Voor wie Maersk niet kent, de Deense multinational is de grootste containerrederij ter wereld. Van al het voedsel dat in koelcontainers de oceanen oversteekt, neemt Maersk bijvoorbeeld 30 procent voor zijn rekening. Het is dan ook niet verwonderlijk dat voedselverspilling hoog op de agenda staat bij het concern. Verspilling staat immers gelijk aan minder business.
Voedselverspilling terugdringen
Momenteel gaat ongeveer een derde van al het geproduceerde voedsel in de wereld verloren. Zo’n 75 procent daarvan wordt verspild voordat het überhaupt de supermarkt heeft bereikt. Dat is niet alleen doodzonde, maar ook onhoudbaar.
"Van de ruim 2 miljoen ton tomaten die Nigeria jaarlijks produceert, gaat de helft verloren"
“Met de huidige mate van voedselverspilling, moeten we in 2050 ongeveer 70 procent meer voedsel produceren dan nu; anders kunnen we de razendsnel groeiende wereldbevolking niet langer voeden”, zegt Peter Votkjaer Jorgensen, venture partner bij Maersk Growth. “Dat is een bijna onmogelijke opgave. Als we een toekomstbestendige voedselvoorziening willen, moeten we voedselverspilling dus wel terugdringen, in elke schakel van de keten.”
Ketenpartners opzoeken
Maersk ziet daar een belangrijke rol voor zichzelf in weggelegd. Dat is opvallend, want tijdens transport gaat er niet bijzonder veel voedsel verloren. “Als verse producten een gekoelde container of vrachtwagen eenmaal bereikt hebben, kan er niet veel fout gaan”, vervolgt hij. “Wat er daarvoor gebeurt, dát is belangrijk.” In ontwikkelingslanden, waar een groot deel van het vers voedsel geproduceerd wordt, gaat momenteel bijvoorbeeld erg veel voedsel verloren. Jorgensen noemt Nigeria’s tomatenproductie als voorbeeld: van de ruim 2 miljoen ton die het land jaarlijks produceert, gaat ongeveer de helft verloren.
“De infrastructuur en opslagfaciliteiten schieten in dergelijke landen vaak tekort, waardoor veel voedsel aan het begin van de keten al verloren gaat”, aldus Jorgensen. “Daar zien we bij Maersk een rol voor onszelf weggelegd. Door iets verder af te dalen in de keten, om daar in te zetten op betere infrastructuur en betrokken te zijn bij de coördinatie, kunnen we veel positieve impact maken.”
Investeren in de toekomst
Om die impact te vergroten, investeert Maersk Growth (de investeringstak van de containerrederij) ook in innovaties en technologieën die in de toekomst het verschil moeten maken. Geen gemakkelijke opgave, zo bleek. Hoe bepaal je immers welke innovaties dat zijn? “We merkten dat we te weinig inzicht hadden in de voedselketen om die afweging te maken”, stelt Jorgensen. “Daarom schakelden we de hulp van Rockstart in.”
“Het is niet gemakkelijk om de juiste startups te vinden”
Rockstart is een zogeheten accelerator, die startups op allerlei manieren ondersteunt in hun opschalingsproces (zie kader onderaan de tekst). Bijvoorbeeld door ze te koppelen aan grote corporates, zoals Maersk. Kim Geesink, director corporate programs bij Rockstart, herkent het probleem dat Jorgensen schetst. “Corporates zijn vaak op zoek naar niche-samenwerkingen, rondom een specifiek probleem”, legt ze uit. “Het is niet gemakkelijk om daar de juiste startups bij te vinden.”
Rockstart zette daarom een nieuwe dienst op poten, om startups en corporates optimaal aan elkaar te verbinden. Dat is belangrijk, want samenwerkingen tussen startups en corporates brengen een aantal belangrijke voordelen met zich mee, voor beide kanten. “Startups hebben vaak een waanzinnige innovatie in handen, maar worstelen met het vinden en betreden van de juiste markt”, aldus Geesink. “Corporates kunnen daarbij helpen. Zij beschikken over het netwerk en de marktkennis die startups missen, maar wel heel hard nodig hebben.”
“Corporates profiteren op hun beurt van de nieuwe oplossingen en technologieën die startups bieden. Technologische ontwikkelingen gaan tegenwoordig zo snel; dat kunnen bedrijven onmogelijk binnenshuis blijven bijbenen. Ze moeten dus wel samenwerkingen aangaan (bijvoorbeeld met innovatieve startups), anders worden ze in no-time ingehaald door de concurrentie.”
