Caring Doctors wil meer plantaardig voedsel op het menu van zorginstellingen krijgen. Zo’n 2.300 zorgprofessionals zijn bij het initiatief aangesloten – van ziekenhuisartsen tot diëtisten, huisartsen, verpleegkundigen en studenten geneeskunde. Voorzitter Patrick Deckers heeft twee jaar geleden zijn baan als orthopedisch chirurg opgezegd om zich fulltime in te zetten voor minder vlees en zuivel in de gezondheidszorg. “Ons huidige voedselsysteem is onhoudbaar. Het is slecht voor de gezondheid van mensen en van de planeet als geheel.”
De transitie versnellen
De groene transitie in de zorg verloopt te langzaam, stelt Deckers. “Een ziekenhuis met zonnepanelen en warmtepompen vindt iedereen fantastisch. Maar als je zegt: we gaan ook het voedsel duurzaam maken, wordt het ineens heel spannend. Dan komen emoties om de hoek kijken. Dan gaat het over betutteling en vinden mensen de boodschap al snel belerend.” Terwijl juist op het gebied van voeding grote winst te behalen valt. “De keukens in zorginstellingen zijn gigantisch. Het gaat niet alleen om voedsel voor patiënten, maar ook om personeelskeukens en eten voor bezoekers. In de gezondheidszorg worden jaarlijks vele miljoenen maaltijden geserveerd. Als je daar een transitie naar meer plantaardig realiseert, geef je een belangrijk signaal af aan de rest van de samenleving. We moeten echt gezonder gaan eten.”
Caring Doctors gaat met zorginstellingen om tafel hoe die transitie het best gemaakt kan worden. Aangesloten zorgverleners doen dit binnen hun eigen organisaties en daarnaast gaan Deckers en zijn collega’s de boer op om bij andere instellingen, zorgkoepels en opleidingen het belang van plantaardig eten over het voetlicht te brengen. Ook organiseert Caring Doctors voorlichting in de vorm van kookworkshops. “Als koks, artsen en verpleegkundigen samen met plantaardig voedsel aan de slag gaan, zien ze vaak tot hun verbazing dat je heel makkelijk dezelfde kwaliteit voeding kan bieden.”
Zorgkosten
De gezondheidszorg als geheel is gebaat bij gezondere voeding, benadrukt Deckers. Leefstijl speelt een belangrijke rol in het stijgen van de zorgkosten. Een ongezond voedingspatroon met veel dierlijke producten veroorzaakt overgewicht en bijvoorbeeld diabetes, hart- en vaatziekten en sommige vormen van kanker. Een plantaardig dieet geeft juist een kleinere kans op gezondheidsproblemen. “Preventie is van essentieel belang om de zorgkosten onder controle te houden. Daarvoor moeten we het voedingsaanbod meer richting gezond voedsel bewegen. Dat werkt twee kanten op: ongezond voedsel moet duurder worden, en gezond voedsel moet juist goedkoper en makkelijker beschikbaar worden gemaakt.”
Koudwatervrees
De huivering onder zorgverleners om over te schakelen op plantaardig voedsel is deels ingegeven door zorgen over voedingswaarden – zieke mensen hebben veel eiwitten nodig om te herstellen. Deze angst is grotendeels ongegrond, meent Deckers. “In de ziekenhuizen heeft zo’n 70 procent van de patiënten laag complexe zorg nodig. Die gaan heel snel door het zorgsysteem heen en krijgen misschien maar één of twee maaltijden. Die kan je prima op een plantaardig dieet zetten. Hoogcomplexe zorg zie je vooral in academische centra – daar is het inderdaad wat ingewikkelder. Maar ook daar geldt dat de meerderheid een plantaardig menu voorgeschoteld kan krijgen, als je naar een iets hoger eiwitprofiel toegaat.” Voor de meest complexe patiënten die dierlijke eitwitten nodig hebben voor hun herstel hoeft er niet per se iets te veranderen. “Hou niet de hele transitie tegen vanwege die kleine patiëntenpopulatie.”
Goede voorbeelden
“Het is belangrijk dat er voorbeelden komen hoe je de transitie op een goede en kosteneffectieve manier maakt.” Deckers is er voorstander van dat zorginstellingen de overstap naar hoofdzakelijk plantaardig eten in één keer maken. “Het gaat nu allemaal heel voorzichtig. Wij zijn in Nederland polderaars. We blijven met elkaar overleggen en vinden het prima dat het wel tien of twintig jaar duurt voor een ziekenhuis de focus naar plantaardig voedsel heeft verlegd.” Op die manier ontstaat juist ruimte voor weerstand, meent Deckers. “Je kan beter je hele transitiemodel hebben klaarstaan en in één keer omgaan. Dan moet het natuurlijk wel helemaal kloppen. Het moet er lekker uitzien, betaalbaar zijn en qua voedingswaarden in orde zijn. Het blijkt dat het merendeel van de mensen het prima vindt als je het zo doet.”
In Nederland zijn twee grote zorginstellingen die recent de overstap naar een grotendeels plantaardig dieet op die manier hebben gemaakt: het Radboudumc in Nijmegen en de Noordwest Ziekenhuisgroep met ziekenhuizen in Alkmaar en Den Helder. In het Radboudumc is zowel de personeelskeuken als de bezoekerskeuken voor het overgrote deel vegetarisch. De Noordwest Ziekenhuisgroep biedt patiënten voor 70 procent en het personeel voor 90 procent plantaardig eten aan. “Zij hebben ervoor gekozen in twee jaar tijd afscheid te nemen van hun cateraar en weer met eigen chefs aan de gang te gaan. Zij zijn nu vrijwel volledig plantaardig en daar is iedereen gewoon mee akkoord. Dat is het type giant leap-scenario waar de rest van de zorg een voorbeeld aan kan nemen.”
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
