Waar moet de productie van een ei aan voldoen? Dat is de vraag die voormalig lector en ondernemer Ruud Zanders zichzelf stelde om tot een nieuwe, duurzame kippenstal te komen. Samen met boer Styn Claessens, duurzaamheidsdeskundige Maurits Groen en communicatiestrateeg Olivier Wegloop bedacht en ontwikkelde hij de Kipster-stal, die sinds september in het Limburgse Venray staat. Ze kwamen met een aantal oplossingen voor de belangrijkste uitdagingen in de pluimveehouderij.
“We hebben in eerste instantie gekeken naar dierenwelzijn”, legt Zanders uit. “De Kipster-stal heeft een binnentuin met bomen, struiken en voldoende frisse lucht en daglicht.” Daar kunnen de 24.000 kippen, van nature bosdieren, scharrelen en spelen. Daarnaast hebben de kippen toegang tot een uitloop rond de boerderij. Dankzij deze maatregelen heeft Kipster drie sterren van het Beter Leven-keurmerk van de Dierenbescherming ontvangen.
Duurzame energie
Behalve diervriendelijk, is de Kipster-stal ook duurzaam. “De boerderij draait volledig op zonne-energie, die wordt opgewekt door in totaal 1.097 zonnepanelen op het dak. De panelen leveren meer energie dan de boerderij nodig heeft; het overschot wordt via de onderneming Kipsterstroom verkocht aan consumenten”, aldus Zanders.
Door systemen uit de industrie toe te voegen, kan fijnstof uit de boerderij bovendien grotendeels worden afgevangen. Dat leidt tot een fijnstofreductie van meer dan 90 procent.
Verder is gekozen voor een kippenras dat relatief weinig voer nodig heeft. Zanders: “Het voer wordt bovendien volledig samengesteld uit restromen, afkomstig van bijvoorbeeld bakkers. Er wordt dus geen rechtstreeks land gebruikt voor ons kippenvoer. Dat is efficiënter en minder belastend voor het milieu.”
"Aan alles is gedacht, zowel op het gebied van dierenwelzijn, als mens en milieu"
Haanburgers
De combinatie van deze maatregelen resulteert volgens de initiatiefnemers van Kipster in de meest dier-, milieu- en mensvriendelijke kippenstal ter wereld. De eieren uit deze stal zijn inmiddels te koop bij supermarktketen Lidl, die in 2016 al toezegde om de eieren vijf jaar lang af te nemen.
Naast eieren neemt Lidl ook het vlees van uitgelegde kippen en haantjes af. Haantjes worden normaal gesproken kort na hun geboorte gedood, omdat zij geen eieren leggen en minder vlees produceren dan vleeskuikens. De haantjes van Kipster worden niet gedood, maar groeien op een andere boerderij op. Vervolgens worden ze verwerkt tot haanburgers, die vanaf de laatste week van dit jaar bij Lidl te koop zijn. Ook de legkippen, die na ongeveer 75 tot 80 weken stoppen met het leggen van eieren, worden verwerkt tot producten voor Lidl.
“Kipster is een heel mooi initiatief. Aan alles is gedacht, zowel op het gebied van dierenwelzijn, mens en milieu”, zegt Marlijn Simons-Somhorst, manager corporate responsibility & relations bij Lidl Nederland. Het partnership past volgens haar bij de stappen die Lidl de afgelopen jaren heeft gezet.
“Samen met leveranciers en kennispartners werken we continu aan het verduurzamen van ons assortiment. Wij willen altijd het beste voor onze klanten en de wereld om ons heen. Vandaag en in de toekomst. Daarom nemen wij onze verantwoordelijkheid en kijken we voortdurend vooruit. Het is onze ambitie om producten steeds verantwoorder te maken, zodat duurzaam en gezond eten betaalbaar en toegankelijk is voor iedereen en Lidl-klanten steeds vaker automatisch bewuste boodschappen doen", aldus Simons-Somhorst.
Wakker Dier
Door deze commitment aan Kipster kon Lidl eerder dit jaar rekenen op applaus van dierenwelzijnsorganisatie Wakker Dier. Waar de organisatie supermarktketens normaal gesproken aanvalt op niet-diervriendelijke praktijken, prees Wakker Dier de inspanningen van Lidl in een radiospotje en persbericht.
Ook Zanders is te spreken over de voortrekkersrol die de discounter op zich neemt. “Lidl is bereid om echt zijn nek uit te steken. Toen ze het contract ondertekenden, wisten ze nog niet eens wat de precieze eierprijs zou worden. Ik vind het knap dat ze het toch hebben gedaan. Daarmee zet Lidl echt een voorbeeld. Wil je vooruitgaan, dan moet je je nek uitsteken en risico durven nemen.”
Betaalbaar ei
Om het succes van het concept te bewijzen, moeten de eieren uiteindelijk wel in het boodschappenmandje van de consument belanden. Een van de belangrijkste doelstellingen van Zanders en de andere initiatiefnemers was dan ook om de Kipster-eieren betaalbaar te maken.
“We hebben eerst onze idealen neergezet, en daarna bekeken hoe we met die idealen zo goedkoop mogelijk konden gaan produceren. Conventionele bedrijven denken: ‘hoe kunnen we zo goedkoop mogelijk een ei maken?’. Wij redeneren precies andersom. Dat heeft geleid tot een doosje met vijf eieren voor € 1,19, dus 23,8 cent per ei. Dat is een prijs waar Lidl tevreden mee is en waardoor het product bereikbaar wordt voor een grote groep mensen.”
Dat de eieren zowel duurzaam als betaalbaar zijn, heeft volgens Zanders vooral te maken met het slim toepassen en combineren van nieuwe en bestaande systemen, zoals VR-systemen, warmtewisselaars en -pomp en mestdrogers.
"Als het bij één boerderij blijft, is het mislukt"
Opschaling
Het doel is om het Kipster-concept de komende jaren op te schalen. “Als het bij één boerderij blijft, is het mislukt”, durft Zanders zelfs te stellen. “Niet alles hoeft Kipster te worden, ik zie ook kansen voor projecten die zijn gebaseerd op deze stal. We willen ons merk groter maken, maar we staan ook open voor het delen van kennis en ervaring. Die zullen we niet zomaar op straat gooien, maar we willen wel bekijken hoe we samen dingen kunnen bereiken.”
Of Lidl de afname van Kipster-producten in de toekomst uitbreidt, kan de supermarktketen nu nog niet zeggen. Simons-Somhorst: “We zijn net gestart met de verkoop van het Kipster-ei en de verkoop van het hanenvlees moet nog starten. Het is daarom nog te vroeg om uitspraken te doen over de toekomst, maar aan enthousiasme over dit concept is geen gebrek.”
MaatschapWij, een online inspiratieplatform om Nederland socialer en duurzamer te maken, sprak eerder met Maurits Groen over Kipster. Bekijk de video hier:
Dit artikel maakt deel uit van de themamaand Future Food & Health, waarin DuurzaamBedrijfsleven op zoek gaat naar de innovaties, businesscases en visies die bijdragen aan de transitie naar een duurzaam en gezond voedselsysteem. Andere achtergronden en nieuwsberichten rondom dit thema vind je hier.
Foto's: Kipster
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