Een goede match vinden
Met andere woorden: startups en corporates hebben elkaar keihard nodig. Maersk en Rockstart lanceerden daarom een uniek programma: FoodTrack. Via dit programma werden startups met innovatieve oplossingen op het gebied van voedselverspilling uitgenodigd bij Maersk Growth, om vier weken lang intensief samen te werken.
“Dat diende drie doelen”, vertelt Jorgensen. “Ten eerste bood het ons veel kennis en inzichten over de voedselketen, zodat we die in korte tijd beter leerden kennen. Ten tweede konden we via deze weg laten zien dat (en waarom) voedselverspilling een belangrijk onderwerp is voor ons. Ten derde stelde het ons in staat om de juiste investeringen te maken, dat is immers waarvoor Maersk Growth in het leven werd geroepen. Door vier weken lang samen te werken, konden we veel beter inschatten of we in bepaalde startups wilden investeren of niet.”
Intensieve vier weken
Het bijzondere programma ging van start aan de vergadertafel bij Maersk. “Wij definieerden gezamenlijk het probleem (voedselverspilling) en bouwden daar vervolgens een tailormade programma omheen, om de juiste startups aan te trekken”, vertelt Geesink. Rockstart sneed bijvoorbeeld haar uitgebreide netwerk van startups aan en lanceerde een marketingcampagne, zodat startups zich ook uit zichzelf konden aanmelden. Van de honderden aanmeldingen werden uiteindelijk tien startups uitgenodigd op het hoofdkantoor van Maersk, voor het FoodTrack-programma.
Lees meer: Voedselverspilling tegengaan met kunstmatige intelligentie én gezond verstand
Het was daarbij belangrijk dat iedere startup waarde kon halen uit deze periode, vervolgt Geesink: “We organiseerden bijvoorbeeld veel workshops en namen samen met startups hun businesscase onder de loep: met welke problemen kamp je? En hoe past jouw oplossing in de bedrijfsvoering van Maersk? Daarnaast konden startups demonstraties doen van hun technologie binnen de bedrijfsvoering van Maersk en hadden ze toegang tot Maersk’s industriekennis en data. Dat is ontzettend waardevol voor startups.”
"Startups en corporates hebben elkaar keihard nodig"
“Normaal gesproken gaan er maanden of jaren overheen voordat startups en corporates op deze manier samenwerken. Dankzij FoodTrack kon dat binnen een paar weken”, zegt ze. “Zo bouwden we in korte tijd een brug tussen corporate en startup en plantten we meteen het zaadje voor langere samenwerkingen.”
Investeren en samenwerken
Hoewel de eerste editie van FoodTrack niet tot langere samenwerkingen of investeringen leidde, was dat bij de tweede editie wel het geval. Maersk Growth investeerde bijvoorbeeld in Startchy: een startup die een plantaardige coating ontwikkelt, waardoor het rijpingsproces van verse producten vertraagt en de houdbaarheid van het product verdubbelt.
Daarnaast sloeg Maersk de handen ineen met Inspirafarms, een startup die mobiele en gekoelde opslagplekken op zonne-energie naar de markt brengt. Deze pakhuizen worden geplaatst op plekken waar de opslagmogelijkheden voor voedsel momenteel tekort schieten, waardoor veel voedsel verloren gaat. Door de oplossing van Inspirafarms wordt deze voedselverspilling juist teruggedrongen. Maersk haalt het opgeslagen voedsel vervolgens op bij de koelhuizen van Inspirafarms en draagt zorg voor het verdere transport.
Tweerichtingsverkeer
Met deze samenwerkingen in de achterzak, was het FoodTrack-programma dan ook een regelrecht succes voor Maersk. Maar dat geldt ook voor de deelnemende startups, stelt Jorgensen. “Startups zijn de crazy thinkers; die creativiteit is belangrijk voor multinationals als Maersk”, besluit hij. “Maar wij kunnen op onze beurt het opschalingsproces van startups versnellen, door onze kennis, expertise en data met hen te delen. Het is echt tweerichtingsverkeer.”
Wat doet Rockstart?
Rockstart houdt zich op allerlei manieren bezig met het ondersteunen van startups. Het bedrijf is met name actief op het gebied van energie, agrifood, zorg en welzijn en opkomende technologie. De accelerator voorziet startups van kapitaal (en is daarmee dus ook een investeringsmaatschappij), toegang tot de juiste markten, expertise en een community van gelijkgestemden. Het doel? Startups helpen in hun opschalingstraject. De focus ligt daarbij vooral op purpose-driven startups, die een technologie of innovatie in handen hebben die positieve verandering in de wereld teweeg kan brengen.
Beeld: Maersk.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
