeeld. Het wordt ons overigens niet makkelijk gemaakt, met al die spullen die kunstmatig goedkoop zijn, omdat de externe kosten niet worden meegenomen, denk bijvoorbeeld aan kleding, plastic spullen uit China en ons voedsel.

Met Trabotyx richten we ons op onkruid wieden voor biologische boeren. Dit wordt nu gedaan door arbeidsmigranten, die hele dag op hun buik liggen en met de hand en een aardappelmesje onkruid tussen gewassen weghalen. Werken met boeren is heel praktisch. Het zijn ondernemers die aan het einde van het seizoen een goede oogst willen hebben. Daarvoor heb je schone gewiede akkers nodig en dat geeft de boer nu kopzorgen, omdat die arbeid steeds moeilijker te vinden is. Logischerwijs maakt dit de biologische landbouw duurder. Wij willen boeren die kopzorgen besparen, zodat ze niet meer handmatig onkruid hoeven te wieden, en zo zorgen we voor betere marges. Nu ik zelf zo vaak bij de boer op bezoek ben om de robot te testen, zie ik hoeveel moeite hij moet doen om het gewas - bijvoorbeeld wortelen - in de supermarkt te krijgen. Daar zitten zoveel verschillende stappen in, als wij stedelingen dat beter door zouden hebben gooiden we echt nooit meer eten weg. Ik doe het zelf in ieder geval niet meer.”

Hoe geef je leiding?

“We werken nu met tien mensen en zijn nog echt een hardcore start-up. Dat betekent voorop gaan in een onduidelijke wereld. Daarbij is het voor ons belangrijk om vertrouwen te winnen bij de boeren, die vrij conservatief zijn. Logisch, want ze zijn vaak een speelbal van mensen die zelf nooit op de akker staan. Maar het is belangrijk om ze mee te nemen in het proces, en vertrouwen te winnen zodat ze één stap verder zetten dan ze zelf bedacht hadden. Daarmee verbreed je hun eigen blik op innovatie, en nemen ze iets meer risico.”

Welke impact heb je al gerealiseerd?

“We zijn pas net gestart, dus de impact is nu nog niet zo groot. Maar in de toekomst hopen we dat de robot het voor gangbare boeren makkelijker maakt om de overstap naar biologische landbouw te maken. Want dan gebruiken ze minder gewasbeschermingsmiddelen en pesticiden, en wordt het werk van de boer een stuk makkelijker. Akkerbouwers zíén namelijk het klimaat veranderen op hun akkers, ze weten dat het anders moet, en dat maakt het mooi om met ze samen te werken, om te kijken hoe het anders kan. Want je moet je voorstellen dat in de zomer, wanneer jij en ik op vakantie zijn, de boer 60 tot 80 uur per week werkt. Je moet ze daarom helpen met een oplossing die tijd bespaart, in plaats van dat er taken bijkomen. Daarom willen wij de boer verder volledig ontzorgen, verwisselen we de accu van de robot als hij leeg is, en sturen we hem van een afstand bij. Elke robot neemt het werk over van vier mensen en de boer betaalt niet voor de robot, maar voor de gewiede hectare. Volgend jaar verwachten we dat de eerste boeren gaan betalen voor de onkruid wied service, om later natuurlijk honderden robots in Nederland en het buitenland op het veld te hebben. Het mooie van werken met boeren is dat het praktisch moet werken en daarna mag je dromen. Daarom vind ik het belangrijk dat ze deelgenoot zijn van de innovatie, en willen we ze op termijn ook laten investeren in Trabotyx, in plaats van geld ophalen bij een investeerder dat er enkel een financieel belang bij heeft.”

Wil je meer weten over duurzame landbouw? Lees het dossier of blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief.

Luister hier een eerdere podcast terug met Mark Post, oprichter van kweekvleesbedrijf Mosa Meat.