Minister: overschakelen op kringlooplandbouw

Nederlandse boeren moeten de omslag maken naar kringlooplandbouw. Die omslag kan echter alleen slagen als de boer ook een eerlijke prijs voor zijn product krijgt. Dat schrijft minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voeselkwaliteit (LNV) in haar visie 'Landbouw, Natuur en Voedsel: Waardevol en Verbonden'. 

"Ons huidige landbouwsysteem is erop gericht zoveel mogelijk te produceren tegen zo laag mogelijk kosten. Na de Tweede Wereldoorlog was dat ook de grote opdracht. Inmiddels staat onze landbouw daardoor wel steeds meer onder druk. Het wordt nu de uitdaging om met zo min mogelijk grondstoffen, en dus minder belastend voor het milieu, ons voedsel te produceren. Om alle producten die het bedrijf verlaten te gebruiken als eindproduct of als grondstof voor andere schakels in de kringloop. Kringlooplandbouw doet recht aan de natuur en levert ook een goede boterham op", aldus Schouten. 

Lees ook: PBL: 'Er moet een landbouwakkoord komen'

Reststromen

De inzet van het kabinet voor de periode tot 2030 is de nutriëntenkringlopen in de veevoeding te verkleinen en op het laagst mogelijke niveau te sluiten. Daarnaast streeft het kabinet, ook in de veehouderij, naar het zo veel mogelijk voorkomen van verliezen van voedsel, reststromen, koolstof, energie en water. In de genoemde periode vindt een omslag plaats waardoor veehouders steeds meer voer gebruiken dat zij zelf hebben geteeld of hebben aangekocht van bij voorkeur lokale of regionale producenten. Ook benutten zij in het veevoer steeds meer rest- en bijproducten uit de humane voedingsindustrie.

Hoe werkt kringlooplandbouw? Bekijk hier onze infographic.

Zonder emissies

Voor de plantaardige teelten betekent kringlooplandbouw dat er steeds nauwkeuriger geteeld wordt, naar draagkracht van de bodem en met uitgekiende bouwplannen, bemesting op maat en preventie van ziekten, plagen en onkruiden. Daar waar gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt, is dit conform de principes van geïntegreerde gewasbescherming, nagenoeg zonder emissies naar het milieu en zonder residuen. Veredeling, preventie, goed bodem- en waterbeheer, inzet van biologische plaagbestrijders en inzet van laagrisico-middelen maken onderdeel uit van een geïntegreerde aanpak. 

In een circulaire kas worden, zo efficiënt mogelijk, voedselgewassen en sierproducten geteeld zonder emissies naar bodem, water en lucht, wordt zo min mogelijk water gebruikt en wordt zo veel mogelijk klimaatneutraal geproduceerd. Waar mogelijk wordt gebruik gemaakt van aardwarmte en restwarmte uit andere sectoren. CO₂ (meststof voor planten) wordt uit de lucht gehaald of afgevangen door industrie en hergebruikt in de kas.

Biodiversiteit

De kabinetsinzet is dat in 2030 de natuur in de natuurgebieden, op de landbouwgronden en in de wateren rijker en veelzijdiger is: de landbouw benut biodiversiteit voor bijvoorbeeld bestuiving, bodemvruchtbaarheid en ziekte- en plaagwering en creëert tegelijk leefgebied voor allerlei soorten dieren.

De kringloop in de veehouderij, akkerbouw en tuinbouw hoeft niet beperkt te blijven tot één bedrijf maar kan zich uitstrekken tot meerdere bedrijven in een grote of kleine(re) regio. De diversiteit in de kringlooplandbouw zal groot zijn. De ene ondernemer zet in op voedselproductie voor de lokale markt en zoekt daarvoor partners, een ander ziet kansen voor de export naar de wereldmarkt en benut daarvoor zijn internationale relaties; vaak gaat het om de combinatie van beide. 

Eerlijke prijs

De omslag naar kringlooplandbouw kan alleen slagen als de boer ook een eerlijke prijs voor zijn product krijgt. De boer wil beloond worden voor duurzame, veilige en hoogwaardige producten. Alleen dan krijgt hij de gelegenheid te investeren. Daarom slaat deze visie ook op de banken, op de voedingsindustrie, op de supermarkten en op de consument.

De eerste stap is dat overheid en maatschappelijke partijen vanaf nu aan de slag gaan om afspraken te maken over de resultaten die de komende jaren bereikt moeten worden, hoe deze gemeten gaan worden en welke inzet dat van eenieder vraagt. Deze afspraken moeten in het voorjaar 2019 vastgelegd zijn.

Bron: Ministerie van LNV | Afbeelding: Shutterstock